Jump to content

Page:Dinak-Sagiden-Noli-Me-Tangere-Iti-Iloko-IV-ni-Jose-Rizal-N719i.pdf/212

From Wikisource
This page has been proofread.



awanan pagpSpaayan, dakes, no kayatyo, ngem addada met naimbag, ket no awan maaramid dagitoy, gapo ta awan met rikna ti bagi nga inda masarakan: ti Hi a bassit la ti panangibiangna kadagiti banbanag a maipapan kenkuana. Ngem saannak a immay a makisusik kadakayo maipapan itoy a banag: immayak a umay dumawat iti patigmaanyo, ket kunayo nga innak itamed ti ulok kadagiti nakalalaad a sinan-didios . . .

—Wen, ket ulitak, ta ditoy, wenno itamed ti ulo, wenno baybay-an a mapuglay.

—¿Wenno itamed ti ulo, wenno baybay-an a mapuglay?— inulit ni Ibarra a sipapanunot. —INatangken a pagpilian! Ngem, apay? Saan kad a mabalin a pagtipunen ti ayat ko iti Daga a nakayanakak ken ti ayat ko iti Espania? Masapol kad ti aguyas iti daga tapno agbalin datao a naimbag a kristiano, dadaelen ti bukod a kararua tapno maitungpal ti maysa a naimbag a gakat? Ayatek ti Daga a nakayanakak, ayatek ti Pilipinas, piman ta iso ti nakautangak iti biagko ken nam-ay, ken gapo ta amin a tao rebbengna nga ayaten ti Daga a nakayanakanna; ayatek ti Espa­ nia, Daga a nakayanakan dagidi ap-appok, ta uray no kasano, ti Pilipinas, utangna, ket utang nanto kenkuana ti gasat, nam-ay ken kasakbayanna; katoliko-ak, adda a tagtaginayunek a sitatarnaw ti pammati dagidi nagan-annak kaniak, ket diak makita ti gapona nga inna itamed ti ulok, idinto ta mabalinko nga itangad, innak yawat kadagiti kabusorko, idinto ta mabalinko ida a payatpayaten.

—Wen, ta ti daga a kayatyo a pagmulaan adda iti ikot dagiti kabusoryo, ket awan pigsayo a makibakal kadakuada. .. Masapol nga agepenyo nga umuna dayta ima nga...

Ngem daydi bumaro dina pinatuloy ket kinunana a nakaunget:

—¡Umagep! dNgem, malipatanyo nga isuda ti nangpapatay daydi ama, malipatanyo nga isuda inda pinakutkot iti tanemna... ? Ngem siak, siak nga anakna, diak malipatan, ket no diak ibales, gapo ta panpanunutek ti naimbag a nagan ti Relijion.

Daydi lakay a pilosopo indumugna ti ulona.

—Apo Ibarra, —kinunana a siinayad; —no taginayunenyo dagita a laglagip, laglagip a ti pananglipatyo diak mabalin a ipatigmaan, bay-anyo dayta gakat a inkay ikalkalikagom ket inkay sapulen iti sabali a disso ti pagimbagan dagiti kakailianyo. Ti gakat

— 199 —