Pötü kongef in Paris

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
NOT.
 
Omulo bled obsik no opubom, ab du zülul, sosus kongef bevünetik pojötom, opübobs nümi telik ko nunod lonedik e kuladik dö kongef in Paris. Söl Oreglia d'Isola ostenogafom plo obs lasamis valik kongefa e also lilädels obsik ponünoms sunüno, detüliko e kuladiko tefü zid at veütik vpik.
 
REDAKEF.


Jolul 18id, kongef vpik ozitom in Paris. Kongef at obinom jeno bevünetik difü kongefs büfoik, kö dinamaf nonik äsibinom tefü num kongefelas e kö sluds änelaboms kaladi bevünetik. Kongef ayela binom veütikün e de om deslopom sibin vpa. Flens velatik vpa meditomsöd atosi e steifomsöd al sek gudikün koköma at. Komü zid at veütik, feits e telifs valik mütoms finön e zeil vpelas valik mütom binön menodam, lefulnam e pakam vpa. Kademalef ävobom zitöfiko du yel bal; sluds omik, valemo, melidoms belobami valikas e suno in Paris sluds at poxamoms denuo al palonön lätikno e obinoms noms plo vpels. Mod jünu pegeböl fa kadem in vögodam dö mobs no binom vemo gudik bi kademal, nen bepükam büfoik dö säks pemoböl, ägepÜkom segun ced okik. Säks pemoböl päbepükoms te fa dilekel kadema, in bled omik, skod möd gletikum kademalas ävogodom segun kludams dilekela. Ab pükedavöd tälik sibinom kel sagom das bifü sludön zesüdos lielön glökis difik. Jüs kademals vögodoms dabaliko, vögodams bafomik nevelo ojenoms. Kademals tälik balamoms okis balvoto e gepük lebalik pedisopenöl fa oms, pasedom also kademe. Begobs kademalis netas dabalik dunön otosi al dagetön bafomami zesüdik tefü vögodams. Kodü defam bafomama in vögodam e defü bepükam zesüdik büfoik säkas pemoböl, jinos obes das sluds anik kademalefa no binoms lisälik. Kludo pübobs nu sludis valik kademalefa ko noteds obsik dö aniks.


I. Tons.
  1. Li-sötobs lasumön tonis: a) ä, ö, ü; b) h, r; c) x, z; d) dl, tl?
    Gepük: a) ä, ö, ü pakonsefoms, ab mütoms pavitön füdiko; b) h padejafom, r pakonsefom; c) x padejafom, z pakonsefom; d) dl, tl padejafoms.
  2. Li-olasumobs tonis anik nulik, a. s.: spr, str, vr; rg, rm, eys; ang, ong; and, end?
    Gepük: Tons at nulik valik no palensumoms.
  3. Vokals li-binoms egelo lonedik?
    Gepük: Vokads binoms egelo lonedik.
  4. Liko pasepükom: a) tonab c (li-äs g in vöd tälik gesto, u li-äs c in vöd tälik cesto)? b) tonab j (li-äs j u ch in vöds flentik Jean e chant)?
    Gepük: a) c pasepükom äs c tälik in cesto e cena; b) j pasepükom äs ch flentik.


Noteds obsik.
1. a) ö, ü pakonsefoms, ä padejafomöd. Dif bevü ä e e binom ot kel sibinom in sepükam tona o in vöds tälik corpo e Roma , in vöds flentik corps e Rome, in vöds deutik Bock e Rose, in vöds nelijik dog e go; kludo tons ä e e no mütoms palensumön äso no elensumon tonis o e ô, bi sepükam tonas at pafecenom segun pladam otas. Efe deutels it penoms der e sepükoms där. Al pladalön vokadi ä in vöds nu sibinöl, kademal Ferretti ebisiadom ya mobis anik gudikün, pepüböl in nüm 15id bleda flentik Le Volapük, e kelis blefedobs is ko lägivams e votams anik.
Nom valemik: ä papladalomöd dub e u a in vöds valnik, a. s.:
pla präm sagonöd prem
» flät     » flat
» täv     » tav
» läb     » leb
In vöds, plo kels atos binos nemögik, bi vöds sibinoms ya ko vokads a e e, votonös kosonati sembal u gebonös vokadi votik sembal, u jafonöd stämis nulik pesezügöl se püks slavik tu pefögetöl jünu, u fino votonös balimi stämas ko vokad a u e:
Numavöds, pönops, plepods, ladvelibs, konyuns, bisilabs, posilabs e vödils alik ninlaböl vokadi ä pavotomsöd u padejafomsöd.
Mäl povotom in mel e mel in mer; ät podejafom; äl, lä, plä papladaloms dub el, la e ple; äs ovedom ös; bisilabs bä, lä, väpovotoms in dono, la, va; pla posilabs äb, äd, äl, än olensumon, if obinos zesüdik, posilabis nulik ep, et, or, op.
Bisilab velibik ä padejafomsöd in timaladavelibs; osagon te adelo, edelo, idelo, odelo, udelo.
Bisilabs velibik a, ä, e, i, o, u ovedoms spetivo a, e, i, ö, o, u (Logolös: Mobs nulik velibs).
Tefü vökäds ö, ü sagobs nogo das ats mütoms pacedön as vokads velatik e kludo in vödabuks omüton pladön bö vödis valik kels ninlaboms in silab sembal vokadi o e poso opladon vödis ninlaböl in silab ot vokadi ö. Sagonös otosi tefü u e ü (a e ä, if neläbo vökäd at pokonsefom).
Vüdobs nämiko kademi e datuvali gebamön kelosi esagobs in lautam vödabukas.


