Page:A dictionary of the language of Mota.djvu/75

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

Ọkọwa okwu MOTA

49 
HR, tụgharịa n'ime;  akctga 
na-acha ọcha nke ukwuu, 
3. adj.  na-ekwu okwu, na ọnụ tụgharịa; 
nke ígwè ngwá ọrụ. 
ndị nwoke, dị njikere ịtụgharị, 
imstead}^, mmanya. 
matalesles, zuru nke mere na 
mmiri mmiri curls n'elu arịa 
n'ọnụ;  anyị na-alụ ọgụ. 
IiGsles-ta-gasuwe, isi 
ikiri ụkwụ. 
XiBSo, ụdị ficus elastica, 
Moreton Bay fig. 
Lesu, hụ ha, ya na usoro. 
1.8 te, ịghaba n'ime ma ọ bụ pụta, pụta 
dị ka ikpere ụkwụ nke curl alaka, 
agha;  nusletete, pụta 
egbugbere ọnụ;  lelete, n'elu;  achicha, 
tatagalete, jiri curl mee ihe. 
I.evegao, igafe, gafee, 
oghere;  siia leve (iao, paddle 
gafere site n'ikpere mmiri ruo n'ikpere mmiri. 
Ilia, 1. (k) oghere n'ime ma ọ bụ n'okpuru a 
nkume, cellar, ọgba;  ịgha ụgha, 
ọgba na-emighị emi.  Mee.  ịnya; 
Mao.  riia;  Sat kia, olulu, oghere; 
Malag, huka, oghere. 
Lia, 2. V. n'okwu ndị dị n'okpuru. 
Liamule, gbaa nwoke nke onye 
otu onye n'ọgụ;  m 
liamule inia. 
Liawora, gabiga na 
ala, dị ka ụgbọ mmiri, 
ligiu, (k) mmiri, ihe ọṅụṅụ, sap, 
gravy, mmiri mmiri dị n'ime ya. 
ligligira, tiuid, kemmiri ihe. 
Xiig-sinaga, nri nke ihe na-atọ ụtọ 
nnukwu ụdị, mkpụrụ osisi, wdg. 
Lig-telepue, mmanụ aṅụ;  okwu ọhụrụ. 
Linamele, nke na-anakọta shei 
phorus, univalve. 
Ligo, 1. ijikọta na njedebe nke a 
ahịrị, dị ka Avhen na-ekekọta ezi; 
kpọgidere n'olu, nyagburu. 
zutere.  itinye aka, nkwa; 
rigo, egwu, rigbo. 
2. tu ime n'afọ. 
ligog, (1.) ime aka- 
ment maka, kwere nkwa;  gọzie m 
o qon, ụbọchị edobere, maka 
oriri. 
ligovagj (2.) a tụrụ ime na. 
Ligomate, 1, kwụgidere ọnwụ; 
tavine qara ligomate kelua, 
nwanyi ahu kwugidere 
kee onwe ya. 
Ligomate, 2. osisi. 
Ligorea, oghere n'etiti abụọ 
knobs ma ọ bụ ndị a ma ama, dị ka ndị 
akụkụ dị warara nke egbe, rea, 
n'etiti ahu na 
ọdụ. 
Ligotapug, ụbọchị ahọpụtara 
maka were suqe. 
Ligowol, kwụgidere, nyagbuo otu- 
onwe maka mmadụ;  Chaị, 
na nkwụghachi ụgwọ;  hụ nwunye- 
xool. 
Dị ka, iji meghee ya 
ngagharị, dị ka anya, aka, ka 
bulie elu site n'otu nsọtụ dị ka akwụkwọ; 
m^.  dika o Tciona iga, we la kalo 
o takelei si a la munsei, anyi 
dị ka.  Mgbe ị na-emeghe ihe mkpuchi 
nke esitere azụ n'ime ya 
na-amasị gị, mgbe ị na-ebuli a 
Iberibe azụ site na njedebe ruo 
nye ya onye masịrị gị. 
Dị ka, 1. imeghe site na ịtụgharị azụ 
ihe mkpuchi, dị ka oven site na-ewere 
pụọ roqo.  2. karịsịa ka 
mepee oven. 
dị ka weswes, imeghe mona ma ọ bụ um 
mgbe igbu oge. 
liketag, kpebisie ike.  ibuli elu 
na-atụgharị;  dị ka risris, 
na-atụgharị otu ụzọ na 
ọzọ dị ka ọ na-achọ. 
Lil, 1. ịgbasa, dị ka ịtọgbọ a 
ute, nnụnụ na-emeghe nku ya; 
iji bee ịdọpụ akpụkpọ ahụ, 
ya mere (1.) na mmeghe, na kwa 
(2.) na-ekpuchi na corre- 
mmegharị nke nzaghachi;  o manii ti 
lil lue, ti lil kel, 7iapanena, a 
Nnụnụ na-emeghe, mechie, nku ya;