248
rakilang sinarapong na mga birak asin mga dahon, na masining (388) na gayo su pagkapamurugtak.
Duman sa itaas, sa lindong na minagikan sa mga ka- hoy, mga sinarapong na mga burak asin mga wagay- way, sarong dakulaon na polea na tolong (3) rueda na- bibitay nin mga pisi asin nin ganchong batbat, tolong (8) cable na darakula pa sa iba, nagkakasoréhot sa mga labot, asin nabibitay digdi an sarong sillar (389) na kinalogan sa tahaw, tanganing makatama sa kalog nin sarO pang gapo, na itinonton na sa kalot, sarong sadit na ruwang na itinalagang rimposan kan salaysay kan panahon na ito, siring baga kan mga pahayagan, mga kasuratan, mga kuwarta, mga medalla asin iba pa, asin, sakalé, papaabotén sa haraloy pang mga ipa- pangaki. An mga cable na ini nagkakatorontén mag- halé sa itaas paibaba, nababanggraw sa saré pang ka- sing-dakula na polea na natatakod sa podn kan aparato na iboborébod sa cilindro nin sarong torno na natatakod sa dagé huli sa mga mahiribog na mga kaéhoy. An torno na ini na mapapahiré huli sa duwang (2) manubrio, minatao nin makasanggatods na kosog sa sarong tawo huli sa nagkapirang golong na may mga ngipon, min- me ngani an nakakamtan sa rigon, nasasayang sa rikas.
“Hilinga,” an sabi kan tawong madarag na pigpapa- birik su manubrio: “hilinga, Nor Juan, na sa kosog ko lamang saktiyang itinotonton asin bindbatén an da- kilang gapé... Marayrahay na gayo an pagkapamug- tak, mala ngani ta masosékol ko sa lambang totoré an paitaas asin an paibaba, malé ngani ta an saro katawo magpoon sa irdérom makakasokmol kan duwang gapé alintanang pinagmamaneho ko maghalé digdi.”
Dai nin ibang maginibo si Nor Juan kundi pagtaka- han an tawong ito na naghohoyom na gayo. May mga hororon asin mga kaomawan su mga masiniydsat dapit sa tawong madarag.
“Siisay nagtokdé saimo kan maquinaria?” hinapot sya ni Nor Juan.
“Su sakong ama, itong sakong ama!” an simbag na kasabay su napapalaén na saiyang hoyom.
“Asin sa saimong ama?”...
“Si Don Saturnino na apé ni Don Criséstomo.”
“Dai ko Aram na si Don Saturnino...”
“Oh! kadakol kan saiyang naaaraman! Bak6 sanang
