22
nagalingkod siya, wala magabako ug pinataas ang agtang nga
dili
palabi-labihon ni
mapahitason. Milahi siya sa pipila ka buck
nga mga timawang “clerigo” nga “indio” nga niadtong panahona
nangahimo lamang “coadjutor” kun nanag-atiman sa dili dayon
ug pipila ka mga “curato,’ tungud sa iyang kaligdong ug kaugdang nga kaugalingon sa usa ka tawo nga nakaila sa kamahal
ug kabalaanon sa katungdanan nga iyang gihuptan. Usa ka hapaw nga pag-usisa sa iyang panagway, bisan dili na lamang tagdon ang iyang mga uban sa ulo, makapaila na dayon nga kadtong
paria natawo sa laing mga panahon, nahatalay siya niadtong mga
batan-on kanhi nga sa walay pagtagad sa kamahalan sa ilang pagkatawo, nanulod sa pagkapari; natawo siya niadtong panahon nga
ang mga “clerigo” nanagtuo pa nga sama sila sa bisan kinsang
prayle, niadtong panahona nga ang kapariang pilipinhon dili pa
tinamay ug wala pa takdi sa mga kahilayan, nangayo ug mga
tawong gawas ug dili mga ulipon, mga salabutan nga labaw ug
dili mga kabobut-on nga ginapus. Sa iyang nawong masolub-on
ug maugdang mabasa ta ang kalinaw sa iyang kalag nga gilig-on
pag-ayo sa pagtuon ug sa kanunay nga pagpalandong ug kaha
gipaantus usab sa daghang mga kagul-anan nga wala niya ipadayag. Kadtong paria mao si P. Florentino, ang uyoan ni Isagani, ug ang iyang kaagi hamubo da kaayo.
Anak sa usa ka bahandianon uyamut ug tinamod nga banay sa Manila, maayog barog ug nagahupot ug mga hiyas nga takus unta makapausbaw kaniya sa kalibutan, wala gayud siya maghunahuna nga magapari; apan ang iyang inahan, tungud sa pipila niya ka mga saaran, mipugos kaniya sa pagpasulod sa “seminario” human siya magdumili ug human mangagi ang mga mainitong lalis. Kadtong iyang inahan higala nga sandurot sa arsobispo. matig-a ug kabobut-on ug dili gayud papiog kang bisan kinsa, sama sa tanang mga babaye nga nagatuo nga nakaila sa kabo but-on ni Bathala. Kawang lamang ang pagdumili sa batan-on nga Florentino, kawang lamang ang iyang mga hangyo, mga balibad nga siya aduna nay hinigugma ug kawang lamang ang iyang tanang mga pakigbisog; kinahanglan gayud nga magapari siya, ug tuod man, napari gayud siya sa pag-abut nag kaluhaaglima ka tuig ang iyang kagulangon; ang arsobispo mao ang mihatag kaniya sa mga “ordenes,” ang una niyang misa gihimo sa dakung kasadya, tutolo ka adlaw ang paglungtad sa pangilin ug mga kombira ug ang iyang inahan namatay nga malipayon ug
