Jump to content

Page:A Collection of Essays and Tracts, Volume 1, Part 1.djvu/110

From Wikisource
This page has been proofread.

98 ABAUZIT.

N'isi-ututu we tukwasi uche-ya n'obi, we hu onye nwere ike nime ya na onye na-anụ ọkụ n'obi na-akwado. Ọ gbachiteere ha Mwakpo nke Fontenelle na Castel, na ọbụna de- choputara mperi na Principia n'oge nke- ndị ikom ole na ole na Europe nwere ike ịghọta ọrụ ahụ. Sir Isaac Newton nabatara njehie a n'onwe ya, ma dozie ya na mbipụta na-esote. O nwere nnukwu echiche banyere uru Abauzit, na ya na ya nwere akwụkwọ ozi, na otu nke akwụkwọ ozi ya na-enye ya otuto a; "Ị bụ nwoke tozuru oke ikpe ikpe n'etiti mụ na Leibnitz."

Abauzit bụkwa onye maara nke ọma n'ihe gbasara oge ochie akụkọ ihe mere eme, ọdịdị ala, na usoro oge; ma see ọtụtụ map na chaatị ndị mere ka ìhè dị ukwuu na ndị a isiokwu. Sir Isaac Newton gbanwere otu ihe dị mkpa ụbọchị na usoro iheomume ya kwekọrọ n'echiche nke Abauzit. N'ezie, ihe ọmụma ya buru ibu na gburugburu gburugburu ihe ochie, na ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ọ bụla ngalaba nke inweta mmadụ. N'ihe akaebe nke a Ndị dere akụkọ ndụ ya kwuru ihe atụ dị ịrịba ama. N'oge na-adịghị ka Rousseau dechara akụkọ na Egwu nke ndị ochie na Encyclopedia, nke nzube ọ na-enyocha akwụkwọ ndị dị na French ọba akwụkwọ eze, ya na ya nwere mkparịta ụka mberede Abauzit, onye ọ hụrụ na ọ maara nke ọma na isiokwu, na o chere na ọ ka gụchara otu nyocha. Abauzit zara, "O bu afo iri." "Ebe ọ bụ na m kwụsịrị ngalaba sayensị a." Nke a bụ ihe akaebe, n'etiti ọtụtụ ndị ọzọ, na ebe nchekwa ya