- 289
naiya, kay kon kita magasabut ug mahimo nato pagpuyo sa taliwala sa kahusay, unsa may makuha nato nga magbatog kasilag ug katahap?
— Sa ingon niana, tagsatagsaon ta ang mga butang...
— Maayo, kay kon uyugon nato ang haligi, sa walay duhaduha magun-ob ang balay ...
— Tagsatagsaon ta tuod, ug biyaan ta ang atong tagsatagsa ka mga hunahuna, mitubag si Isagani nga nagpahiyum, sa wala gihapoy pagpagula sa aong augalingong gituhoan — ug kini gibundak pag-ayo sa batan-on sa pagsulti — ang mga tinon-an mohunong sa ilang gibuhat ug mahusay ang tanan, kon ang mga magtutoon mahibalo nga modala pag-ayo kanila labaw sa ilang ginabuhat karon... Kini anaa sa ilang mga kamut.
— Kay ngano?, nangotana ang dominiko: adunay mulo ang mga tinon-an batok kanako?
— Pari Fernandez, nagkasabut kita sukad sa sinugdan nga dili kita magsulti kanimo ug kanako. Hisgutan nato ang kadaghanan: ang mga tinon-an, labut pa nga wala sila makakuhag dakung kapuslanan sa klasi ning miaging mga tuig, kadaghanan kanila magbilin ug mga tipik sa ilang kaulawan sa nga tunghaan, kon dili man gani ang tanan...
Si Pari Fernandez mipahit sa iyang ngabil.
— Walay nagpugos kanila sa pagtoon; ang mga kaumahan gibiyaan, mitubag ang pari sa dakung kaugdang.
— Nganong wala? adunay nagpugos kanila sa pagtungha — mitubag si Isagani sa daku usa nga kaugdang ug tinotok ang iyang mga mata sa dominiko — Labut pa sa katungdanan sa tagsatagsa sa pagpangita sa iyang kahingpitan, anaa sa tawo ang tinguha nga dala sa iyang pagkabata sa paggalam sa iyang salabutan, tinguha kini nga dinhi labi pang madasigon tungod kay gipig-otan; ug ang maghatag sa Kagamhanan sa iyang bulawan ug kinabuhi, may katungod sa pagpangayo niini nga suklian siyag kahatag aron makapangita siyag daghang bulawan ug panggaon niya paglabi ang iyang kinabuhi. Tinuod, Pari Fernandez; dunay nagpugos kanila, ug kini mao da usab ang Kagamhanan, kamo da, nga nagyubit sa walay kalooy sa indiyo nga burong. Kamoy gahubo sa
