423
mago ha iya sulod kay masakit; an alperes nagpadugang ha iya balay hin mga bantay nga sundalo nga nanngungulata han kababayin’an nga buot makimaluoy; an gobernadorsilyo, daan na waray gamit, dinmugang hin kalurong ug kawaray gamit. Ha atubangan han bilangguan nagdadarudalagan an nailob pa; an diri na nalup-og ha tuna, nagtitinawag han mga ngaran han ira mga sinaho.
Mapaso kaupay an adlaw, kundi waray ha ira nakakahunahuna hin pag-uli. Hi Doray, an matawa ug malipayon nga asawa ni D. Filipo, nagdidinarudalagan, nakakakugos han iya gutiay pa nga anak: hira la ngaduha nagtitinuok.
—Uli!— ginsiring hiya han iba; — aabutan hin sakit iton imo anak.
—Ano in pulos mabuhi kun waray na amay nga makakagtutdo?— binmaton an mabiduon nga babayi.
—Iton imo bana waray sala; tingali umuli layon.
—Oo, niyan kun patay na kami!
Hi Kapitana Tinay nagtitinangis ngan nagtitinawag han iya anak nga hi Antonio; an madig-on in kasingkasing nga Kapitana Maria nagpipinasisip dida han gutiay nga kagihaan han rihas pagkita ngadto ha luyo han iya magkaruha ug amo la nga mga anak.
Nakadto an ugangan nga babayi han parapangapon hin lubi; diri nagtutuok: naglilinakatlakat, nagpapangungumpas han iya mga butkon nga linuluhan ngan naglaygay han kadam’an.
—Nakakita na kamo hin sugad? An akon Andong gindakop, ginpusil, ginpandugan ngan dad’on ha kabesera tu ngod la kay. . . kay diri buot maghugaw ha iya saruwal? Angay ini igdumot. Inin mga sibil nahusa! Igsasaad ko nga’ may hikit’an ko pa ngani ha ira nga masulod ha akon sakob pamiling hin tago nga piliw, kay amo ito in ira batasan, nakadamo na, pamimiulan ko!. . .pamimiulan ko!...kun diri, pamiulan la ako!
Kundi kulang in nasabat han ugangan nga babayi nga baga in muros.
—An sala hini ngatanan hi D. Crisostomo,—naghihiyaw in usa nga babayi.
An magturutdo ha liburan nakadto man nahasasakot han kadam’an; hi Nor Juan diri na nagpapanhapyuron han iya kamot, diri na dara an iya metros ngan han iya kutod: yana luto kay nahabaro hiya hin magraot nga sumat ngan,
