104
Dapit sa usa ka tumoy sa hawanan, nagalingkod sa atubangan sa usa ka diyutay nga talad diin adunay plpila ka mga papel, nakita ang kalihim. Ang Kapitan Heneral mangg.buhaton kaayo ug dili mahigugmang mag-usik sa panahon, busa makigsulti siya sa kalihim samtang mahimo siyang “alcalde” sa “trecillo” ug sa mga higayon nga manghatag pa sa mga baraha.
Samtang dili pa moabut kining mga higayona, ang alaut ang kalihim mag-utas ug panghuy-ab ug maglagot kaayo. Sama sa tanang adlaw, niadtong buntaga ang kalihim nagahikay sa mga bulohaton sa pagbalhin sa mga “destino,” sa pagpaurong sa mga kawani sa kagamhanan, sa mga panghingilin, pagpanghatag ug mga kaayohan, ubp., ug wala pa kahilabti ang dakung buroka nga nakapaukay sa tanan, ang pangayo sa mga tinon-an nga tugotan sila sa pagtukod ug usa ka “Academia” sa kinatsila.
Nagasuroy-suroy sa hawanan ug nakigkulokabildo sa dakung kadasig bisan sa tingog nga mahinay, makita si Don Custodio. ang usa ka tawo nga nagahupot ug hataas nga katungdanan sa kagamhanan ug ang usa ka prayle nga nagaduko daw naghinuktok kun naglagot; kining paria gihinganlan ug si P. Fernandez. Gikan sa sikbit nga lawak mabati ang hinagtik sa mga bola sa bilyar nga managpingki, mga katawa, mga talidhay, ug milahi niadtong tanan ang tingog nga uga ug mainggit si Simoun: ang magbabaligyag alahas nakigdula sa bilyar kang Ben Zayb.
Sa kalit lamang mitindog si P. Camorra. — Ka yamat, padulaa ninyo si Kristo dinhi! — miingon siya ug gilabay niya sa ulo ni P. Irene ang duroha ka baraha nga nahibilin sa iyang kamut; ka yamat! seguro na unta kadto ang “puesta” kon dili man ugaling ang “codillo,” ug napilde hinoon namo tungud sa “endose”! Ka yamat, paanhia si Kristo aron maoy padulaon!
Ug puno sa kalagot, ang nahitabo gipasabut niya sa tanan nga diha sa hawanan ug miatubang siya pagtuyo sa tutolo ka tawo nga nagsuroysuroy nga maoy gihimo niyang mga maghuhukom. Misugal ang Heneral, gisugalan usab niya, si P. Irene may . basas na; misugal siya ug “espada” aron pagbutad unta sa baraha sa Heneral ug ka yati! ang kuwanggol nga P. Irene wala mopataban sa iyang baraha nga walay pulos. Nga padulaon si Kristo! Ako wala muanhi dinhi aron pag-usik sa akong salapi ug pagkutaw sa akong utok sa wala lamay bunga nga makuha.
