Jump to content

Page:El Filibusterismo (Sinugbuanon) ni Jose Rizal, 1963.pdf/162

From Wikisource
This page has been validated.


146
EL FILIBUSTERISMO

— Puwes, unsaon, ta man! Ang Unibersidad kinahanglan sa mga tinon-an. Ug kon matinuod kana, unsa man diay nganlag Unibersidad? Usa ka eskuelahan diin walay makakaton? Nagkatigum ba diay ang pila ka tawo, nga nagbansagon sa kinaadman ug kaalam, aron pagbutag mga kakulian sa pagkakat-on sa uban?

— Kay ang mga hunahuna ugod nga naggikan sa ubos isipon man nga many pagpadayag sa wala paghiangay . . .

— Ug ang mga hunahuna maggikan sa itaas, misugyot ang usa; anaa kanang “ Escuela de Artes y Officios”.

— Hinayhinay, mga ginoo, nagkanayon si Sandobal; ako dili makiprayle; hiilhan uyamut ang mga hunahuna kong mauswagon, apan ihatag ta kang Cesar ang kang Cesar. Nianang “Escuela de Artes y Officios”, diin akoy usa sa mga mainitong dumadapig ug kansang pagkatukod akong yukboan ug ilhon nga maoy pagsubang sa unang banagbanag alang ning mga walay palad nga kapoloan, nianang eskuelahana maoy nangulo ang mga prayle . . .

— Kon ang iro sa nagtanum mga utanon, nga mao ra gihapon, — misagbat si Pecson nga miputol pag-usab sa pakigpulong ni Sandobal.

— Uy!, P.!, nangisog si Sandobal nga nanuyo nga gisag-batan siya ug sa ingon niini naputol ang iyang pakigpulong; samtang wala kitay hibaloan nga dautan, lig-onon ta ang atong hunahu­ na, dili kita matahap sa kagawasan ug kaugalingnan sa Kagamhanan.

Ug gilayon naghimog maanindot nga pagdalayeg sa kagamhanan ug sa iyang mga maayong tinguha, ug tungod niini wala na siya putla ni Pecson.

— Ang kagamhanang Katsila, matud pa niya, naghatag kaninyo sa tanan walay gidumili kaninyo! Sa diha nga sa Espanya maoy nga naghari ang pamunoan sa kangitngit, mao usab ang inyong pamunoan dinhi; sa diha nga ang mga prayle naglukop pagtukod mga kombento sa among yuta, gilukop usab sa mga kombento ang ikatulong bahin sa Manila; sa naghari sa Espanya ang bitay, ang bitay mao usab ang gigamit dinhi sa inyo alang sa mga kriminal; kami mga katoliko ug gihimo usab kamo namo nga mga katoliko; sa nangahimo kaming mga