sulettamain cun il consentiment liber e cumplain dals conjugals futurs. (3) La famiglia è l’element natiral e fundamental da la societad e sto vegnir protegida da la societad e dal stadi.
Art. 17: (1) Mintga persuna ha il dretg d’avair ina proprietad atgna u communabla cun auters. (2) Nagin na dastga vegnir privà arbitrarmain da sia proprietad. Libertad da patratg e d’opiniun
Art. 18: Mintga persuna ha il dretg da la libertad da patratg, da conscienza e da religiun; quest dretg cumpiglia la libertad da midar religiun u persvasiun sco era da manifestar l’atgna religiun u l’atgna persvasiun sulet u en communitad, publicamain u privat, en l’instrucziun, en la pratica, en il cult ed en l’execuziun da ritus.
Art. 19: Mintga persuna ha il dretg da la libertad d’opiniun e d’expressiun, quai che cumpiglia il dretg da betg vegnir mulestà pervi da l’atgna opiniun sco era il dretg da tschertgar, retschaiver, derasar, senza resguardar cunfins, las infurmaziuns e las ideas cun tut ils meds d’expressiun.
Art. 20: (1) Mintga persuna ha il dretg da la libertad da reuniun e d’associaziun paschaivla. (2) Nagin na dastga vegnir obligà da far part d’ina associaziun.
Art. 21: (1) Mintga persuna ha il dretg da participar al guvern da l’agen pajais, directamain u cun l’intermediaziun da represchentants elegids libramain. (2) Mintga persuna ha sut cundiziuns egualas il dretg d’access a las funcziuns publicas da ses agen pajais. (3) La voluntad dal pievel è il fundament da l’autoritad da las pussanzas publicas; questa voluntad duai s’exprimer en elecziuns periodicas ed onestas cun dretg d’elecziun general ed egual en votaziun secreta u tenor ina procedura equivalenta che garantescha la libertad da votar.
Lavur, repaus e protecziun
Art. 22: Mintga persuna ha sco commembra da la societad il dretg da segirtad sociala; ella po pretender d’obtegnair ils dretgs economics, socials e culturals indispensabels per sia dignitad e per il svilup liber da sia persunalitad, quai tras sforzs interns dal stadi ed en la cooperaziun internaziunala, resguardond l’organisaziun e las resursas da mintga pajais.
Art. 23: (1) Mintga persuna ha il dretg da lavur, da tscherna libra da sia lavur, da cundiziuns da lavur gistas e cunvegnentas e da la protecziun cunter dischoccupaziun. (2) Tuts han il dretg, senza discriminaziun, d’in salari egual per lavur eguala. (3) Tgi che lavura ha il dretg d’ina remuneraziun gista e commensurada che segirescha ad el ed a sia famiglia in’existenza confurma a la dignitad umana e che vegn cumplettada, sche necessari, cun auters meds da protecziun sociala. (4) Mintga persuna ha il dretg da fundar ensemen cun auters sindicats e da s’affiliar a sindicats per defender ses interess.
Art. 24: Mintga persuna ha il dretg da repaus, particularmain d’ina limitaziun raschunaivla dal temp da lavur, e da vacanzas periodicas pajadas.
Art. 25: (1) Mintga uman ha il dretg d’in standard da viver suffizient per segirar la sanadad ed il bainesser da sasez e da sia famiglia. Quai concerna particularmain l’alimentaziun, la vestgadira, l’abitaziun, la tgira medicinala sco era ils servetschs socials necessaris. El ha il dretg da segirtad en cas da dischoccupaziun, da malsogna, d’invaliditad, da vaivanza, da vegliadetgna u en ils auters cas da perdita da meds da subsistenza tras circumstanzas independentas da sia voluntad. (2) Mamma ed
