ရန်မှာ သဖြန်ကို ငါးပေါက် မွန်းထောက်ကို ပုလဲ ဆိုရိုးတည်း၊ ဘောလယ်မှာ သံမှန်ပုလဲတွင် ဆိုသည်ကို ပုလဲဘောလယ်, မြင်စိုင်း၌ တေးထပ်, ရှစ်ဆယ်ပေါ်များတွင် ဆက်၍ဆိုသော ငါးပေါက်ဘောလယ်ကို ဘောလယ်ကြောင် ဟူ၍၎င်း ဘောလယ်မျှော်ဟူ၍၎င်း ခေါ်သည်။
၎င်းပြဆိုအပ်ပြီးသော စောင်းကြိုးညှိခြင်းမှာ ခုနစ်မျိုးရှိ၏၊ ခုနစ်မျိုး ကြိုးညှိခြင်းအမည်မှာ (၁) ညှင်းလုံးခေါ် ခုနစ်သံ သံရိုး (၂) လေးပေါက် အောက်ပြန် (၃) ပုလဲသံမှန် (၄) မြင်စိုင်း ငါးပေါက် [ကြေးခရာလည်း ခေါ်သည်] (၅) ဒူလကဒွေး (၆) ခြောက်သွယ်အညွန့် (၇) ပြည်တော်ပြန် ဟူ၍ ခုနစ်မျိုးရှိ၏၊ ထိုတွင် ဒူလကဒွေး,ခြောက်သွယ်အညွှန့်, ပြည်တော်ပြန်တို့မူကား ယခုအခါ၌ အသုံးမပြုကြချေ၊ ယခုအခါ လေးပေါက်, ပုလဲ, မြင်စိုင်း, ခုနစ်သံတို့ကိုသာ အသုံးပြုကြလေတော့သည်။
ယင်းသို့ ပြဆိုအပ်ပြီးသော သီချင်းများတွင် ကြိုး,ဘွဲ့,သီချင်းခံ,ပတ်ပျိုးတို့မှာ မြန်မာသီချင်းသက်သက် ဖြစ်၏၊ ယိုးဒယား သီချင်းမှာ ယိုးဒယားလူမျိုးတို့၏ဘာသာဖြင့် သီဆိုသော တီးကွက်ကို မြန်မာပညာရှိများက ၎င်းတို့၏ တီးကွက်များကို နှစ်သက်ရာ ယူ၍ မြန်မာဘာသာဖြင့် ရေးသားထားသည်၊ ၎င်းယိုးဒယားတီးကွက်ကို ဦးစွာ မြန်မာဘာသာဖြင့် ရေးသည်မှာ ပြင်စည်မင်းသားကြီး ဖြစ်လေသည်။ ၎င်း ပြင်စည်မင်းသား ရေးသားသော ယိုးဒယား ရှစ်မျိုးမှာ (၁) ရွှေတညာ အစချီသော ဖရန်တင် ယိုးဒယား, (၂) နှင်းယွန်းသာဟေမန်အစချီသော ခက်မွန်ယိုးဒယား, (၃) တောတောင်စွယ်အစချီသော ဝမိန်ယိုးဒယား, (၄) တောမြိုင်ခြေလမ်း ရဂုံသာထွေ အစချီသော တနောက်ယိုးဒယား, (၅) ပန်းမြိုင်လယ်အစချီသော ပိန်းချားကြီးယိုးဒယား, (၆)ခိုင်ပန်းစုံ အစချီသော ထပ်တွန့် ယိုးဒယား, (၇) မော်ရုံဟေဝန် အစချီသော ချွတ်ချံယိုးဒယား, (၈) မှိုင်းမှုန်ပြာညို ရီမှောင်ဝေ စသော ဝုဝစ်ယိုးဒယားဟူ၍ ရှစ်မျိုး ရှိသည်။
ထို့ကြောင့် “ရွှေနှင်းတောမြိုင်၊ ပန်း ခိုင်မော်မှိုင်း၊ ခြားပိုင်းရှစ်သံ၊ ဝရန်တင်ညွန်၊ ခက်မွန် ခမိန်၊ တနောက် ချိန်သား၊ ဖိန်းချား ထပ်တွန့်၊ ချွတ်ချံ ဝုဝစ်၊ အသံရှစ် မှတ်လစ် စဉ်ကမ္ဘာ” ဟူ၍ ဆရာကြီးတို့ ဆောင်ပုဒ် ရေးသားထားကြလေသည်၊ တလိုင်းချင်းမှာ တလိုင်းတို့ တီးကွက်ကို မြန်မာဘာသာဖြင့် ရေးထားသောကြောင့် တလိုင်းခေါ်သည်။
ထိုသို့ဆိုအပ်ခဲ့သော သီချင်းကြီးအမျိုးမျိုးတို့ကို ကောင်းစွာတတ်မြောက်ရန် သင်ကြားလိုသူတို့သည် သီချင်း တပုဒ် တပုဒ်တို့တွင် ကိစ္စလေးခုတို့ကို
