291
hay asin naghohona sa kadikloman an sarong mapang- yaring tagapagsélang. Dai nagkukulang an marhay na boot sa samong mga nagpapalakaw kan pamahalaan, alagad napipiritan kaming gumémit nin sa ibang mga mata asin takyag, na parating dai nyamé midbid, na sakalé sa halip na maglingkod sa sarong banwaan iyo sanang pinaglilingkodan an saindang rogaring na ka- pakan-an. Ini bakong kasal-an nyamé, sa mga pang- yayari; bakong kadikit an itinatabang samuya kan mga fraile na makaluwas kami sa kahad-itan, alagad nagkuktilang na iyan... Nasasadol mo ako na mag- kaigwang interés asin mamaw-oton ko na an kakundian kan samong palakaw ngunyan sa Pamahalaan dai ma- karatak saimo sa and man na bagay ... dai ko maba- bantayan an gabds, siring man dai makakaddlok sa- kuyé an gabés. Igwa ka daw nin mapapakinabang sakuya, igwa kang hahagadon sak6?”
Nagisipisip si Ibarra.
“Kagurangnan,” an saiyang simbag, “an orog nya- kong horot iyo an mongaya kan sakong banwaan, mo- ngaya na boot kong maging titang sa Inang Banwaan asin sa pagmalasakit kan sakong mga kahimanwa, na magkasi nabobotngol nin sa magkasing mga katuyo- han asin magkasing mga kapakanan. An sakong hi- nahagad ikakatao lamang kan Pamahalaan pagkaayaw nin dakol na mga taén nin padagos na pagtoklés asin nin mga tamang pagbabakle.”
Hiniling sya sa laog nin nagkapirang segundo kan Saiyang Kahalangkawan nin sarong hoyom na bulanos na tinagal ni Ibarra.
“ITka an énot na nakadlay ko sa kaporoan na ini!” an sabi na iginawagaw saiya su kamot.
“Tyo sanang nakita kan Saimong Kahalangkawan su mga namalatbagat sa ciudad, dai mo dinungaw su mga pinakararaot na mga payag kan samong mga banwaan; nakakita kuté an Saimong Kahalangkawan nin mga ttinay na tawo, kun sa pagkatawo, igo na an pagkaig- wa nin pisong maugayon asin masipag na mga ka- ugalean.”
Bominuhat su Capitén General asin naglakawlakaw sa magimbong na sogod kan bidang.
“Gindéong Ibarra,” an sabi na panalé, sanang ominan- toré, tominindog su hagbayon; “sakalé, sa laog nin sam- bulan mahalé ako: an saimong inadalan asin an sai-
