Page:El Filibusterismo Kadagosan kan Noli Me tanghere ni Jose Rizal 1962 v5.pdf/190

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.


185

ang bansa huli ta ang mga kamugtakan kan mga indio, Kundi ang marhay na dangog kan ngaran na kastila, huli ta enot sinda mga kastila, huli ta an katinubdan etc. Nagpapakagiromdom pa sa Manila sa saro nyang talumpati kan iyo pa sanang pagmoknaan na gamiton na pagilawan an gas salihid sa dating lana nin niyog; sa panibagong ito, harayo nyang makita an pagkagadan kan industria kan lana, iyo nya sanang nagalinaw an mga kapakanan nin sarong consejal -- ta halawig an paghiling ni Don Custodio asin nakisuhay sya sa pamamatahaw kan makosog na daging kan saiyang ngimot, natuklasan nya na labilabi kaamay kan mokna asin hinolaan na magkakaigwa nin mga darakulang panggabungan na pagkagaraba (292). Dai man makulang sa kabantogan su saiyang pagsolong sa sarong serenata sentimental na boot ialay nin nagkapira sa sarong gobernador kan vispera kan saiyang paghale: si Don Custodio na may kadikit na kamondoan dahelan sa ano daw na kasingpilan-sa-boot na dai nyamo nagigiromdoman, nakanood na kun su nagdadangadang na tala kaiwal na dakula kan tihahale, na sa katakutan kan mga sa sere­ nata, dai nagpangdaragos.

Sarong aldaw, pinagharatolan sya na pomuli sa Es­pana sa pagpabolong sa helang sa katoy, asin su mga pahayagan nagtararam dapit saiya na baga sarong Anteo (293) nanagkakaipong ibatay an bitis sa Inang Bansa sa pagkamit nin mga bagong kosog; alagad na­tuklasan su saiyang sadiri kan Anteong manilan-on (294) sa tahaw kan Corte, kayumpos asin daing halaga. Durnau bako syang siisay man asin nahihidaw nyang marhay su saiyang mga minamahal na mga pang-uri. Dai sya nakikipagsalaksalak sa mga halangkaw an kapaladan, an saiyang kakulangan nin pakanood dai saiya minatao nin dakulang halaga sa mga centros cientificos asin academias, asin huli kan saiyang kakulapusan asin dahel kan saiyang politica de convento (295), nganga syang minaluwas sa mga katiripunan, baldi, sinolang, dai syang nakoang ano man na malinaw kundi na duman nagbabaradolan nin sable asin nagsusurugal nin kosog. Natatago-dai nya su mga mahoyong mga sorogoon sa Manila na nagtitirios kan gabos nyang gibong sa impertinente, asin ta kun siring sa akala nya sukat na iyong pagmarhayon an mga ito; nin huli ta ibinugtak sya kan tiglipot sa pagoltanan nin sarong bagahan