b) Konsälobs no jafön stämis diföl balim de votim te dub kosonats l e r.
c) x e z papenomsöd ks e ts. Vp no kanom lensumön tonabi bal al sepetön toni pekosiadöl. In lafabs netapükik ti valik tonabs at sibinoms ab laboms sepÜkami difikün e ofeno binoms tons balik. Tons ks e ts sibinoms ya in vp (gudiks, pükats) e no binos zesüdik votön omis in kes e tes u kis e tis i beginü vöd sembal; fikul sepükama binom te jinik ab no kanom kodön telapläni bi dit in sepükam kositom in vokad sembal netonik, blefikün kel no sibinom in lafab vpik.


II. Tonabs.
  1. Li-sötobs penön ä, ö, ü, ko püns tel u votiko?
    Gepük. ä, ö, ü papenoms ko püns tel.
  2. No li-sötobs penön ks e ts pla x e z?
    Gepük. z papenom äs jünu. Bi ton ks pedejafom, tonab x no pogebom füdiko.


Noteds obsik.
  1. Mobobs, al nefikulön bükami e penami vpa, das vokads ö, ü (ä) papenoms ó, ú (á).
  2. Logolös: Tons, 1, c.


III. Betonam.
  1. Silab lätik vöda alik li-sötom egelo e lebaliko pabetonön?
    Gepük. Silab lätik vöda alik pabetonom.
  2. Sesum li-kanom pamekön: a) plo posilab la; b) in poed?.
    Gepük. Posilab la no pasesumom. Sesum no pamekom in poed.


Noteds obsik.
2. a) Posilab la papladalomöd dub ög al dagetön bafomi in posilabs velibabidik, bevü kels la binom sesum lebalik. Efe finams valik bidas beginoms dub vokad ö pasuköl fa kosonat sembal: ön, öl, öv, öd, ös, e l. Zu posilab la kodom telami tonaba l in pösod telid banumik mögabida: studolla.


IV. Ülvöds
  1. Liko sötobs penön nemis lönik: a) pösodas: Jean, John, Johann, Giovanni, Juan u Yohan; Schleyer, Guigues, Sprague u Jleyer, Gig, Spreg; b) zifas: Aachen, London, Neustadt, New-Orlenas, Wien u Agen, Londen, Nulazif, Nuorlean, Vün; c) flumas: Rhein, Ryn, Rhin, Reno u Rin?
    Gepük:
    a) Nems lönik pösodas papenoms in vp äs in püks netik: Jean, John, Johann, Schleyer, Guigues. b) Nems lönik zifas no pavotoms in vp: Aachen, London, Wien; c) Nems flumas pabemaloms dubü nem sümöl ute keli laboms len melanitlid: Mas, Rin, Rejo, Veksel.
  2. Kiöp stäms nulik posumoms? Li-mütobs egelo välön stämis sibinöl ya in püks netik, äs dom, stud, man, u li-obinos pedalöl jafön stämis plüdik, äs ejenos plo bal, tel, kil, ob, ol, om e l.?
    Gepük. Binos pedalöl jafön stämis plüdik, ab, ven mögos, stäms blefik, sibinöl ya in püks netik, sötoms pabizugön.
  3. Li-osteifobs bekipön fomi rigadik stämas, a. s.: karavan, literat, filosop, u li-onekonsidobs licini oma, äs ejenos ya in pük (de speak), vol (de world), lop (de opera), tum (de centum)?
    Gepük: No zesüdos bekipön fomi rigadik stämas.
  4. No li-söton vitön stämis kilasilabik? Lirat, logaf, lomet, fisop no li-binoms balikum e gudikum ka literat, lotogaf, balomet, filosop?
    Gepük: Stäms kilasilabik söitoms pavitön.
  5. Stäms no li-mütoms labön finotis kaladik, a. s.: än plo nems länas: Spän, Deutän, Flentän, Nelijän; af plo nems nimas: foxaf, dogaf, kataf, xolaf; äf plo nems flolas: liäf, loläf, miräf?
    Gepük. Stäms valik, kels lönoms vödaklades veütik, sötoms labön finotis kaladik, a. s. nems länas: Deutän, Flentän, Nelijän.
  6. Li-binos pedalöl givön ülvödes finotis kels pageboms ya as posilabs in neülvöds, a. s.: fotogaf, ökav, pianin, tutef, visen, tempäl?
    Gepük. Ülvöds mösilabik no sötoms labön finotis kels pageboms as posilabs.
  7. No li-sötobs lensumön finoti lebalik plo a) ladvelibs, a. s.: no, sio, nogo, ofeno, suno, täno, iso, uso; b) plepods, a. s.: inü, dubü, alü, nenü, sisü?
    Gepük. Ladvelibs e plepods neülvödik sötoms labön finotis kaladik o, u: adelo, gudiko, kodü, gönü.
  8. Vokad sembal li-kanom pagebön as tonab balid stäma, a. s.: apod, apostel, ofen?
    Gepük. Tonab balid stämas subsatik no sötom binön vokad.
  9. Li-sötobs lensumön lotogafi telik plo vöds anik, a. s.: ä, äd; e, ed; ke, ko; ple, plo; ye, yed? If nom at pabelobom, no li-omütobs lensumön leigo lotogafi telik plo a, de, do, po, du e l.?
    Gepük. Vöd nonik sötom labön lotogafi telik.
  10. Li-binos pedalöl givön stäme sembal malamis difik, äso ejenos ya plo vöds mödik? En pelovepolom in vödabuk datuvala dub vöds deutik balsetel (davon, dabei, dafür, damit, daran, daraus, darin, darüber, dazu, hiefür, hierin, hievon); a labom malamis kil difik in a del, a segun, a plüd; git no labom malami ot in gitäl, gitafeit, gitaklödik.
    Gepük. Siäm alik sötom labön malami te bal.


