— Tinatawag la ito namon nga Piloto: asya an gimaupayi dinhi umulin, lugaring kay diri nahagugugma hiton iya
buruhaton.
An tubig nagkukuyakuya, nagbabalod: baga sugad hi ton may ada ha salad nag-aaway; nauyong an tagik. Waray may nag-aaringasa, ngatanan haros waray may naginhawa. Nakurog an kamot ni Ibarra dida han pulo han matarom nga kutsilyo.
Inabat nga baga nahuman na an away. Inmutwal an ulo han batan’on ngan sinugat hin gugliat ha kalipay: an mga mata han kababayin’an napuno hin mga luha.
An mag-urulin sinmaka ha daydayan dara ha iya kamot katap an katapusan han pisi ngan han paghingadto niya ha papag iya pagbutungon. Linmutaw an mananap; nahihigtan han pisi hin duduha kalikos dida ha may liog ngan dida ha ubos han manguna nga tiil. Dako man gud, sugad han sumat ni Leon; burok ngan lumuton na an bungkog, kun baga tawo, ubanon na. Nag-uuwang sugad hin baka, naglulumba, an ikog iginlalamba dida han tagik, nangangapyot ha tagik ngan nginanganga an dako nga baba nga luob hin haglaba nga tango.
Uusa la an paraulin nga nagbibinutong; waray may nahanumdom pagbulig.
Han paghitukal ha tubig ngan paghibutang didto ha papag han mananap' iya tamakan ngan gauman niya an baba han iya madig-on nga kamot ngan iya pag-igaraumon han pisi. An mananap.pinmulupuko, pinmabawod han lawas, ilinumba an mabakod nga ikog ngan nakabuhi, inmambak ngadto ha tubig, ha gawas han bunuan, dara an nagdakop ha iya. An paraulin tawo nga patay; an gug liat hin kalisang nabati ha ngatanan nga dughan.
Malaksi sugad hin kikidlat, usa liwat katawo pinmatinhulog ha tubig; an tuman la nga may sinmabot nga asya hi Ibarra. Hi Maria Clara waray hiraptay kay an mga pilipirihon diri pa hadto maaram maunop.
Nakita nira nga nagpupula an tubig, nga naluluob hin dugo. An batan’on nga parakalap inmambak man ngadto ha kahiladman dara in sundang ha kamot, ngan sinundan han iya arnay: kundi igo la nga nanhihisalom, hinkikit’an man nga nautwal ha bawbaw han tubig hira Crisostomo ngan han paraulin nga nagpapakakapot ha tiyan han lawas han mananap nga patay na. Guray an bug-os nga kahi-
