109 pay in batasan ngan diri nalamba, bisan kun diri natuod hi- ton padi. Ano pa aton kahahadlukan hiton padi? Mahi- himo pa kita niya nga maginkablas hin labi pa hini yana? Tuod la, inay, ito nga tigurang maupay; nakadamo ko na hi- kit'i nga nasulod ha singbahan kun waray didto tawo; nalu- hod ngan nangangadi, tuod la ha akon. Ta, asya adto inay, diri na ako masulod katanod, gutiay iton suhol ngan nauu- bos la ha mga multa. Ngatanan didto amo ito an ngurutob. Magpaparamangno ko hin mga hayop ngan kun pagmang- nuan ko hin maupay iton itapod ha akon, igkakaupay ako hiton tag-ada; tingali tugutan pa kita paggatas hin usa nga baka, hi Crispin naruruyag kaupay hin gatas. Man-gad pa! bangin ka pa ngani tagan mausa nga nati kun kumita nga maupay iton akon pagsugot; aton pagmamangnuan ngan aton pagpapatambukon sugad hiton aton ugang. Didto ha kabanwaan mangunguha ako hin bunga hin kahoy nga ha- karaon ngan igbabaligaya ko didto ha bungto, pati mga utanon dida ha aton sakob basi kita mamay-kuwarta. Mag- bubutang ako hin mga bitik ug mga luong panakop hin mga tamsi ug mga garong, mangangawil ako ha salog, ngan kun dumako na ako manganganop ako. Makakahimo man liwat ako pangahoy hin ibaraligya ngan hin ihahatag han tag-ada han mga baka basi ha akon malilipay. Habaro nga- ni ako pag-arado mahuram ako mahaligot nga tuna nga akon pagtatanman hin tubo, kun mais man, ngan diri ka na magtitinahi tubtob magkatutnga. Makakabus-og kita hin mga bag-o nga dugnit kun mga pyesta, makakapangaon kita hin karne ngan hin dagko nga isda. Diri na adto pini- gunguan an aton pag-ukoy, magkakakirita kita adlaw-adlaw ngan magkakasasaro kita hin pangaon. Ta, kay nasiring man hi Tigurang Tasyo nga hi Crispin maupay in ulo, aton pagpapatun'on didto ha Manila; ako an magpapatuon ha iya; ano, maupay? Basi magdoktor, ano? -Ada, ano akon yayaknon kun diri oo? binmaton hi Sisa ginakos an iya anak. Inabat niya nga an iya anak waray paghunahuna kan iya itay mahatungod han ira kabubwason, salit nagtangis hiya hin mamingawon nga mga luha. Hi Basilio nagpadayon pagyinakan han iya nahuhuna- hunaan nga mga talinguha, dara han pagtapod han sayo pa nga mga panuigon nga waray iba nga nakikita kundi an buot la pagkit'an. Ngatanan tinatangduan ni Sisa, ngatanan
