189
gan, asin ta an paksé Mariang Makiling. Kan makita niyam6 na naghahaloy su pasurthay mapadapit sa pin- takasi, asin sa kahandalan niyamong kulangon kami nin panahon, hominanap kami sa hilom nin samong mga actor asin ta pinaadalan mi sainda an saindang mga papel. Ilinaldom niyamé na sa laog nin sarong semana na pagsasanay magkakaigwa sinda nin igong panahdén na mapakarhay an saindang luwas. Ini, mga ginoo, laen pang bag-o may pakinabang asin magkakanigo may da- kilang kalaenan huli ta tikis na gayo, dai kita mag- kakaipo nin mga gibing magagamit an sattya, su da- ting sa aroaldaw.”
“!Ako an magasto kan teatro!” an sabing may ka- hugbayatan (262) ni Capitan Basilio.
“Kun may maluwas na mga cuadrillero, ipapasubli ko an mga saktya!” (263) an taramon kan Capitan sa cuadrillero.
“Asin ako... asin ako... kun magkaipo kamo nin gurang...’’ an sabi sa ramoramong tataramon nin sa- rong (1) magtrang, na nakatindog nin mabaskog.
“lInaaké nyam6, inaaké nyamo!” an kuraéhaw nin dakol na mga tingog.
Nanglulungsi sa kalodokan su teniente mayor; na- pano nin luha su saiyang mga mata.
“INagtatangis sa ongoténgot!” an akala kan tawong posikit asin kominurahaw:
“lInaak6, inaaké daing kaibang pasurthay!”
Asin namomongayahan kan saiyang panghimalos asin kan lubés na pagkapahamak kan saiyang kalaban, nag- poon su tawo nin pagdémaw kan moknaé kan hagbayon. Ini nagpadagos:
“Sarong ikalimang kabtang (1/5) kan kuwartang matipon magagamit sa pagtaltag nin mga premio, ha- limbawa, sa orog karahay na aki sa paadalan, sa orog karahay na pastor, manggagamlang, parasira asin iba pa. Makakatogdas kita nin orombasan nin mga baroto sa salog asin sa daénaw, paerenotan nin mga kabayo, magpatindog kita nin mga palo na hinipo nin mantika asin maglalang nin iba pang mga kéwat na sikat ma- ayonan kan satong mga taga-oma. Oyon ako na. huli kan satong. daan na kaugalean kinakaipuhan na mag- kaigwa nin mga fuegos artificiales; mga rueda asin mga castillo, na nagaanyaya nin mga magagayon asin makalilingang mga hilingon, alagad dai ako nanini-
