Page:El Filibusterismo Kadagosan kan Noli Me tanghere ni Jose Rizal 1962 v5.pdf/68

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been validated.


63

dai na nin mga mabangis asin mga oripon, mga colonia asin mga metrópoli, kun maghade na an sarong sandagan (143) asin an tawo namamansan na kan kinaban, an matatadá lámang iyo an pagsamba sa kadonongan, an katagang makibanwaan madaging na fanatismo, asin an maghambog ngapit na sya may mga mabansay na gawé dapit sa banwaan daing duwaduwa kokolongon bilang naghehélang na mapanganib sa sarong nagriribaraw sa panggabungan na kahusayan (144).

Mamondong hominoyom si Simoun.

“Ohó, ohó,” an sabi na nagpipiringpiting, “alágad tangáning omabot an siring na kamugtakan kinakaipuhan na dai magkaigwa nin mga mababangis na banwaan, dai man magkaigwa nin mga banwang oripon, na an tawo saen man dumumán talingkas, makánood nin paggálang sa katanosan nin siísay man sa saiyang, rogáring na pagkatawo, asin sa bágay na ini pomabákal ngona nin dakol na dugó, pinamumugtak na bílang kaipuhan su pakikibaka... Tangáning malúpig an dáting fanatismo na nagpapasákit kan mga consciencia kaipuhan na dakol an mapahásak sa mga gambahan tanganing, kun mangirhat an conciencia social, ipaháyag na hiwas an pagísip nin manarósaró. Kinakaipuhan man na an gabós sumimbag sa hapot na hinahapot sainda kan bansá aroaldaw kun iginagawágaw sainda an mga kamot na may mga talikalá. An pagkamakibanwaan saró lámang na didyahat (145) sa mga banwaan na mga tagapagpasákit huli ta kun síring an pangangágaw bobonyagan nin sarong magayón na pagngaran, alágad minsán anó kadaing kakundian kan kasangtawohan an pagkamakibanwaan sa giráray kabanalan sa mga banwaan na pinasasakitan huli ta mangangahologán sa bilog na panahón nin pagkamoot sa katanosan, sa pagkahiwas, sa karapatan mansana. Dai súkat magkaigwa kan síring nin mga dai mapanubdan na mga pangatorogan, dai súkat magkaigwa nin mga rawitdáwit sa mga babaye! An kadakulaan nin tawo dai namumugtak sa pangenotan sa saiyang sanggatusan-taón (146), bágay na dai sa pangyari, kundi nasa-pakátood kan saiyang mga pagmawot, sa pakasimbag sa saiyang mga pangangaipo asin kanoroan sya sa paglakaw pasiring sa enotan. An mga madonóng na sa paghoná kan banwaan nagpakáenot sa saiya, napániring lámang huli ta an naghohokom sa mga iyán nakakakita sainda mag-