This page has been proofread.
216
Ọkọwa okwu MOTA
teve matekaova, bee witli oghere- dị ka anya egret, kwuru nke ígwé ojii. Pol. tife; Malag. tevy. teveteve, n. mma; okwu nn. Fij. teve; Pol. tehe, eji cir- nchikota. Teve, 2. adv. 1. dakọtara ebe a 2. tupu v. na-enweghị v. p. naanị, dị nnọọ, ọ dịghị ihe ma; ma ọ bụ ive tan apesa? tagi, na teve tut gap neia, kedu ihe ọ na-akwa maka ? ọ dịghị ihe, naanị m kụrụ ya na aka m. 2. Nega- tive, teve palpal; ragai, Tcam ahụrụ m gị n'anya, ezula ohi, ị nụwo ka unu ghara ime otú a; 3. ijikọta 1, na 2. ni teve goroi, ma o buru na obughi iwu m kwesịrị ime ya. Ti, 1. V. p. nke na-aga n'ihu, ịga nke ọma- ọ bụrụ na anyị ; ya mere na akụkọ na mba ike nwa oge. Ti, 2. urughuru, na-eso ngwaa; na-atụba azụ oge, na-eme zuru oke. Ti, 3. urughuru, na-eso v. mode- nri ziri ezi; nke ọma, bia ebea. Ti, 4. adv. ka fọdụrụ ; okereai ee, a ka nwere ụfọdụ fọdụrụ- n'okpuru ala; mantagai ti, obere ka; mantagai ti e oka m ruo, ụgbọ mmiri ahụ bụ n'ime ntakịrị nke imikpu. 5. na-eso V. na-enye echiche nke ihe ezughị ezu, aga n'ihu; tiratira ti, ọ na-eguzo- banyere ; o inanu te roowo ti, nnụnụ na-efepụ otu mgbe ọzọ. Ti, 6. V. ịtọ, na-eme comp. v. ace tikula; ni me ti nanagona ape vanuana, o dobere ihu ya ward ya ebe, me ti m, aremare nanagona; m naqorona, chigharia nti ya.
Tia, 1. ijide ma tinye onye- ihe ndị ọzọ; otú nke ududo ka akpa, ti tia o talau, eme ya Weebụ na-ewe ma tinye ya na mkpirisi ahịrị ọ na-atụgharị; o ulo, ikpuru, anyi tiatia; ya mere na mee ụgbụ, anyị tia o gape; ka kpara ogwe aka nke som ma ọ bụ beads, loe tia o pane; ime mmalite nke efere ute, ive tia o epa, qara vau; hụ vau.
2. na otu echiche na- nri mgbakwunye [ma tinye ya tt> òkè otu, anyi tia ape gana alo we maros nagana we qoqo; na n'otu ụzọ ahụ ịgbakwunye na ọnụ ahịa na-ere, anyị tia enwe som, na-agbalị inwetakwu ego.
3. site n'elu, ime ka hà òkè na nkesa nri, na-esi na na-agbakwụnye na; ya mere na nso nso a iji tụọ, na nke mbụ na ígwè- yard, ịgbakwunye, ma ọ bụ wepụ, ime ka itule.
4. hụ tialovelove.
tiag, ijide ọnyà. tiarag, na-achị ọchị. tias, na-achị ọchị. tiav, itobe ibé. Tia, 5. Ifufe opi shei, nke a tuwe. tiawa, V. n. ụda olu, ing nke opi. Tiag, tr. tia 1. ijide ọnyà ma ọ bụ ọnyà, kpata; kpo tiatiag, a ọnyà. Tialo, ụdị crayfish na-acha uhie uhie, n'ime apịtị dị na mmiri ọhụrụ, adịghị mma iri nri. Tialovelove, ịbịarute ngwa ngwa, sul ive qoqo alo matesala we mule ma; o aka ukwu tialovelove nkem. Tiamui, akwa nduru nko; nke 4; mxii na-anọchi anya ụda ahụ.
