pito a tawen! . . . ket jSanto Dios! di pay a natarimaan daydi
bato a naisinan idi pimmanawak!
Agpayso, ta adda pay la daydi bato a naisina iti pagsikkuan dagiti lanlansangan a San Jacinto (Pinpin, ita) ken Sakristia. (Ongpin ita)
Ket idi ta inna buybuyaen daydi mangipasindayag iti kinatalinaed idiay ili nga awanan talinaed, maysa nga ima a nainayad ti naibatay iti abagana; intangadna ti rupana ket nasarakanna daydi lakay a teniente a kumitkita kenkuana a makais-isem: awanen daydi natangken a langa ti lakay ken daydi kuribetbet dagiti kidkidayna, a mangipadpaduma la unay kenkuana.
—¡Anak, agan-annadkayo! Ti naaramid idi amayo iso ti pagmennamennaanyo! — kinunana kenkuana.
—Pammakawananyo, ngem kas man la kinaim-immuanyo unay daydi dakkel ko. d’Mabalinyo nga ibaga kaniak no ania ti gasat a napagtengna: — sinaludsod ni Ibarra nga inna kinita.
—¿Apay, dikay ammo? —sinaludsod ti teniente.
— Sinaludsudko ken don Santiago; ngem into pay la no bigat ti kari na a panangibaga dAmmuyo kadi?
—Wen la ket di a, kas pannakaammo ti amin a tao! jNatay iti pagbaludan.
Daydi bumaro simmanod iti sangka-aksaw ket kinitana ti teniente nga inpangpangato ken inpabpababa. —¿lti pagbaludan? d’Asinno ti natay iti pagbaludan? —sinaludsudna.
—Ni! daydi dakkel yo, nga adda idi a balod! insungbat ti teniente a nasdaawan bassit. d Daydi ama. . . iti pagbaludan ... a sibabalod? dAnia ti kunayo? d’Ammuyo kadi ay a no asinno ti naganak kaniak? Da... kay sa...? —inintuod daydi bumaro nga iniggamanna ti takiag ti teniente.
—Kunak ngata a diak maallilaw iso daydi don Rafael Ibarra.
—¡Wen, daydi don Rafael Ibarra! —inulit ti bumaro iti nainayad .
—¡lnpapanko la nga ammuyo! —indayamudom ti teniente, a timekna ti napnuan asi idi mabasana ti agdama a pasamaken ni Ibarra ti kararuana; —inpagarupko nga... ngem pabilgenyo ti nakemyo! ditoy, ti tao saan a mabalin a nadayaw, no di maipan iti pagbaludan!
-25-
