24 DR. RUFUS WYMAN
ọ na-esiri ike inweta okpomọkụ nha nhata na nke ọ bụla ọzọ ụzọ. Ụzọ a nke ikpo ọkụ abụghị ihe ọhụrụ ma ọlị; ọ bụ N'ezie nke hypocaust oge ochie, ejiri puku abụọ ájá afọ gara aga na Pompeii, dị ka e gosiri n'ụzọ zuru ezu site exca- vations nakwa site na eserese dị n'elu mgbidi nke ịsa ahụ n'ebe a na-agba mmiri na-amasị ndị Rom. N'ime Pompeii mgbidi na uko ụlọ dịkwa oghere na na-ekpo ọkụ site n'otu ọkụ ahụ. N'akụkụ okporo ụzọ isi ọ bu ime-ulo-asa ahu, na nso ya, ime-ulo nke uwe.
Enyere McLean "ụlọ siri ike" a matraasi dị mma, ma ọ bụ, ọ bụrụ na e bibiri nke a, ya na ihe kacha mma dị ka ihe nnọchi nke enwere ike ịchọta. . . . Site na iwu siri ike nke mgbapu ụlọ ndị a bụ ndị mbụ gara n'ụtụtụ. Kwa ụtụtụ tupu nri ụtụtụ A sachara onye ọrịa ahụ ma tinye ya na nso nso a ime ụlọ. Ihe niile e merụworo ka eweghachiri. kwagara, sachaa ụlọ ahụ nke ọma, na mgbidi na ala nke ọma kpochara na transperent wayo-mmiri, nke hapụrụ mgbidi na-enweghị isi na nkwụnye lime a na-ahụ anya.
A gara n'ihu na-eji ya [ụlọ ezumike] site na mgbasa ozi. ministri nke Dr. Bell onye nọchiri ya [Dr. Wy- nwoke] na mgbapu na 1836. ... Na 1848 . . . ọhụrụ A na-ewu ụlọ ndị siri ike maka ụmụ nwanyị na Worces- ter [Ebe mgbaba steeti]. . . na 1850 ... yiri e wuru ụlọ maka ụmụ nwoke; ha bụ nke ukwuu nṅomi nke ụlọ ndị siri ike nke McLean.
Ọtụtụ ndokwa maka ụtọ nke ndị ọrịa dị jụụ ma ọ bụ ndị na-adịghị emerụ ahụ, nke a na-adịghị ahụkebe na nke ahụ ụbọchị, e mekwara n'oge:
Ụfọdụ n'ime ndị nọ n'ụgbọ ahụ nwere nnọọ nnwere onwe ịbịa gawa dika masịrị ha. Ndị a chọtara ọrụ nke ha - ntụrụndụ na ntụrụndụ; otu bụ onye ọbịa na-abịakarị na
