Page:El Filibusterismo Kadagosan kan Noli Me tanghere ni Jose Rizal 1962 v5.pdf/43

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been validated.


38

mga mayoyomhok an mga moro asin nagrorosarosa an bool, paano? an daragang ito, an orog kagayon sa nayon asin, sakale, sa banwaan, na sa tangod kan saiyang dungawan dakol an mga nagpalipas nin sayang kan kabanggihon, nangagtotogtog asin nagaawit, paano? su iyoiyo nyang makoapong babaye, su daing iba nyang aking babaye, an iyoiyong kagayagayahan kan mga mata nyang napapagal, itong pinangangarogon nyang nakasalot nin de cola, nagtataram nin kastila asin nagpapahiling nin kabaskogan huli sa sarong pintadong abanico, siring sa mga babayeng mga aki kan mga mayaman, ito maglaog na sorogoon tanganing pagdagitan, asin pagsolsolon tanganing masayang an saiyang mga moro, tanganing matorog minsan saen, asin minsan poroparaanong bumangon?

Asin su apo nagtatangis, nagsasabing mabitay asin mapagadan sa punaw.

“Kun humale ka,” an sabi, “mabalik ako sa kadlagan asin dai ko ibabatay an sakong bitis sa banwaan.” Pinaglilinga sya ni Juli na an olay kaipuhan makabalik su saiyang ama, na gaganahon ninda su asunto asin madale syang mabalukat sa pangagurangnan.

Mamondo su kabanggihon dai nin si isay pa man sa duwa nin nakanamit nin sarong hongit asin su gurang, nangotiil na dai homigda sa bilog na magdamlag tukaw sa sarong gilid, daing gironggirong, dai magtaram minsan sarong kataga, dai lamang maghiro-hiro. Si Juli muyang komatorog, alagad haloyon na makapyong. Torotiwasay na dapit sa kamugtakan kan saiyang ama, nagiisip dapit sa saiya mansana asin hibi sanang hibi pinagpopoot su saiyang siniloksigok tanganing dai madangog kan gurang. Sa masonod na aldaw, saro na syang sorogoon, su aldaw pa na man na parating idadatong ni Basilio hale sa Manila sa pagdara saiya nin kadikit na mga pasib. . . Sa ngapit mapipiritan na tumalikod sa pagkamoot na ito. Si Basilio na madale nang maging medico dai sukat magpakasal sa sarong dukhang babaye. . . Asin nakikita nya sya (93) sa saiyang isip pasiring sa simbahan sa kaibahan kan pinakamagayon, asin pinakamayaman na daraga sa banwaan, mga marhay su panggubingan, mga mamongaya asin magkasi naghohoyomhoyom, alintangan sya, si Juli naglalakaw sa hurihan kan saiyang ama, may mga darang mga novena, buyo asin lutaban. Asin digdi nakamate