62 1 EL FILIBUSTERISMO 1 - Sa San Juan de Letrán, Padre, mitubag si Basilio. - Bantog da! Sa latin hinoon dili siya dautan, miingon ang dominiko nga daw nagpahiyum. Tungud sa iyang paghupot ug tungud usab sa iyang kina- iyang tarás, gipili niya pagtuon ang Panambal; si Kapitan Tiago buút gayud nga patun-on siya sa “Derecho" aron siya adunay man- lalaban nga dili lamang kinahanglan suholan, apan sa Pilipinas dili igo ang pagpakakat-on ug pagpakatugkad sa mga balaod aron. ang usa ka manlalaban makakita ug daghang tinabangan; kina- hanglan gayud nga dag-on ang mga buroka ug alang niini giki- nahanglan ang mga higala, ang "influencia" kun pagtamód sa pipila ka tawo sa katilingban, ang mga maayong sulti. Sa kata- pusan, si Kapitan Tiago napilit na lamang pag-uyon, nagpa- landong nga ang mga tinon-an sa Panambal manag-utas man ug hinolhinol sa mga minatay; dugay na uyamut nga nagpangita siya ug hiló nga iyang isubó sa buláng sa iyang mga manók, ug ang labing maayo nga iyang hisayran mao ang dugó sa usá ka insik na mamatay sa sakit nga "sifilis." Sa mao gihapong pagpahimulos, kun labaw ba ngani hinoon, ang batan-on mituon sulod sa mga tuig nga gikinahanglan. sa kinaadman kun "facultad" nga iyang gipili, ug sukad pa sa ika- tuló ka tuig nakaayo na siya ug mga masakitón, butang kini nga, labut pang mahimo niyang puhonan alang sa usa ka bula- wanon nga kaugma-on, nakahatag usab kaniya ug igong salapi nga iyang gikapamalit ug mga maayong sapút ug ang kapin iya intawon nga gitipigan. Kining tuiga karon mao ang katapusan sa iyang “carrera," ug sulod sa duroha ka bulan mahimo na siyang mananambai, mopauli na siya sa iyang lungsod ug magminyo kang Juliana aron sila magpuyó nga mga malipayon. Ang maayong sangpu- tanan sa pagdawat niya sa "titulo" sa pagka-"licenciado," dili la- mang kay gituhoan niya, kon dili gipaabut gayud nga makapa- sidungóg uyamut ug mahimong purongpurong sa iyang kinabuhi sa pagka-tinon-an. Gitudlo siya aron mamulong ug mohatag ug pasalamat sa pagpanghatag sa "titulo" ug sa sapút sa pagkamana- nambal, ug nagdamgo siya nga didto na sa taliwala sa "Para- ninfo," sa atubangan sa katibuk-an sa mga magtutudlo gitan-aw ug ginatutokan sa kadaghanan. Kadtong mga úlo nga pulos punó sa kinaadman ug daw nanghiunlod ug hingtabunán sa ilang "muceta" nga nagdalá ug mga bulok, ang tanang mga ba mga
