kay magtadong an ira kaaapuyan, matugot na la kita nga humusa inin namaghikaraot nga mga sumurunod? Tu- ngod kay ginbuhatan kita hin dako nga kaupayan, sala na naton an paghirot nga diri kita pagbuhatan hin maraot? An bungto diri nangangaro nga kuhaon, naungara la pangibhon an mga ginawian, iuyon han bag-o nga mga pa. nahon ngan bag-o nga mga kinahanglanon. -Hinihigugma ko an aton tuna sugad han paghigugma mo, Elias; nasantop ako hin gutiay han mga inuungara, pi- naniniiran ko an imo pinamulong ngatanan, kundi naabat ako nga may gutiay nga kahilig han aton panhunahuna: dinhi ha aton waray gud kinahanglan hin pangiba han mga kasuguanan.
-Tuudtuod iton imo himangraw, senyor?- nagpa- kiana hi Elias nga linuyahan han kasingkasing: - diri ka nakita nga kinahanglan an pangiba han kasuguanan, ikaw nga inabutan hin mga karat'an ha panimalay?
-Ah! tungod kay diri ko say gindidinumdom an akon kalugaringon, linilimot ko ito anay nga mga kasakit, inu- una ko an karig-unan han Filipinas, an pangalinsakob han Espanya! binmaton hin dagmit hi Ibarra. -Basi mawaray kataragman an Filipinas, kaangayan nga diri paglabtan an mga prayle ngan dida ha pakigkausa han Espanya aada an kaupayan han aton tuna.
Hi Ibarra nakakatapos na pagyakan kundi hi Elias na- mamati pa gihapon; masamdong an iya bayhon ngan an iya mga mata nawad'an han kamasiga.
-Matuod, an mga magwarali han tuluuhan amo in kin- muha hini nga tuna, - nagsiring; -hunahuna mo maban- tayan han mga prayle inin Filipinas ha mga kataragman? Oo, amo la hira an sadang, asya ini an panhuna- huna han ngatanan nga namagsurat mahatungod han Fili- pinas.
-Oh! nakasiring hi Elias, ibinutang an bugsay ha sakob han sakayan; -isip ko hiro an imo panhunahuna ma- hatungod han pamunuan ngan mahatungod hini nga tuna. Kay ano nga diri mo ngaduha gipapakaraot? Ano in masisi- ring mo hin usa nga panimalay nga mamingaw la kay ginla- ladngan hin iba nga tawo? Usa nga tuna nga nagsusugot tu- ngod kay ginlilimbungan, usa nga Pamunuan nga ginsusu- got kay nanlilimbong, usa nga Pamunuan nga diri maaram mapapagsaho, diri nasabot hin papagtahod ha iya ngahaw!