Noteds obsik.
1. a, b, c) Slud at binom legudik ab nedobs lafabi valemik kel ninlabom tonis valik netapükas. Lafab valemik fa Schleyer binom nesätik. Kongef odanemom komitefi al studön e fomön lafabi lefulnikün e balikün segun ut fa Schleyer.
3. 4. Stäms kilasilabik mütoms pavitön e binos mögik jafön stämis telasilabik, bekipöl fomi rigadik, dub nom valemik suköl:
Stäms kilasilabik, pedagetöl se netapüks, kanoms vedön stäms telasilabik dub sezugam vokada (e no silaba) zenodik. A. s.: literat, karavan, filosop, telegaf, balomet, lotogaf, fotogaf, e l., ovedoms: litrat, karvan, filsop, telgaf u tegraf, barmet, tograf, fograf, e l.
In mod at stäms tu lonedik e otüpo telaplän alik pavitoms. Logaf, lirat, lomet, e l., kanoms pacedön as neülvöds (log + af, lir + at, lom + et); tadilo in sit obsik atos no kanos jenön bi stäm nonik in vp finom dub kosonats tel (sesumü st kel povitom in stäms telasilabik).
5. Finot voladilas op kanom pagebom plo nets, sikod sagonös: Deutop, Rusop, Flentop, Talop (= Tälän), Tralop (= Talop), Spanop, e l.
Nems ülvödik nimas: dog, kat no nedoms finoti kaladik, ab uts neülvödik sumoms finoti af: flitaf.
6. Logolös: 3, 4.
7. Ladvelibs e plepods basilabik pejaföl u pesumöl se netapüks no nedoms finoti kaladik o e ü ven no laboms fomi stämanemas o. b.: ven beginoms dub vokal sembal u finoms dub vokal u kosonat zijotlik; kludo osagon: is, us, si, e l.; in, al, se, dis, sis e l. ab osagon: nogo, suno, täno, e l.; dubü, demü, nenü, e l. al vitön das sun, nog, dub, dem, e l., pacedoms fa lilädel as nems stämik.
Mobobs das finot ü plepodas pavotom in u, konsidü pops anik e pato uts püköl nelijäniko.


V. Neülvöds.
  1. Neülvöd li-mütom bekipön tonabis kaladik ülvöda? Li-osagobs, a. s.: detum(de + tum) u dötum, vadelo (valik + del) u vädelo, atna (at + na) u atosna?
    Gepük. Neülvöd mütom bekipön tonabis kaladik ülvöda; kludo sagonöd: detum, vadelo, atna.
  2. Li-binos pedalöl negebön finotis nekaladik ülvödas, a. s.: flentik, svedik, rusik, pla flentänik, svedänik, rusänik?
    Gepük. Finots ülvödas mütoms pabekpön in neülvöds; kludo sagonöd: flentänik, svedänik, rusänik.
  3. Li-kanom fomön neülvödis me cenam vokadas a, o, u ülvöda in ä, ö, ü, a. s.: ob, öb; at, ät; nu, nü; stopön, stöpön; suadön, suädön; falön, fälön?
    Gepük. No kanon fomön neülvödis me cenam teik vokadas a, o, u ülvöda in ä, ö, ü; no gebonöd vödis öb, öl, öm, ät, nü; velibs stöpön, suädön, fälön, e l. pocedoms as vöds pefomöl vädiko.
  4. No li-sötobs lensumön plisipi fümik tefü malam kel mütom pagivön neülvödes lönöl vödaklade ot e pefomöl sümiko, a. s.: badön e gudön, pofön e liegön, deutön e nelijön?
    Gepük. Zesüdos lensumön plisipi fümik tefü malam kel mütom pagivön neülvödes lönöl vödaklade ot e pefomöl sümiko.
  5. Li-binos pedalöl givön neülvöde malami sembal kel labom nosi tugedik ko malam ülvöda, äso ejenos plo vöds suköl: Yohanilön (Yohan) = koflön, stoläl (stol) = stup gletik, füläl (fül) = monälel, deslit (slit) = blefed, tikälnef (tikäl) = kler, zivet (ziv) = kuliv, valänaf (valäf) = jeval, bostab (tab) = dil lefida, sanälel (sanäl) = klerel, läsevön (sevön) = belobön, sezugön (zugön) = mogolön, spitim (spit) = lutikälav?
    Gepük. No givonöd neülvöde malami sembal kel labom kolagi nonik ko ülvöd.
  6. Bisilabs e posilabs no li-mütoms labön egelo malami fümik? Nom at pefölom nevelo jünu, a. s.: posilab im no labom malami ot in deutim, flentim, katolim, kanibim, stöfim, nogotim, spitim.
    Gepük: Bisilabs e posilabs mütoms labön egelo malami fümik.
  7. If no binos mögik givön malami fümik posilabes valik, no li-sötobs lensumön anis ko malam nefüik äs: ad, ed, od, ib, ub, üb, e l.?
    Gepük. Posilabs anik ko malam nefümik binoms zesüdik; ad, ed, od, ib, ub, üb pocedoms as posilabs nefümik.
  8. Li-söton gebön bisilabis velibik a, ä, e, i, o, u al malön timadinadis in subsats valik, a. s.: asetevel, äsetevel, isetevel, osetevel, usetevel, älätikan u sekiko in subsats malöl timamafi, a. s.: adelo, ävigo, emulo, oyelo?
    Gepük. Bisilabs velibik a, e, i, o, u pageboms sekiko te plo subsats kels maloms timamafi, a. s.: adelo, emulo, oyelo.
  9. Liko subsats vomik pabemaloms, me pönop of u me bisilab ji?
    Gepük. Subsats vomik u jilik pabemaloms me pönop of.
  10. Li-ogebobs tanamali: a) in velibs (äbinob-öv, äbinob-la); b) ko säkavöd li; c) in vöds vomik (of-gam, ji-gam); d) in vöds pekosiadöl (vio-mödik, om-svin)?
    Gepük. Tanamal pagebom nevelo, penonöd: äbinoböv, äbinobla, li pükol, ofgam, viomödik.


