Page:An Konstitusyon kan Republika kan Pilipinas 1986.pdf/43

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been validated.


Sek. 18. An Estado, sa karahayan kan nasyon o pagpensa kaini, pwedeng magpundar asin magpalakaw kan darakulang industriya, asin, pagkatapos mabayadan an hustong kantidad, pwedeng ibalyo sa pagsadiri nin publiko an mga kagamitan asin an iba pang pribadong negosyo na pinalalakaw kan gobyerno.

Sek. 19. An Estado kaipuhan kontrolan o iprohibir an mga pagmonopolar nin mga negosyo kun interes publiko an pighahagad. Dai pwedeng tugutan an mga kombinasyon sa pagpupugol kan negosyo o disparehong kompetensya.

Sek. 20. An Kongreso kaipuhan magpundar nin sarong indepentyenteng Sentrong Awtoridad sa Kwarta (Central Monetary Authority) na an magigin mga Myembro kan Huntang Mamamayo kaipuhan mga tubong-aking syudadanong Pilipino, midbid sa pagkapyel, integridad, asin pagkamoot sa banwa, na an kadaklan mahale sa pribadong sektor. Hahagadan man sinda nin iba pang kwalipikasyon asin mga diskwalipikasyon na itatao kan ley. An nasabing awtoridad kaipuhan magtao nin direksyon kan palakaw sa mga paagi nin kwarta, pagbabangko, asin sa pagpapautang. Kaipuhan igwa ini nin awtoridad sa superbisyon sa pagpalakaw kan bangko asin diretsong magareglo segun sa itatao kan ley sa pagpalakaw kan mga kompanya asin sa iba pang mga institusyon na siring an trabaho.

Sagkod an Kongreso dai magmukna nin iba, an Bangko Sentral kan Pilipinas, segun sa palakaw kan nageeksistir na mga ley, iyo an magiging sentrong awtoridad sa kwarta.

Sek. 21. An mga pag-utang sa ibang Nasyon kaipuhan gibohon sana segun sa ley asin oyon sa mga reglamentos kan awtoridad sa kwarta. An impormashon manungod sa mga pagutang na nakua o piggarantiyahan kan Gobyerno kaipunan maaraman kan publiko.

Sek. 22. Ano man na mga kagibuhan sa pag-ibitar o pagsuhay sa arin man na mga probisyon na kikonsiderar na kontra sa interes nasyonal kaipuhan tawan nin mga padusang sibil asin kriminal, segun sa itinatao kan ley.


ARTIKULO XIII
HUSTISYA-SOSYAL ASIN MGA DIRETSO NIN TAO

Seksyon 1. An Kongreso kaipuhan tawan nin pinakahalangkaw na

54