Novella IX della Giornata I del Decamerone (Lumbaart)/67

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search

Ona novella del Boccasc[edit]

Dialett de Ciacch Moril[edit]

Giovanni Papanti I parlari italiani in Certaldo p. 316

A digh doca che 'nt i timp dol prumm re 'd Cipri, dòpp ol conquist facc dla Terra Santa da Gottifrè di Buglione, l'è 'gnuu che 'na graziosa fòmna 'd Guascògna l'è andaa al Sapolcro, e 'd là tornand, arivaa in Cipri, l'è staccia da cert'òmi pessimm trattaa villanamòint. Dla qual còssa tutta dolorent, sanza consolazion, l'ha pansò d'andà dal re a fàss valè al sô rason; ma l'ha sapiuu da quaidun che 'l sross stacc inutil, parchè lui l'era 'd 'na vita inscì indifferòint e pòcch 'd bon, che invece da rimediàggh com giustizzia ai offes facc ai oeutt, ol sostnieva, da tapin, 'nca quei facc a lui; sì fattamòint che chi ol gh'eva quaich disgust, ol la sfogava col fàggh qualch affront o ingiuria. La qual còssa udend la fòmna, disperand da podè fà vandòtta, par avè quacca consolazion dol sò rincrescimòint, l'ha pansò d'andà dal re a rinfiacciàggh la sô miseria; e piangend, andaccia da lui, l'ha dicc: "Scior, mì 'n vegni mia a la tô prasòinza parchè specciass da tì vandòtta dl'ingiuria che m'hann facc ma, in soddisfazion 'd quòla a 't pregh da mostràmm com ti soppòrt quei che mi a soo che 't fann, parchè imparand da tì, mì a pòssa sopportà la mia com paziòinza; e costa, o l'ol sa ol Signor, s'al podòss fà, vantira 't la donaross, da già che ti sei inscì bon da sopportài".
Ol re, fin indora stacc lent e pigar, squas ch'ol s'astognass dal sògn, cmanzand da l'ingiuria faccia a costa fòmna, ch'ha vandicaa aspramòint, l'è 'gnuu 'n saver persecutor 'd quij che contra l'onor dla sô corona i comottòssi qualcòssa dòpp d'andora.
Giovanni Papanti, Parlari italiani in Certaldo, 1875, pagg. 316-317

Dialett de Dòmm[edit]

Donca a disi, che int i temp dol primm re 'd Cipri, dòpo che Goffred 'd Bujòn l'eva guadagnaa la Terra Santa, l'è success che ona sciora 'd Guascogna l'è naccia in pellegrinagg al Sepolcar e, tornand indree, quand l'è rivaa a Cipri, certi balòss d'omnesc i l'hann ingiuriaa, ma pròppi da villan. E lei, per quest, tutta mortificaa e sconsolaa, la s'è toccia sù par nà dal re par fà valé i sò rasòn. Ma gh'è stacc quaidun ch'i gh'hann cuntaa che l'era fiaa buttaa via, perchè 'sto re l'era tanto trasandaa e pòggh da ben che, invece da vendicà polit i ingiuri ch'i favan ai alt, o 'n sopportava bele lui on mucc da cojòn svergognaa; tant l'è vera che ch'i ch'o gh'eva on quai cruzzi, o 'l sfogava bele con lui, fasendigh ona quai porcada o villanada. 'Sta dònna, quand l'ha sentii inscì, rabbiaa da mia podè vendicàss, par svariàss on poo, l'ha pensaa da nà da quell re inscì miserabil, a dàggh ona tafiaa; e l'è naccia là davanti a lui tutta piangiolenta e la gh'ha dicc inscì: "O Scior, mì vegni mia chì innanz a tì par la vendetta, ch'a specciaress, dl'ingiuria ch'i m'hann facc; ma a voeuj, in paga, che tì ti m'insegnat comè ti feet a soffrì quij ingiuri ch'a senti ch'i 't fann a fann a tì parchè, neh, inscì a impararess a sopportà con pazienza quella ch'i m'hann facc a mì e che, s'a podess, o 'l sa 'l Signor comè 't la daress volontera, pòsta che ti gh'heet tant bònn i spall".
Ol re, che finn allora l'era sempar stacc pigar e facc adasi, o s'è comè sveggiaa da on sògn; e, cominciand da l'ingiuria ch'i gh'evan facc a 'sta dònna, o gh'l'ha faccia pagà cara; e poeu l'è diventaa rigorosissim par castigà tucc quij che dòpp d'allora i favan quaicòss ch'o offendess la soa coròna. ibidem, pagg. 319