This page has been proofread.
A ndekọ nke
AKWỤKWỌ KWESỊRỊ NA EGWU
SITE na narị afọ asaa ISI NKE XXXVII
ỤBỌCHỊ NKE NKE XVIIth narị afọ
IHE mmalite nke narị afọ nke XVII na-ewetara anyị ihe a pụrụ atụtụ ihe anya nke njedebe nke mbọ anyị iji gosipụta akụkọ ihe mere eme nke agha na ogwe aka ndị Europe. Anyị nwere, Otú ọ dị, ka na-akọwa M ụfọdụ njigide ndị nwere mkpa akụkọ ihe mere eme kachasị. N'ụdị ngwa agha na ngwa agha nke meriri n'oge Elizabethan na oge mbụ nke Jekọb, ọ gaghị ekwe omume ịsị "Nke a bụ oge Elizabethan na nke ahụ bụ Jekọb mbụ." Dị ka anyị tụrụ aro na mbụ, ogologo oge tupu ọbịbịa nke afọ 1600, a n'ezie kwesiri ngosi njọ na nkà nke ihe agha apụtala ìhè. Anyị nwere ike ịtụle, agbanyeghị, nke ahụ iche site na mmebi a, mmasị gbadoro ụkwụ na mmepụta nke mma agha- smith, nke onye-ọkpu-agha, na nke onye-ọlu-agha; naanị enweghị agbamume- ment gosiri onye na-ebu agha bụ ihe kpatara nka ya na-akawanye njọ ngwa ngwa.
Anyị ga-akwụsịtụ obere oge iji tụlee ebe mmebi a, nke tolitere na-abawanye ngwa ngwa, nke mbụ malitere. Nke kacha njọ opi nke nka onye-agha kwagidere bia, dika ayi kwuburu; ọ bụghị site na ugbu a eluigwe na ala ojiji nke gunpowder, ma site na ọchịchọ na- akụkụ nke onye na-ebu ihe agha ịhapụ ọrụ ya na ichekwa oge site na nkịtị ịme anwansị nke mmezu nke ndị bu ya ụzọ. Ya bụ, na ebe nke mara mma ma kpachapụ anya ịṅomi nke efere na ụdị achọrọ, nke ọmarịcha mmecha nke eriri eriri, ma ọ bụ nke ogbugbu nke ụfọdụ siri ike n'ókè nke usoro, mmetụta e dochie nke na a nkịtị ilekiri yiri ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ọgaranya n'ọdịdị, ma nke e nwetara n'ụzọ ọ bụla ga-azọpụta ọrụ. Ọtụtụ suut nke mmalite narị afọ XVIIth ụbọchị na nke ukwuu mkpa akụkọ ihe mere eme dị na mkpokọta bekee iji gbaa ama nke a mmebi nke ọrụ ihe agha; yabụ anyị nwere ike imezu nke anyị ndepụta ụdị na-enweghị na-atụgharị mgbe niile na kọntinent maka ihe atụ,
v I m!
