This page has been proofread.
Ọkọwa okwu MOTA
169
siwo i lau; ha gwara ya na ọ ridara n'ebe ahu osimiri.
6. conj. akụkọ, na; dị ka a a ghọtara daise - n'ihu ya; na Qat Hoke bụ f / nri toga ran nui, imva si rave- N'ezie, nke a Qat abụghị na-enweghị mmalite, (mana ndị akụkọ bụ) na o nwere nne. Otu akpaalaokwu ojiji nke si bụ nke a agwa; ira tatasina ive mciros we la tmdkan Qat mun akara, wa irasoanu si mim rasoara, umunne ya choro, iburu ụgbọ mmiri ya ka ọ bụrụ ha nke ya, na nwunye ya (ha chọrọ were) maka nke ha.
7. conj. nke nhota, jiri ya akara nkwuputa wa, mgbe ọ dịghị kpọmkwem akụkọ ma ọ bụ nkwupụta, mana ntụaka nye ihe ekwuru; naira me vet wa si ni me mate veta-, ha sịrị na ọ nwụọla. i. e. ha siri, Nke a bu ihe ha siri, na ọnwuwo. Nhota a na-apụtaghị ìhè. Ọ ezighi ezi iji ma ọ bụrụ na a ngụ kpọmkwem, ma ọ bụ lua d ebe enweghị nkwuputa okwu.
iva si na-aghọkarị i.vas.
ọ bụrụ na 1. ejiri ya mee ihe n'echeghị echiche, agbaji- ing pụọ tupu ọzọ nkebiokwu, dị ka a ga-asị na-ajụ ajụjụ; rve tano si - 1 mara mma, ma ọ bụ ọ bụghị? o nwere obi ụtọ ọ bụrụ ? ndị mmadụ niile gaara enwe nwụrụ - ha agaghị?
si qa ilo, a civil way of say lee! also if ka ilo.
N'ahịrịokwu na-esonụ si bụ ọ bụghị akụkọ ifo, kama ọ dị njọ tive ; o sava o tanun isi gi- lala apena, ọ bụrụ na a gilala apena pa tete lai, ihe men enweghị ike ịghọta, ha chọrọ ịghọta ma enweghị ike;
dika obu neira we ge ilo si
na gila. edere sia maka si a, mana nke
okwu abụọ dị iche. Ee, 8. excl. ịkpọ ntị; ọ bụrụ
ọ bụrụ! Siasiano, inupụrụ isi; nwatakiri
na-arị elu mgbe ọ nọ maka - bidden, ma daa, ayi nọn, enwe
ko me siasiano. Sig, ime - ikekwe dị ka ọ dị na sigsig. sig sasamanau, ime ọkara nke a
ihe; nụ akụkụ nke akụkọ;
sasanianan. Siga, iji okpukpu abụọ nke ahịrị, ma ọ bụ ego,
na-agbakọtakarị ya n'elu
ikiaka na n'etiti mkpịsị aka ukwu
na mkpịsị aka, ogwe aka ịbụ
jidesie ike; te siga o gae, o som. siga nwtmot, inye ego
maka suqe na-enweghị mgbe nile
na-atụ ya site na siga. siga s}ir, iji okpukpu abụọ gbadaa ala
iji mee ka ọ dị mkpụmkpụ. aig&g, 1. tr, ịgbatị ogwe aka
elu na pụta, dị ka na siga; na egwu
gụọ napanena. 2. gbatịa, gbatịa, guzoro;
kwụ ọtọ; o maligo anyi sigag
kalo, ígwé ojii na-ebili na-agbatị
elu; sigaxj qatuuwa, ka
guzo ọtọ ka nduru
isi mmiri. Sigerag-, onye na-adịghị, na-ama jijiji;
ti sigeragia, ọ malitere;
nakwa sigra. Sigerai, (k) akụkụ, akụkụ; oche
patei, ikpere; sigrai. Sigiima,, onye na-anọ mgbe niile
ụlọ ya; siga. Sigirpan, ịmaba ubu. Sig7nor, isei we ilo a tanun a
matesala, ni we sipa pata, anyi
sigmor alo pei, o nawo. Sigo, bụ́ eze; nnụnụ nke a
agwa dị nsọ. Sat tiọ;
N.H. higo. pane sigo, na-acha anụnụ anụnụ ire ọkụ.