Jump to content

Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/403

From Wikisource
This page has been validated.


385
MGA ITAL-ITAL NI BEN ZLAYB


{{block left|pa gid kataas, subong sang ginsilíng ni Victor Hugo. Nagsulát siá, nagpanas, nagdugang kag nagpahimpit agúd nga, walâ sing makulang sa kamatuoran — iní amó ang iya kinasahî sa pagkamamantalà — mahimò ang tanan nga mamaragtason, daků nga ipahanungód sa pitó ka diyosdiyos, may katalaw kag kakubós sa isá ka walâ makilal-i nga buyóng, "nga naghatag sing hustisya sa iya kaugalingon, nga tinalawan kag nagpati sa amó man nga tión sang kadakô sang iya krimen." Ginbilang niya ang buhat ni P. Irene sa pagsuksok sa idalum sang latók, nga "pagsibwà sang kaisog nga kinaugalì, nga sang sotana sang isá ka Dios nga mahidaiton kag malulô, gindalá sa bug-os nga kinabuhi, walâ pa magpalong"; si P. Irene buót maglagás sa kriminal kag umagi sa laktod nga alagyan sumuksok siá sa idalum sang latók. Labáy nga naghambal siá sang mga alagyan sa idalum sang tubig, ginsambit niya ang isa ka proyekto ni don Custodio, gindumdom niya ang pagpanudlò kag malawig nga mga pagpanglaguyawan sang parì. Ang pagkalipong ni P. Salví nagikan sa iya lakás nga kasakit nga naggahúm sa matarong nga pransiskanhon, sang makità niya ang diutay nga bunga nga nakuhà sang mga indyo sa iya mga wali sa pagtuluohan: ang pagpalahimuyóng kag pagkalisang sang ibán nga mga nagkalaon, lakip sa ila ang Kondesa nga "nagsagáng" (nagku pô) kay P. Salví, ginbilang nga kaligdong kag kabugnaw sang dugô sang mga tigbatás, nga naanad sa katalagman sa tungâ sang ila pagtuman sang ila mga katungdanan, sa luyó nila ang mga senador nga romanhon, nga ginkibót sang mga mananalakay nga tagá-Galia, mga mahadlukon nga kabataan nga babáe nga tinalawan sa atubangan sang mga tanga nga pinintahán. Sa ulihe kag sa paghimò sang baliskad nga palaanggiran, ang dinuág nga buyóng; katalaw, kabuangón, kinagulà, maisog nga panulok, mga nawóng nga huyós kag kusóg sang kinaayo sang panagimuot sang kabikahan! Ang iya katahurán subong sa pagtuluohan sang makita niya didto ang nagtipon nga tuman katalahàon nga mga tawo! Kag nagdasón sa igù nga tión ang isá ka malawig nga pagtamay, isá ka pamulongpulong, isá ka luwa batok sa pagpakalaot sang maayo nga mga pamatasan, tungód sinâ kinahanglan ang pagpatindog sing isá ka unáy nga hukmanan nga militar, "ang paglawag sang pagbuót nga militar sa duóg sa sulód sang duóg nga ang pagbuót sang militar nalawag na, isá ka pasahî nga pinatok nga pag