Page:El Filibusterismo Kadagosan kan Noli Me tanghere ni Jose Rizal 1962 v5.pdf/13

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been validated.


8

Natuklasan kan kagabsan na dakula su mokna asin ta an siring na bagay saindang ipinamamantaag huli sa hiro kan saindang mga payo. Daing iba kundi si Don Custodio, an may isusugad na si Don Custodio, huli kan saiyang talingkas na kamugtakan, asin huli kan saiyang halangkaw na katongdan, naghohonang sukat nyang solangon an siring na mokna na bakong gikan saiya — “!Ito sarong pagagaw kan kabagsikan nin iba!” — asin bominahon, pighohorohapros su bigote asin sa saiyang mahalagang tingog asin garo baga bilang nasa-orolay kan Ayuntamiento, nagsabi:

“Patawadon logod ako ni Simoun, an igagalang kong katood, kun sabihan ko sya na solang ako sa saiyang ganan; maghahalaga nin dakulaon na pirak asin, sakale, kaipuhan lumaglag kita nin dakol na mga pook na matawo.”

“!Di magkaralaglag!” an malipot na simbag ni Simoun.

“Asin an kuwarta na ibabayad sa mga manggagamlang... ?”

“Daing bayad. Mga bilanggo asin mga nakokolong an mga magtotoroklos.”

“!Sus! kulang, ginoong Simoun!”

“Kun kulang, magtoklos an bilog na banwaan, an mga gurang, an mga bagong tawo, kapalit kan kaglimang aldaw na kaipuhan ipagtoklos, gibohon na tolo, apat, limang bulan huli sa Pamahalaan, katongdan nin lambang saro na magdara nin sadiring pagkaon asin nin saindang mga kasangkapan!”

Nagtaka si Don Custodio, sominalingoy kun baga sa harani may sarong indio na mangyaring makadangog saiya. Sa marhay na kapaladan, mga taga oma su mga itoon, asin su duwang timonel garong minamangnong marhay su mga liko kan salog.

“Hampangon mo an katotoohan, Don Custodio,” an padagos ni Simoun; “an siring na palakaw ginigibo sa mga darakula lamang na mga toklos, asin sa kadikit lamang na paagi. Sa siring na paagi nahaman su mga piramide, su danaw nin Noeris asin su Coliseo sa Roma. Mga lalawigan gabos, mga harale sa olang (20) may darang mga cebollas manongod sa saindang ikabubuhay; mga magurang, mga bagong-tawo asin mga aid naghaharakot nin gapo, linalabrahan asin saindang pinarasan sa saindang abaga, asin kinakabohan sinda nin