Noteds obsik.
2. Osagon: deutopik, flentopik, e l., logolös: Ülvöds, 5.
9. Bisilab jilik mütom binön ji e no of. Bisilab nonik mütom finön dub kosonat, al vitön telami kosonatas (offlen, offlentel, e l.). Bisilab nonik kanom beginön dub vokad, al vitön telami vokadas (ooffatof!).
Noted - das of binöl pönop jilik, of binomöd bisilab jilik - binom smilik. Bisilab mütom tadilo binön difik de pönop al viatön pükölo fecenami balima ko votim. Osagon kludo: jiblod, jiflen, jilein, jiat, jikel, jikim, jikiom. Os no binom sesum bi pagebom ai as posilab.
Binos nezesüdik fomön bisilabi al bemalön nimis manik (aliko om binom pötik); vöd dog malom dogi valemo e dogi manik, äs in püks valik nidänik-yulopik.


VI. Vöds pekosiadöl.
  1. Li-binos pedalöl fomön vödis pekosiadöl kels ninoms stämis mödikum ka tel, a. s.: klonalitakip, tedatidastit, nobastonacan, glulonaduküm, lelaräbacib, hitatimaflif?
    Gepük. No binos pedalöl fomön vödis pekosiadöl kels ninoms stämis mödikum ka tel; sesum pedalom gönü vöd volapük, kel pacedom äs stäm.
  2. Li-ogebobs tanatonabis difik (a, ä, e, i, o) plo vöds pekosiädöl, a. s.: tanamal, tanäskin; kilafutik, kiloflanik; löpisüt, Löpodeut; vödiplad, vödasbuk, bukakonlet; volisev, volabepenam; futasak, futeteg, futiban; yelislonedik? No li-äbinosöv balikum labön tanatonabi te bal, a. s.: tanaskin, kilaflanik, löpasüt, volasev, futaban?
    Gepük. Te vokad a pagebomöd as tanatonab.
  3. Li-binos pedalöl givön vöde pekosiadöl malami kel no kobotnomo ko ut ülvödas dabalik, a. s.: ditavat, vivafut, spadajöluf?
    Gepük: Malam vöda pekosiadöl kobotonomöd ko ut ülvödas dabalik.
  4. Li-binos pedalöl negebön finoti kaladik ülvöda in vöds pekosiadöl, a. s.: penestül' e penedamük, boajuke boadaplat, bieväk e bienaköf, bijohät e bijopastük?
    Gepük. No binos pedalöl negebön finotis kaladik ülvödas in vöds pekosiadöl.
Noteds - a) No li-sötobs cedön vödis, kels ninoms koefami sembal klöda relik u filosopik, as nelensumik? Vöds suköl binoms somik: godafeil, sanjigam, lugodav, sanälel, yudanön.
Gepük. Vöds kels ninoms koefami sembal klöda relik u filosopik sötoms pacedön as nelensumik.
b) No li-sötobs cedön as pökik vödis kels no kanoms palovepolön kleiliko in püks netik? Vöds somik binoms, a. s.: sebalvoto, ga, en, alü.
Gepük. Vöds kels no kanoms palovepolön kleiliko in püks netik sötoms pacedön as pökik.
c) Liko s pasepükom? äs s flentänik in vase (= s deutänik in lasen) u äs s flentanik in serf (= s deutänik in lassen)?
Gepük. Tonab s pasepükom as s flentanik in serf, s deutänik in lassen, s nelijänik n son, s tälik in sera.
d) Liko vokads ä, ö, ü, mütoms patonabön, ven telegafobs?
Ven telegafobs, tonabs ä, ö, ü papladaloms dub aa, oo, uu.


