245
kagabsan na mga pasarampi. Sa pagingat nin sarong pangibabaw lamang na kamoninongan, hinahanap kan mga mata su Dios asin su mga may-kapangyarihan, alagad mga longon lamang nin mga santos an mga itoon asin ta nagtotongkaé su Alcalde.
Sa mga hidaleng iniho nagoorog man su gambira (385) kan predicador. Nagkasarambit su mga nagpa- kalipas nang panahén kasu an lambang filipino kun nakakasompong nin padi, tindtokas an kald, ilinolohod an saibong na toéhod sa dagaé, asin minaéhadok sa kamot. —‘“‘Alagad, ngunyan,” an sabi pa, “tindtokas sana nindo an salakot okun an kaélong castorillo, na pinapakibadki- bad nindo parang dai maraot an alapok! Nasesenangan kamo sa pagsabi nin ‘marhay na aldaw, Among!’ asin may mga maabhawon na mga oroestudiante, na nag- pakanood nin kadikit na latin, na huli ta nagadal sa Manila okun sa Europa, nangaghohonaé na may katano- san sinda sa paggawgaw kan samong kamot, bak ba- gang binibisahan iyan... Ah! madalé nang omabot an aldaw nin paghokom, matatapus na an kinaban, hino- laan an siring na bagay, maoran nin kalayo, gapo asin abo sa pagtao nin padusa sa saindong kaabhawan!”
Asin hinatolan su banwaan na “dai magarog sa mga salvajeng iyan, kundi na dulagdn an mga iyan, huli ta sinda mga excomulgado.”
“Hinanyoga nindo an sabi kan mga santos concillos!”’ élay nya. “Kun an sarong indio makasompong sa lan- sangan nin padi, idoké an payo asin ihayag an léong tanganing doméong diyan an among; kun magkasi na- ngangabayo, omontok an indio, magalang na tokasén an salakot okun an kalé; sa katapusan kun an indio nanga- ngabayo asin an padi naglalakaw, lumogsot an indio asin dai magsangkay liwat sagkod na sabihan kan padi nin stéilong! o harayo nang marhay. Iyo ini an sabi kan mga santos concillos asin an dai magkttyog excomulga-
’
“Asin kun an saro nangangabayo sa damulag?” an hapot nin sarong mapagingat na manggagamlang sa saiyang kanatad.
“Kun iyo iyan... dagos!” an simbag kaini na sarong casuista.
Alagad minsan ngani nagparasiyak su predicador asin nagparahirong marhay kadakol kan nagkaratérog o mga ribaraw, tara an mga sermon na ito siring man
