ton hi Simoun, namurubuot; —ha mga ikasiyam, ini
nga bomba magbubuto ngan ini nga buto babation ha
mga hagrani nga nayon, ha kabukiran, ha mga lungib.
An pagribdk nga akon iginkasabot han mga artilyeros,
nagkaga tungkod kay waray nagpapalakat, waray igkadurungan.
Yana diri na masusugad. Paghibatii han
buto, an mga kablas, an mga linupig, an namamagluok
kay gindadakop han kusog, magkakagawas, mga sangkap
hin hinganiban ngan magpapakadto pagtampo kan Ginhaupan
Tales didto ha Sta. Mesa, ay ira susuluron an
siyudad; ha luyo nga bahin, an mga militares nga akon
ginpatuod nga an Heneral naghimohimo hin karibok basi
may ibaribad nga diri anay liwanan, magkakagawas ha
ira mga kuwartel andam pagpusil han bisan hino nga
akon igtagsot. Hito nga uras, an bungto nga mahahangit
na ngan makakasiring nga amo na an uras han pamatay,
maalsa andam hin kamatay, ngan tungod kay waray
annas ngan diri tinutduan ha pangaway, ikaw ngan hin
pira pa nga igkakabulig, iyo pangunguluhan ngan mapakadto
kamo hiton mga almasen ni Insik Quiroga nga
hinihipusan hiton akon mga pusil. Hi Ginhaupan Tales
ngan hi ako magkikita kami didto ha siyudad nga amon
kukupuhon, ngan ikaw ha mga arrabales rikupuha an
mga tulay, magpakadig-on kamo ngan mag-andam hin
panabag ha amon ngan pabuthi niyo an bisan hino, diri
la kay an panguntra pagribdk, kundi an ngatanan nga
lalaki nga diri bumulig pangaway.
—Ngatanan?— nagpakiana hi Basilio hin hamubo nga tingog.
—Ngatanan!— binaton ni Simoun hin makalilisang nga tingog, —ngatanan, mga indiyo, mga mestiso, kainsikan, kakatsilaan, an ngatanan nga waray isog, waray kaabtik... Kinahanglan bag-uhon an tulin! An magtalaw nga kag-anak manganganak la hin uripon nga mga anak, ngan waray data an pagguba ngan magtukod liwat hin balay say gamiton an mga dumog nga kahoy! Ano? Nahadlok ka? Nakurog ka, nahadlok ka hin pamatay? Ano an kamatayon? Ano in kahulugan han kapuo hin karuhaan kayukot nga mga waray palad? Karuhaan kayukot nga mga kakurian ngan kariburibuhan nga mga waray palad nga matutubos diri pa mahamumugso! An labi kahadlukon nga magpasurugot diri nag-aalang paggawad hin.balaod nga makakahatag hin kasakitan ngan hin hinayhinay nga kamatayon hin kayu-