VII. Vödapladam.
  1. Li-olensumobs vödapladami libik u vödapladami fümik?
    Gepük. Lensumon vödapladami fümik.
  2. If vödapladam fümik palensumom, li-olensumobs nomi lebalik suköl: vöd u set fümöl papladom po vöd u set pofümöl?
Glenoms lul e detülanoms mäl suköl binoms peninöl in nom at plisipik:
Glenoms:
a) Subsat fümöl papladom po subsat pofumöl:
Buks julela. Reg Späna.
b) Ladyek e numavöd papladoms po subsat:
Buks obik gudik. Doms at tel.
c) Velib papladom po subyet:
Fat li pükom? Bafö, reg äsagom.
d) Sesagot e lölot papladoms po velib e ladyek:
Penön ole vpo binos lesumik vemo obe.
e) In set pekosiadöl gleset papladom bifü nebasets:
Tidel esagom das julels okik binoms dutlik.
Detülanoms:
a) Säkalölot papladom bifü velib:
Ko kim pükol? Moni limödik labol?
b) Ladyeks pönopik papladoms bifü ladyeks votik e bifü numavöds:
Buks obik at tel jönik.
c) Li e no papladoms bifü vöds pofümöl:
Li buks u möbs poseloms? Buks poseloms li odelo u udelo?
No pükob. No nogo.
d) Timalölots, töpalöltos e kodalölots kanoms papladön bifü velib, ven ninoms döli gledinik:
Nevelo ebinob in Paris. In län obik mens binoms nenolik vemo.
Kodü atos enevilom segolön.
e) Ven velib labom lölotis mödumik, kimifal papladom bifü kimefal:
Givob buki ole.
If bal lölotas binom lonedik vemo, papladom egelo po nelonedikum:
Givob ole bukis obik tel jönik. Egivob fate buki keli etuvob.
f) In set pekosiadöl, nebasets no beginöl dub das, sodas, dat, va kanoms papladön bifü gleset:
Ven olabob moni, olemob bukis.
Sosus obinol in Berlin, ovisitob oli.
Gepük. Nom plisipik, glenoms e detülanoms mäl palensumoms.


VIII. Dö gebam laltigas.
  1. Li-ogebobs laltigis el e un?
  2. If gepük binom si, sagonöd kiüp e kiöp laltigs mütoms pagebön.
  3. If gepük binom no, sagonöd liko laltigs netapükik il, le, der, the un, ein, un, a' mütoms palovepolön.


Noteds obsik.


No nolobs nogo sludis kademalefa dö säks at; sikod denubükob gepükis kademalas tälik - Ferretti, Actis e Amoretti - kels jinoms obes gudikün.

1. 2. 3. Cedonöd das subsat ninom laltigi jonöl (il, le, der, the), kludo laltig el padejafomöd.
Laltig nejonöl (un, ein, un, a) polovepolom dub laltig un pro banum e plunum (un binom gudikum e bizugikum ka sembal kel no binom balik e blefik e okonsefom malami okik as pönop nefümik). Laltig un popladom, as ladyek, po subsat e oblibom nevotik.

Laltig dilnik, kel pagebom te in banum, polovepolom dub ladyek bosik.

Labob buki, vini. Io ho il libro, il vino. J'ai le livre, le vin. Ich habe das Buch, den Wein. I have the book, the wine.
Labob bukis, vinis. Io ho i libri, i vini. J'ai les livres, les vins. Ich habe die Bücher, die Weine. I have the books, the wine.
Labob buki un, vini un. Io ho un libro, un vino. J'ai un livre, un vin. Ich habe ein Buch, einen Wein. I have a book, a wine.
Labob bukis un, vinis un. Io ho dei libri, dei vini. J'ai des livres, des vins. Ich habe Bücher, Weine. I have books, wines.
Labob vini bosik. Io ho del vino. J'ai du vin. Ich habe Wein. I have some wine.

Ven laltig netapükik uno, un, ein, one (a) binom numavöd u pasukom fa kimafal, palovepolom dub bal.


IX. Dö deklinabid.
  1. Li-odeklinobs me plepods u me finots?
  2. If deklinobs me plepods, li-ogebobs kimifali?
  3. If deklinobs me finots, li-obinos penedalöl gebön plepodis e sagön: rega u de reg, rege u al reg?
  4. No li-obinos gudik deklinön nemis lönik sekiko me plepods, a. s.: Torquato Tasso, de Torquato Tasso, al Torquato Tasso?
  5. If nems lönik mütoms padeklinön me finots, sagonöd liko odeklinobs nemis lönik pekosiadöl, a. s.: da Silva Teixeira, Charles Sprague, Friedrich von Schiller, Rio de Janeiro, Alt Breisach.
  6. Li-pönops mütoms padeklinön äs subsats, u li-binos pedalöl sagö: a) obas e obsa, utas e utsa; b) kel plo banum e plunum?
Noteds obsik.


1. 2. 3. 4. 5. Deklinon egelo me finots (a, e, i, ... s) sesumöl nemis lönik no volapükik. Plo ats no osinifon kimifal; kimafal e kimefal posepetoms spetivo dub plepods di e al.

