107
— Na! naglagot pa gayud ikaw batok sa mga tulisan. Timan-i baya nga makahimo unta sila pagpangayo kanimo ug lukat nga labing daku kun pagsakmit ba sa tanan nimong mga alahas. Ka yati!, ayaw hikalimti kining utang mong buot kanila.
Si Simoun nagsugilon nga gisanta siya sa usa ka panon nga tulisan ug nga, human siya hinangpa pag-ayo sa sulod sa usa ka adlaw, gitugotan nga mopadayon sa iyang panaw walay laing lukat nga gipangayo kon dili ang iya dang duroha ka bu6k nga rebolber Smith nga pulos maanindot ug ang duroha ka sudlanang puno sa bala nga gidala niya. Gipun-an niya pag-ingon nga ang mga tulisan nanugon kaniya ug daghang pangumusta alang sa Halangdong Kapitan Heneral.
Tungud niini ug tungud usab kay si Simoun nagsugilon man nga ang mga tulisan sangkap kaayo sa mga “escopeta,” mga pusil ug mga rebolber, ug nga ang usa ka tawo, bisan unsa niya ka sangkap sa hinagiban, dili gayud makahimo pagpanalipod sa iyang kaugalingon batok kanila, ang Kapitan Heneral, aron paglikay nga sa umaabut nga mga adlaw ang mga tulisan makahuput ug mga hinagiban, naghunahuna pagpakanaug ug bagong kasugoan mahatungud sa mga “pistolas de salon.”
— Dili hinoon, dili! — misupaw si Simoun; — kay alang kanako ang mga tulisan mao ang mga tawo nga labing dungganan sa Pilipinas!; mao sila ang mga tawo nga nanaghago aron makakaon . . . Naghunahuna ba kamo nga kon ako nahulog pa sa mga kamot . . . na! sa imong mga kamot, pananglitan, buhian unta ako kon dili agawan bisan sa katunga na lamang sa akong mga alahas?
Si Don Custodio mopahayag na unta nga siya nasakit niadtong mga sulti ni Simoun; kining tawhana maoy usa ka matuod gayung amerikanong kalibugan nga walay batasan ug nagpatuyang pagpahimulos sa iyang pagka-higala sa Kapitan Heneral aron pagpanamastamas kang P. Irene. Matuod usab hinoon nga kon si P. Irene mao pay nakadakop kaniya dili siya buhian kon mobayad lamang ug lukat nga sama sa iyang gibayad sa mga tulisan.
— Ang kadaut — mipadayon si Simoun — wala sa pagkaadunay mga tulisan sa kabukiran ug sa mga dapit nga awa-aw; ang kadaut anaa sa mga tulisan sa kalungsoran ug sa mga siyudad . . .
