This page has been proofread.
Ihe akaebe
Ihe akaebe
111
na "otu onye were etich ihe onwunwe," iji chekwaa ikike nke ndị na-akwado ya. onye isi; ma okwu e weere ga-eji kama izu ohi, ruo ọgwụgwụ na mpụ enwere ike idobe ya ; e wezụga, ọ bụrụ na okwu E ji ihe zuru ohi mee ihe, onye ohi ga-asụgharị ya nwere ike igbupụ ; na dị ka, ebe amputa- a na-enweta ya, ọ nweghị ọrụ ọ bụla ihe onwunwe, ikike onye nwe ga-bo ebibie.
Ihe akaebe achọrọ na ikpe nke akwụna.
dom bụ nke ndị ikom anọ, dị ka a na-achị na Kor'an (Sura xxiv. 3); na akaebe- monny nke nwanyi n'uzo di otu a abughi ad- agbaji; n'ihi na, az-Zuhri na-ekwu, "n'oge nke onye-amụma na nke abụọ ya ozugbo. cessors, ọ bụ iwu na-adịghị agbanwe agbanwe ka ewepu ihe àmà nke ndị inyom na niile ikpe inducing ntaramahụhụ ma ọ bụ mmegwara,” nakwa n'ihi akaebe nke ụmụ nwanyị gụnyere ogo nke obi abụọ, ebe ọ bụ na ọ bụ naanị ngbanwe maka ịgbapụ. dence, na-anabata naanị ebe akaebe- a pụghị inwe ọtụtụ mmadụ; ya mere a naghị anabata ya n'ihe ọ bụla a ga-akwụ ụgwọ dobe si ịdị adị nke obi abụọ.
Ihe akaebe achọrọ na ndị omempụ ndị ọzọ
ikpe bụ nke ndị ikom abụọ, dị ka ndị ederede nke Qui-'an; na akaebe nke ndị inyom na-adịghị kwetara, na ike nke omenala az-Zuhri n'elu e hotara. N'ime ikpe ndị ọzọ niile ihe akaebe achọrọ bụ nke ahụ nke nwoke abua, ma-ọbu nke otù nwoke na ndinyom abua; ma ikpe ahụ metụtara ihe onwunwe ma ọ bụ na ikike ndị ọzọ, dị ka alụmdi na nwunye, ịgba alụkwaghịm, ụlọ ọrụ, onye mmebe, ma ọ bụ ihe ndị yiri ya. Ash-Shafi'i ekwuwo na ihe akaebe nke otu nwoke na Agaghị anabata ụmụ nwanyị abụọ, ewezuga na ikpe ndị metụtara ihe onwunwe, ma ọ bụ dabere na ya. akwụkwọ ikike, dị ka ụgwọ ọrụ, ịgbapụta, na ndị ọzọ; n'ihi na ihe akaebe nke ụmụ nwanyị bụ na mbụ inadmissible n'ihi na ha ntụpọ nke nghọta, ha chọrọ nke ebe nchekwa na enweghi ike ochichi, ebe o si bia A naghị anabata ihe akaebe ha na ndị omempụ ikpe.
A na-anabata ihe akaebe nke otu nwanyị ikpe ọmụmụ (dị ka ebe otu nwanyị, maka ọmụmaatụ, na-ekwupụta na otu nwanyị muru nwa). N'otu aka ahụ n'ụzọ kwa, ihe àmà, nke otu nwanyị bụ zuru oke gbasara amaghị nwoke, ma ọ bụ ya n'ihe gbasara ntụpọ nke akụkụ ahụ a nwanyi nke ezoro ezo n'iru nwoke. Nke ụkpụrụ nke iwu na ndị a na-ewepụtara site n'okwu ọdịnala nke onye amụma: "Ihe akaebe nke ụmụ nwanyị bụ vaUd na nkwanye ùgwù maka ihe ndị na-ekwesịghị ekwesị mmadụ ịhụ." Ash-Shafi-i jigidere ihe ọjọọ ahụ. ụmụ nwanyị foxir ka ọ bụrụ ihe dị mkpa. dition n'ọnọdụ ndị dị otú ahụ.