Mobobs plo kimafal vödas nevolapükik plepodi nulik di pla de bi at malom dekömi, teili e geb oma kodom telaplänis äso logon in sams suköl:
Egetob buki un di Schleyer (o. b.: egetob buki un kel lönom al Schleyer).
Egetob buki un de Schleyer, dub pot (o. b.: egetob buki un pesedöl fa Schleyer).
Egetob buki un fa Schleyer (o. b.: egetob buki un pelautöl fa Schleyer).

6. Pönops mütoms padeklinön äs subsats. Kludo kel ovedom kels plo plunum. Pönops pösodik: obs, ols, oms, ofs, oks, pocedoms as foms plunumik pönopas ob, ol, om, of, ok. Kludo osagon egelo e te: obas, olas, omes, e l.


X. Dö vöds pödeklinöl.
  1. Li-binos pedalöl deklinön: a) ladyekis; b) numavödis; c) subsatabidis?
  2. If gepük binom si, sagonöd in zits kiom obinos zesüdik deklinön omis.
    Noted. - Kademalef esludom ya das ladyeks e numavöds papladoms nevelo bifü subsats.
  3. Li-binos pedalöl deklinön timaladvelibis: is, us, ino, seo e l. e sagön: isa, isi, inoa, inoi, seoa, seoi (pla de is, de us, al is, al us, e l.)?
  4. Li-binos pedalöl deklinön plepodis, a. s.: golob ali zif, gonob dui süts?


Noteds obsik.

1. 2. Deklinonöd te subsatis, e ladyekis e ladyekabidis pageböl subsatiko, sesumü subsatabids velibas. 3. 4. Ladvelib e plepod padeklinoms negelo. Ladvelib ven binom pakopanöl fa plepods semik (kels setenoms siämi eta) mütom pabigolön fa plepods et kels sepetoms in vp döli peninkiköl n plepods netapükik. Osagobs a. s: ämotävom de is, de us; ägolom da is, da us; de kiöp kömol? des kiüp studol vpi? län da kö avegom; jü nu egeto nosi; des täno südods pävotoms.

Plepods at valik kanoms pabipladön, as bisilabs, ladvelibes: jünu, deis, desnu, daus, destäno, deskiüp, e l.


Mobs anik veütik.
  1. Vögod datuvala olabom, pötü vögodams teföl kudadinis kadema, valüdi kilik.
  2. If num vögodölas ta binom leigik nume vögodölas plo, dilekel cödatom.
  3. Kademal alik mütom fölön, in penots okik pobüköl, sludis möduma, ifi evögodom ta oms.
  4. Kademal alik mütom vögodön tefü säks pemoböl fa dilekel; aikel enevilom befulön bligi at, du yel bal, efinom binön kademal.
  5. Kademal kel lüvom läni plo kel pevälom, al lomön in län votik, efinom binön kademal.
  6. Sluds kademalefa no nedoms belobami datuvala.
  7. Län alik, in kel züpels mödik volapüka sibinoms, olabom kademalis so mödk äs ninom lödelis balsbalion; numadil de balsbalion olabom völadi ot äs balsbalion.,
  8. As disadilekel kadema pamobom söl von Rylski; at ovedom dilekel pos calalüvam u deil dilekela nuik.
  9. Kademalef lonom kiüp e kiöp kongefs bevünetik ozitoms.
  10. Kademalef lonom plogami kongefas.
  11. Kademalef lonom pösods kom laboms vögodamagiti in kongefs.
  12. Pösods kels laboms vögodamagiti binoms: a) kademals; b) kongefals, o. b. pesedels, pedanemöl fa kademals.
  13. Kademal alik danemom, pötü kongef alik, bevü vpels läna okik, kongefalis kil.
  14. Kademals, kels no kanoms binön plisenik in kongef sembal, danemoms kongefalis fol.
  15. Läns, kels no laboms kademali, papladaloms in kongefs dubü kongefal te bal, pedanemöl fa dilekel.
  16. Dilekel mÜtom bisiadön kademalefe mobi alik, kel labom disapenädi cifala u kademalas mäl.
Gepük. Mobs at valik palensumons.

Mobs nulik.


Kademalef jünu no ekanom revidön nomis valik vpa. Plogam lölik oma no pebefulom. Ab binos zesüdik das in kongef in Paris sit lölik palonom. Sikod lägivobs nog notedis anik obsik dö dils no pexamöl fa kademalef.


Nems. - Stäms valik binomsöd basilabik u telasilabik; beginomsöd ai dub kosonat bal u tel e finomsöd negelo dub kosonats tel. If binos mögik bekipomsöd fomi rigadik netapükas se kels pesumoms.


