Jump to content

Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/166

From Wikisource
This page has been validated.


148
PILIBUSTERISMO


nagkinadlaway kag naglinahugay sa daku nga kataka sang isa nga nagtuon sang iya Icksyon apang sa kamatuoran naghulat nga mag-abot sa iya ang toka agud makahampang man sia. Ang isa sumampot nga may dalagkb nga mga bugal, nga tuman kagahod kag nagpalapit sa latok.

— Kapalasugal sa inyo! — Siling niya. — Maaga pa kaayo kag yara na kamo sa hampangan! Abi, abi! Tonto! Gunota ang tatlo ka espada!

Kag tinakpan niya ang iya tulon-an nga mahampang man.

— Nabatian ang sininggit naglinagapok ang mga pamulpog. Doha ang nagsumbaganay sa kaingod nga hulot: isa ka piang nga tumoluon nga tuman ka pikon kag ang isa ka makaluluoy nga bag-o lang mag abot halin sa puod. Ini iya halos lang makasugod sa pagtuon, nagtuon sang isa ka butang sa pilosopiya kag nagbasa sing mabaskog, sa pinakok nga sayop ang iya pagmitlang sang mga tinga sa Kartesyano:

— Cogito ergo, sum.

Ang piang bumatyag nga gin-insultohan sia, ang iban nagtalambag nga nagpatawhay, apang ang matuod nga nagpagamo pa gid kag nagsinumbaganay.

Sa kalan-an ang isa ka pamatan-on nga may isa ka lata nga sardinas, isa ka botelya nga alak kag mga pagkaon nga bag-o lang niya gindala halin sa iya banwa, nagdalidali sa pagbutang agud ang iya mga abyan makapakig-ambit sang iya palamahawon, samtang ang iban niya nga mga abyan nagdalidali man sa pagpamatok sing mabaskog. Ang iban nagpalaligb sa pantaw kag sa tubig gikan sa gripo naghalanashanas sa pagka-manogbomba, nagsinabyahanay sing tubig sa mga kabu sa daku nga kaluyag sang mga nagtalan-aw.

Apang ang ginahod kag sininggit nag-amat untat sang mag-alabot ang but-anan nga mga tumoluon, nga gintipon ni Makaraig agud masugiran sila sang lakat sang ginpatigayon nga buluthban sa kinatsila. Si Isagani ginyauban sing matinahuron, katulad kay Sandoval nga taga-Peninsula nga nagabot sa Manila nga isa ka alagad kag nagtapos sang iya mga pagtuon nga bug-os nagbuylog sa mga ginhandum sang mga tumoluon nga pilipinhon. Ang mga kasablagan nga ginbutang sang politika sa mga kabikahan nagkadula sa sulod sang hulot-