This page has been proofread.
enweghị mkpụrụedemede maka ụfọdụ ụda ị ga-anụ,
mana ọ ga-enye gị nke zuru oke iji gawa, ma ịge ntị na ikwu okwu. Nke a bụ iwu ole na ole dị mfe ga-enyere gị aka: i. Ngwa olu. Ị maara ihe syllable accented nke otu okwu bụ n'ezie. Ọ bụ syllable nke a na-ekwu kariri mkpụrụokwu ndị ọzọ n'otu okwu ahụ. Anyị ga-egosi ụdaume (olu dara ụda) na mkpụrụedemede ukwu na mkpuruokwu na-enweghị isi na obere mkpụrụedemede.
2. Udaume. Ndị a bụ ụdị ụda anyị na-anọchi anya ya na bekee site a, e, i, o, u, ah, ay, ei, oi, wdg. Naanị soro igodo dị n'okpuru na ị gaghị enwe nsogbu.
a ma ọ bụ A hà na a na pa: na-emekarị, ma ọ bụrụ na nwoke ị arc
ịgwa ya okwu adịghị ka ọ na-enweta gị na mbụ, gbalịa na-ada ya ka o na ite; mgbe ụfọdụ ọ a na-akpọ ya otú ahụ. Ọ dịghị edozi iwu. Naanị ị ga-ege ntị wee mụta. (Ọmụmaatụ: tij-HAM-ni pụtara "ị ghọta m.")
AA nhata nke achọrọ - mana gbatịa (gbatịa) ya.
( Ọmụmaatụ: WAA-hid pụtara "otu.")
AH hà nhata nke nna - mana gbatịa ya. (Ọmụmaatụ:
NAlt-'ttm pụtara "ee.")
AI hà nhata na ụzọ wara - mana gbatịa ya. (Ọmụmaatụ:
Al-wa pụtara "ee.")
AY hà nhata n'ụbọchị - mana gbatịa ya. (Ọmụmaatụ:
WAYN pụtara "ebee.")
AU hà nhata nke ugbu a. (Ọmụmaatụ: AU-a/al pụtara
"Tim") c ma ọ bụ m hà nhata c na anụ ụlọ. (Ọmụmaatụ: WE-kd pụtara
"Nwa nwoke.") EE nhata cc n'ụkwụ - mana gbatịa ya. ( Ọmụmaatụ: > a-
SBE'di pụtara "Sir.") m ma ọ bụ m hà nhata i nọ n'olulu. (Ọmụmaatụ: ya-SIT pụtara
"Madam." j O nhata nke in go - mana gbatịa ya. (Ọmụmaatụ: js-
SOL-ya pụtara "agwa.") OO hà nhata ao dị na buut — mana gbatịa ya. (Ọmụmaatụ:
SHOD IS-mak pụtara "Gịnị bụ aha gị.") u ma ọ bụ U ha nhata na ntinye. (Ọmụmaatụ: ti'-ZUR-ni pụtara
"Cheregodi.") uh ma ọ bụ UN ha nhata nke in but. (Ọmụmaatụ: min-FUHD-lak. mean- na "biko.")
3. Consonants. Consonants na-ada ụda niile abụghị ụdaume. Kpọọ ha otú ị maara ha na Bekee. Ekwesịrị ịkpọ consonants niile. Ọ dịghị mgbe "obere" ha. Nke a bụ ụfọdụ ụda consonant pụrụ iche ịmụta:
h obere h na-akpọ mgbe niile na Ọ ụda ma e wezụga mgbe obere 11. Gee ntị nke ọma 10 ụda A na ndekọ.
A na-akpọ kh dị ka mgbe ị na-ehichapụ akpịrị gị mgbe ị ga-eme ya gbaa ọnụ mmiri. Gee ntị nke ọma (ma ọ bụ ya na ndekọ.
A na-akpọ gh dị ka <■// ma e wezụga na ị tinyere "olu" n'ime ya. Ọ dị ka ụda y iu na-eme mgbe ị na-afụ ụfụ. Gee ntị nke ọma ka ụda a na ndekọ.
43.