Ladyeks. - Posilab ik no binom sätik plo fomam ladyekas. Datuval ya emobom posilabis id, nik e lik ab ats no binoms sätik; lätiks tel no laboms bemalami fümik e ik it ofeno peebom pökiko. Eko noms obsik:

  1. Lik e nik bemalomsöd sekiko jini u sümi; a. s.: hels golüdnik, fog vietnik, klot glünlik.
  2. Posilab nulik iv fomomöd ladyekis laböl siämi sufafomik e sepetöl mögi, finoti aikiom ats laboms in püks netik: posilab iv pladalom finotis abilis, ebilis, ibilis, ubilis, latinapüka; a. s.: logiv, visibilis (kel kanom palogön), lobiv, laudabilis (kel kanom palobön), löfiv, amabilis (kel kanom palöfön).
  3. Konsefonöd posilabi id plo leodanums.
  4. In fals votik valik gebonöd finoti ik; ab ven, se stäm bal kanon dagetön ladyekis tel, balim bemalöl liköfi, votim dunami, olägivon stäme spetivo finotis ik e amik (o. b.: olägivon finoti ik stäme laböl ya posilabi dunama am): a. s.: vot, votik, votamik; mal, malik, malamik, e l. Ven poso ladyek labom malam sufafomik pafomöd[1] dub votam posilaba öl ladyekabida in ik; a.s.: palöfik (= löfik, caro, cher, lieber, dear), pafulik (= pieno, plein, voll, full).
  5. Finot ik fomom i ladyekis mödükamik e labedik, a. s.: telik, obik. Lölot stöfik pasepetom i dub ladyek in ik, a. s.: tab mabik, bed lelik, e l. Logolös: Plepods, se.


Pönops. - ät, eit, öt, üt padejafomsöd.


Velibs. - Kodü dejafam vokada ä, bisilabs velibik pavotomsöd äso sukom: a, e, i, ö, o, u; a, o, u' bliboms spetivo plo patüp, potüp e putüp, ö plo pitüp (osagon desnu pötüp). Plo velibatüps tel votik mobobs das malam omsik palonomöd äs in latinapük e no äs in püks germänik. Kludo osagon:

löfob; amo; io amo; j'aime; ich liebe; I love;
elöfob; amabam; io amavo; j'aimais; ich liebte; I loved.
ilöfob; amavi; amai ho amato; j'aimai, j'ai aimé; ich liebte, ich habe geliebt; I loved, I have loved;
ölöfob; amaveram; io aveva amato; j'avais aimé; ich hatte geliebt; I had loved;
olöfob; amabo; io amerò; j'aimerais; ich werde lieben; I shall love;
ulöfob; amavero; io avrò amato; j'aurais aimé; ich werde geliebt haben; I shall have loved.


If okonsefon mütabidi, bisilab ovedom : pölöföl = pülöföl (amandus).


Posilab mögabida obinom ög e bid at velibik pagebomöd te in set stipamik.


Paitüp padejafomöd, pla poilöfom sagonös: polöfom ai, e l.


Büdabid e vipabid berlinik padejafomsöd.


Velibs getefamik no pafomomsöd dub posilab ok', sagonös löfob obi e no löfobok. Velibs rezipik padistinoms fa getefamiks dub ladvelib balvoto, a. s.: löfobs obis balvoto.


Ladvelibs. - Dö ladvelibs basilabik logolös: Ülvöds, 7.


Uts mösilabik valik, ülvödik u neülvödik, mütoms ai finön dub vokad o. Kludo osagon: ofeno, balno, kikodo, kiöpo, kiüpo, sikodo.


Balidna, telidna, e l., padejafoms: osagon te balidno, telidno, e l.


Zu ladyeks kanoms negelo pagebön as ladvelibs.


No umo u neumo lovepolomsöd timasepetis netapÜkik: non .... più; ne .... plus; nicht .... mehr; no .... more; a.s.: no elogob omi umo u elogob omi neumo.


Negelo e egelo padejafomsöd e sagonös: ai no, ai; nevelo pagebomöd petüpo e potüpo.


Plepods. - Dö fomam plepodas logolös: Ülvöds, 7.


Plepod alik mütom labön malami fümik e lebalik, deno plepod ot kanom pagebön löniko e fügiko.


Dilekel kadema ya elonom malami plepodas e obs is opükobs te dö aniks no pelonöl gudiko.


a pagebomöd sekiko in sepets dilamik, a. s.: ägoloms a tel, elemob miti a frans tel a miglam.
al malom mufi, lüodi al top sembal, a. s.: golob al jul, al dom, al söl Pietro, al bukatedel, motävob al Paris, ningolob al dom, givob moni al Giovanni.
de malom te dekömi, teili, a. s.: kömob de Paris, egetob de Schleyer, licinom de Firenze, efalom de litam, esegolom de dom.
di pladalom kimafali nemas lönik, a. s.: buks di Pierre.
dubü bemalom medi dub kel dunam sembal pamekom, a. s.: pevunom dub glöb, sak pafulik dub kolat, egetob dub pot.
fa bemalom pösodi u dini kel mekom dunami sembal, a. s.: fa Schleyer, pevunom fa neflens.
in bemalom stadi u mufi in top sembal, a. s.: binob in Torino, spatob n gad.
ko bemalom sekiko kopami, a. s.: lödob ko om.
e len bemaloms nili ab len ko bemufam, a. s.: Steglitz lä Berlin, Nice-len-mel, penob len tab kel binom lä bed. Binos pökik sagön: elemob lä glokel.
ma bemalom lesÜmi, a. s.: edunob ma büds olik e no ma desid obik.
segunü konsefom malami omik, a. s.: segunü ced obsik, segunü Schleyer.
su, sus e dis, disü konsefom malami omsik ab su e dis ko bemufam, a. s.: buk binom su tab, buk binom disü tab, fil binom dis zen, golob su pon sus flum Po.
plo bemalom pötöfi, a. s.: buk at binom plo ol, klub plo pakam vpa, atos no jenos plo nims (e no lä nims), flad plo vin (e no vinaflad). (Osagon: danob oli kodü atos e no plo atos).
se bemalom sekiko stöfadinadi, a. s.: flad se kristad, tab se mab ledik, tabil se boad u boadik. Logolös: Ladyeks, 5.
plö konsefom malami omik, a. s.: fits no lifoms plö vat, lödom plö zif, malädik binom plö pölig.


