223
kaniya, nga may kataw-anan nga makantalitahon, mao ang magbabalak nga si T., usa ka batan-on nga utokan, higalang suod nako, ug nga tungod kay maayo man siyag ulo, gisalibay niya ang dagang. Ang ikatulo, nga nagsugyot nga adto sila manulod sa pultahan alang sa mga magdudula, mao ang batan-on nga mananambal nga si U., nga daghan kaayog tinambalan nga nanga-ayo; giingon usab nga siya dakug kaugmaon... dili kaayo buktot sama kang Pelaez, apan masinabuton kay niini ug bilyako usab. Ako nagtoo nga hangtud ang kamatayon bakakan niya ug iyang limbongan.
— Ug kanang ginoo nga tabunon nga ang bungot ingon sa bawkag sa baboy?
— Ah, kana mao ang pagpapatigayon nga si F. nga naglimbong sa tanan, hangtud sa iyang sertipiko sa Pagbunyag; buot gayud siya magpaka mestiso katsila ug naninguha pagayo sa paghikalimut sa iyang pinolongan.
— Apan, ang iyang mga anak pulos puti...
— Mao kanay hinungdan ngano nga ang humay mimahal ug gani pan lamang ang ilang kina-on.
Ang bukidnon wala makasabut kon unsay labut sa bili sa bugas nga humay sa kaputi niadtong mga babayhana.
— Naa ang trato, kanang batan-on nga niwang, nga hinay nga molakaw ug nga nagsunod kanila ug nga miyukbo sa inamahan nga pagyango sa tulo ka higala nga nangatawa kaniya... siya maoy usa ka sinakit sa iyang mga hunahuna, sa iyang pagkadili maantigong mopahigayon sa panahon.
Ang bukidnon mibatig dakung kaibug ug pagtahud niad tong batan-ona.
— May pamayhon sa pagka kuwanggol, ug kuwanggol gayud nga tinuod, mipadayon si Tadiyo; natawo siya sa San Pedro Makati, ug nagpugong sa daghang mga butang nga gikaibgan niya; hapit dili maligo ug dili mokaon sa karne sa baboy kay, matud pa niya, dili mokaon usab ang mga katsila, ug sa mao gihapon nga katarungan, dili mokaon ug humay, patis ug bagoong, bisan mamatay siya sa gutom ug maglaway. Ang tanan nga gikan sa Oropa, ginamus kun dili, lami kaayo alang kaniya, ug wala pa karoy usa ka bulan gitambalan siya