Ihe akaebe nke nwanyị gbasara istihldl (mkpọtụ nwata na-eme na ya ịmụ nwa), agaghị ekwe omume, n'echiche nke Abii Hanifah, ruo n'ihe gbasara esta- nkwutọ nke ikike nketa na nwa; n'ihi na ụzụ a bụ ihe okike ịbụ ndị mmadụ mara ma ọ bụ chọpụta ; mana ọ bụ admis- sible dị nnọọ ka metụtara mkpa nke ịgụ ekpere olili ozu n'elu nwa; n'ihi na ekpere ndia bu nani okwu nke
okpukperechi: n'ihi ihe akaebe ya, ya mere, ekpere olili ozu ga-abụ ugboro ugboro n'elu ya. Ndị na-eso ụzọ abụọ ahụ, Mu- hammad na Abu Yusuf, kwadoro na ovidonco nke nwanyi zuru oke iji guzobe ikike nke ihe nketa kwa; n'ihi na ụzụ na ajụjụ a na-eme n'oge ọmụmụ, ọ dịghị ma ụmụ nwanyị nwere ike ịsị na ha nọ mgbe emebere ya. Ihe akaebe nke nwanyị, e- n'ihi na, na nke a noiso, bụ otu ihe àmà ya na-amụ nwa; na dị ka ihe àmà nke ụmụ nwanyị na otu ikpe bụ nnabata, otú ahụ bụkwa ya na nke ọzọ.
N'ikike niile, ma nke ihe onwunwe ma ọ bụ nke ọzọ- amamihe, ihe puru omume nke onye akaebe, na ojiji nke okwu ashhadu, "Ana m agba ama," bụ dị nnọọ mkpa, ọbụna n'ọnọdụ nke ihe akaebe nke ụmụ nwanyị gbasara ọmụmụ na dị ka. Ya mere, ọ bụrụ na onye akaebe ga-asị, ' • Amaara m," ma ọ bụ "Amaara m nke ọma," na- site n'iji okwu ashhadu mee ihe, na nke ahu bụrụ na enweghị ike ịnakwere ihe akaebe ya. Ya na n'ihe gbasara ọnọdụ nke onye akaebe, ọ bụ na- dispensable, n'ihi na e dere ya na QurYin, Surah Ixv. 2, "Were ihe akaebe nke ndị ezi omume abụọ"; na kwa n'ihi na ihe gbasara omume nke ndị akaebe na-ebute ihe gbasara nke puru omume nke eziokwu.
Ọ bụrụ na onye a na-azara ọnụ tụbara mkparị na ndị akaebe, ọ bụ n'ọnọdụ ahụ dị mkpa na Qazi ibido ajuju gbasara omume ha. racter; n'ihi na n'otu aka ahụ ka ọ dị eleghị anya na onye Alakụba na-ezere ụgha- mkpuchi dị ka ihe amachibidoro na ntụkwasị obi gion ọ na-ekwupụta, ya mere ọ ga-ekwe omume na otu onye Alakụba agaghị ata ya ụta n'ụzọ na-ezighị ezi ọzọ.
O zighi ezi n'iwu ka madu inye ihe-nzuzo. dence ihe ndị dị otú ahụ na ọ bụghị n'ezie hụrụ, ewezuga n'ihe gbasara ọmụmụ, ọnwụ; alụmdi na nwunye, na ibikọ ọnụ.
Ma ọ bụrụ na mmadụ, na nke ọ bụla n'ime ihe ndị a dị n'elu, na-enye ihe akaebe sitere n'aka ndị na-anụ ihe, ọ bụ chọrọ ka o nye ya n'ụzọ zuru oke n'ụzọ, site n'ịsị, dịka ọmụmaatụ, "Ana m agba akaebe. timony na A. bụ nwa nke B,” ma ọ bụghị, “I na-agba akaebe otu ahụ na otu ahụ, n'ihi na enwere m nụrụ ya," n'ihi na mgbe ahụ ndị Qazi enweghị ike nabata ya.
Ihe akaebe nke onye ọ bụla bụ;;ro- perty - ya bụ, ohu, nwoke ma ọ bụ nwanyị - adịghị anabata; n'ihi na akaebe bụ nke ọdịdị ikike; na dị ka ohu nwere ọnweghị ikike n'ebe onye nke ya nọ, ọ na-esote na o nweghị ike inwe ikike n’ebe ndị ọzọ nọ, a fortiori.
Amụma nke onye na kemgbe ntaramahụhụ maka nkwutọ bụ inadmissible, n'ihi na ka ekwuru n’ime Koran, Surah xxiv. 4, "Ma maka ndị na-ebo di na nwunye ebubo. umu-ndikom nke ikwa-iko, ma unu amutaghi anọ. N'eziokwu, were foiu pia ha ihe - tie ihe-otiti, ma unu anara-kwa-ra ha àmà ruo mgbe ebighị ebi; n'ihi na ndị dị otú ahụ bụ ajọ prevari- ndị na-eri nri, - ewezuga ndị ga-emesịa. ndị nche nchegharị."
Ọ bụrụ na onye ekwesịghị ntụkwasị obi nke tara ahụhụ n'ihi na nkwutọ ga-emesịa bụrụ a Musm, ihe akaebe ya bụ mgbe ahụ ekweta; maka ọ bụ ezie na, n'ihi ntaramahụhụ ahụ ekwuru,