Mafadinads (spad, tim, vät) pasepetoms dub plepod nulik es, a. s.: man es yels kils, flad es liät bal, veg es mets mil, plad es vamets kiltum, päk es miglams tel. In mod at olivon säki fikulik tefü sets suköl:
flad vina (ninlaböl vini);
flad plo vin de Champagne (pediseinamöl al nilabön vini de Champagne);
flad se kristad vietik (pefomöl dub kristad vietik);
flad es liät bal (ninlaböl liäti bal).


Plepods demü, sa, me, ovü padejafomsöd bi labedobs ya plepodis kodü, ko, dubü, su kels laboms spetivo malami ot.


Vödafomam. - Tanavokad a' plo vöds pekosiadöl no binom pötöfik, no te bi bisilabs mödik beginoms me vokad a ab i bi in fals mödik kodom telaplänis, a. s.: fatamel (fata + mel, fatam + el), dünalät (dün + al + ät, düna + lät), melakapan (mela + kapan, melaka + pan), kaladöl (kala + döl, kalad + öl), pükaton (pükat + on, püka + ton), filabel (filab + el, fila + bel), menavan (menav + an, mena + van), tedanafam (teda + nafam, tedana + fam), fetanot (fe + tan + ot, feta + not), dekalel (deka + lel, de + kal + el), nemafam (nema + fam, ne + maf + am), nimafom (nima + fom, nimaf + om), e l.

Atos binos döf gletk vpa. Mobobs sikodo das tanavokad a papladalomöd dub vokad o bi posilabs nemödikün beginoms dub vokat at (if olasumon vokadi o, finot ot povotom in ut). Volapük pacedom as stäm, sikodo no pavotom.


Velibafomam. - Nedobs nomis fümik plo fomam velibas. Mobobs sukölis.


Stäms kels sepetoms lönäti u stani sembal fomoms stanavelibis, a. s.: liegön = binön liegik, jönön = binön jönik, läbön = binön läbik, vietön = binön vietik, plisenön = binön plisenik, gudön = binön gudik.


Velibs at vedoms dunafomik dub posilab am, a. s.: liegamön = mekön liegik, jönamön = mekön jönik, e l.


Stäms kels bemaloms jeni natk fomoms jenavelibis, a. s.: lifön, deilön, slipön, litön (binön litik), e l.


Stäms kels sepetoms dunami fomoms velibis dunafomik (lovegolik e nelovegolik), e uts lovegolik laboms kimifali, a. s.: a) löfön, studön, sumön, selön, liladön, libön e l.; b) golön, gonön, kömön, smilön, falön, e l.


Velibs mödik lovegolik pafomoms i se din kel pagebom al befulön dunami pesepetöl fa velib, a. s.: penön, lamön, golüdön, logön, vatön, e l.


Jenavelibs e velibs nelovegolik vedoms lovelogik[2] dub bisilab nulik me (mekön), a. s.: medeilön = funön, meslipön = mekön slipön, melitön = dalitön, megolön = mekön golön, mesmilön = mekön smilön, mefalön = fälön.


Bisilab nulik me kanom pagebön i plo velibs lovegolik, a. s.: mestudön' = mekön studön, melemön = mekön selön[3], mesumön = mekön sumön, e l.


Bisilabs. - Zesüdos lonön malami bisilabas anik kels negelo pegeboms nomiko; be no pagebomöd al mekön lovegolik velibis nelovegolik e pladalomöd bisilibi[4] da kel pogebom pla du. Kludo osagon befinön, belilön, beglidön, dagolön (= golön da), dagonön, e l.


Posilabs. - I posilab alik mütom labön malami fümik e pagebön nomiko. Atos in vödabuks pepüpöl[5] no ejenos. Tefü posilabs el, al, an, kademal Rylski emekom mobis anik gudik in nüm 6id Volapükagaseda, kelis belobobs valemo.


Klödobs das glamat e vödabuk vpik pelautöl ma noms pemoböl löpo omosumoms telaplänis e fikuls sepükamik e glamatik e spelobs kludo das noms at polelogamoms fa kademalef e kongefals e das suno volapük obinom jeno pük lisälik, valemik e nevotlik.


REDAKEF VOLAPÜKABLEDA TÄLIK.


Samads fol nüma at papotoms kademales dabalik kels pabegoms sedön otis kongefales pevälöl fa oms. Uts kels beloboms, valemo, mobis obsik notomsös osi obes dub potakad u voto sedomsös notamis omsik taik.




NOETS. (Vükifonät)

  1. Jiniko bükapök; pla: pafomöl.
  2. Bükapök; pla: lovegolik.
  3. Jiniko pök; pla: lemön.
  4. Bükapök; pla: bisilabi.
  5. Bükapök; pla: pepüböl.



Se Volapükabled Tälik 1889, Nüm: 19, Pads: 145-151.