na han binubuhat han mga tulisan. Matuod waray sukol an nabubuhat han mga tulisan, kundi talagsa la ngan an taghimungto nakakahimo pakapangaway; kundi, patok han mga pagraugdaog nga binubuhat han mga tinubyanan han balaod, diri tugot bisan an pagriwa, ngan bisan kun diri uraura, masukot ngan tugot. Ano an inaabatan naton ha aton mga bungto tungod hini nga Guardia Civil? Nahauukoy an panaglakaton ha lain nga bungto kay ngatanan nahadlok nga pagdarahugan hin waray la hinpapatungdan; kay say la ginkikita an ira turumanon diri an katadungan. ini tigaman han diri pagkakatpong; kay in usa katawo nahangalimot han iya sidula, paghihigutan ngan pagdadabalon, bisan tawo nga dungganan ngan talahuron; say hinihimo nga siyahan nga turumanon han ira mga puno an pagpasaludo, bisan ha kasisidman ngan ginsusubad han mga sakop basi makagtalumpigos ngan makapanlupog han mga umanhon, ngan diri nawawad'an hin pasasngilanan; waray karig-unan an panimalay: diri pa la maiha ginpasiparahan an panimalay hin usa katawo ha Kalamba, dida panag-agi ha bintana, tungod la kay hin-uutangan han ira puno hin salapi ug mga kaburut'on; diri matapod an kabutang han tawo: kun naruruyag hira hin paghawan han kuwartel, o balay, nananakop ha dalan han bisan hino nga diri bumaribad ngan pinapapaglampaso ha bug-os nga adlaw; karuyag mo pa? Ha sakob han mga adlaw nga iginpatron hinmusa la an mga susgalan, waray gud panaglabti, kundi ginsamok hin waray ikaduduha an kalingawan nga tugot han mga punuan; kinita mo kun ano an naisipan ha ira han bungto. Ano in nakuha nga hinilom na la an ira kasinahon ngan itinapod han paghukom han mga punuan? Baa, senyor, kun asya ini an sinisiring mo nga paghirot hin kasamukan!...
―Nauyon ako nga may mga karat'an,― binmaton hi Ibarra, ―kundi, iluba ta ini nga mga karat'an tungod han kaupayan nga upod ug aton nakakarawat. Inin Guardia Civil tingali,man gud diri tuhay, kundi, tuod la ha akon, tungod kay kinahahadlukan, nakakapugong nga dumamo an mga magtinalapasnon.
―Sidnga lugod nga tungod hini nga kahadluki nadugang,― sinmumpay dayon hi Elias. ―Han waray pa Guardia Civil, haros ngatanan an mga maglinarison, sapayan hin may pipira la, nasugad tungod hin gutom; naninikas ug nangangawat basi la mabuhi, kundi kun nalabay na
