Page:A dictionary of the language of Mota.djvu/153

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

Ọkọwa okwu MOTA

12T 
nke sago pith a na-egbutu 
elu ;  au me vatogo mun o 
anyị hụrụ n'anya, anyị na-aga 
gọrọ agọ. 
3. adv.  ngwa ngwa;  obi ụtọ, 
si ngwa ngwa ngagharị na 
igburi. 
Qaiareve, ogologo, ogologo;  nke mmadụ, osisi, 
ahịrị, wdg.  nrọ. 
Q, akea, agwaetiti dị nso na V.L., 
Ndị Mota na-agakarị. 
dalag*, iji malite tapanau 
mbụ ngafe nke akwụkwọ, 
goiia. 
dalata, akwụkwọ nwụrụ anwụ ma ọ bụ kpọrọ nkụ nke 
unere;  enweghị atụ. 
dale, 1. adv.  ka, ma. 
dale, 2. n.  1. osisi nwere crook. 
2. bọọlụ klọb, ụkwụ osisi.  3. 
iji nweta onye crook;  ma ọ bụ m 
o tangae o qale, me qale on o 
wot gaviga, o were nko 
kpọgidere ya, ma kpochie ya 
njedebe nke alaka. 
n'ezie, n'ezie. 
Daleasa, adịghị mma, enweghị ụtọ, mawk- 
ish ;  ọnụ ụzọ ámá^wia alo valai, mkpịsị ụkwụ 
ronotag na taqalsai. 
Qraleleag-, iji kpalie na mix toape, 
&c., na koko-nut sauce. 
dalena, [lena] tụfuru uche, na 
anya ;  chefuo;  anyị dị njikere, 
anyị loloqon gaplot o sava;  nkem- 
takallena;  namximatevuna anyị 
qalena, otu onye n'ime gị 
agaghị eche ya;  ọ na-ekwu 
ọ ga-ewere ihe, ị chere 
ọ bughi ya bu, kama ya onwe-ya 
were ya. 
daleqale, [qale 3.] iji nweta a 
crook. 
dalevaru, [qale 2.] alaka gbara agba 
nke hibiscus, varu, na koko- 
akụ, wdg, rapaara na ya. 
Q.alg'ai, (k) onye ikwu site n'alụmdi na nwunye; 
okwu. 
daliga, (k) 1. ikwu na mar- 
riage, 2. iji okwu emere 
dị mkpa site na njikọ ahụ, ta 
nn. 
daligiu, (k) na-akpụ ntutu ọla edo 
' filaments, dị ka na sugar-okpete na 
ụfọdụ annelid;  akwụkwọ sudelo. 
qaligiaga, kpuchie ya na prick- 
ntutu isi, dị ka gị, sudelo, 
dalik, obere ngwere, ụfọdụ gbara ọchịchịrị, 
ụfọdụ acha anụnụ anụnụ nwere ọdụ ọcha. 
dal?iag, [qalu] ka opi, tụgharịa na- 
ọnụ. 
qabiagiu, (k) eriri igwe ma ọ bụ mpịakọta; 
bolt nke kanvas, ibe calico. 
dala, 1.v.  tie, tie ihe 
akara, ịga nke ọma. 
qalo manr/ian, ịkụ, mana ya na 
akụkụ nke akụ, ka 
Tnan wia, hichaa, ghara iku; 
qalo nev, iti plump, na 
akụ;  qalo savsav, ịkụ 
ka o mee ka ábụbà na-efe efe. 
ụzọ anyị ga-esi zọpụta vires- 
vhim;  qalo sis vinvin, kụọ na 
na-ata nri anụ ahụ, 
adv.  na ihe ịga nke ọma;  dịrị ndụ, 
ịtụba na iti, ịga nke ọma 
iti;  nina qalo, iru 
kpam kpam, bịa ozugbo. 
Q,alo, 2. ụda ma ọ bụ mkpọtụ;  nke lea,. 
ozi, ozi;  anụ ọhịa, 
ụda ihe;  o qalo- 
ya?  o qalo ns, o gaus we toqal; 
hụkwa qaloi 2. 
Qalo, 3. constr.  nke ọma. 
Claloi, 1. (k) 1. eriri na ahịhịa amị, 
achara, okpete, wdg.  2. nke 
ogologo n'etiti eriri abụọ.  3.. 
nkwonkwo, nkwonkwo ụkwụ;  zuru oke, 
mkpịsị aka n'èzí;  qcdo^ 
surui, eriri nke nkwonkwo. 
qalo an, ogologo achara,, 
qalogaav, ogologo gaav 
na-akpụ akpụ. 
qalo masal, nwere ogologo oghere 
n'etiti qaloi, nke achara, 
ahịhịa amị, &c,, qalo vaon na 
obere oghere;  so 1. an qalo 
masal, ruo na qalo vaon nke bam-