Cant promier (Classical Orthography, not accepted by Mistral and used to transform his work without any authorization)

See Mistral (original) Orthography version after the Classical Orthography one.

Lo Mas dei Falabregas

Exposicion. – Invocacion au Crist, nascut dins la pastrilha. – Un vièlh panieraire, Mèste Ambròsi, emé son dròlle, Vincènt, van demandar la retirada au Mas dei Falabregas. – Mirèlha, filha de Mèste Ramond, lo mèstre dau mas, ié fai la bènvenguda. – Lei rafis, après sopar, fan cantar Mèste Ambròsi. – Lo vièlh, àutrei fès marin, canta un combat navau dau Baile Sufrèn. – Mirèlha questiona Vincènt. – Recit de Vincènt: la caça dei cantaridas, la pesca deis iruges, lo miracle dei Sàntei Marias, la corsa deis òmes a Nimes. – Mirèlha es espantada e son amor poncheja.

Cante una chata de Provènça.
Dins leis amors de sa jovènça,
A travès de la Crau, vèrs la mar, dins lei blats,
Umble escolan dau grand Omèra,
Ieu la vòle seguir. Come èra
Rèn qu'una chata de la tèrra,
En fòra de la Crau se n'es gaire parlat.
E mai son frònt non lusiguèsse
Que de joinessa; e mai n'aguèsse
Ni diadèma d'òr ni mantèu de Damàs,
Vòle qu'en glòria fugue auçada
Come una rèina, e careçada
Pèr nòsta lenga mespresada,
Car cantam que pèr vautre', ò pastre' e gènts dei mas!
Tu, Senhor Dieu de ma patria,
Que nasquères dins la pastrilha,
Enfuòca mei paraulas e dona-me d'alen!
Lo sabes: entre la verdura
Au solèu em' ai banhaduras
Quand lei figas se fan maduras,
Vèn l'òme alobatit desfruchar l'aubre en plen.
Mai sus l'aubre qu'eu espalanca,
Tu totjorn quilhes quauca branca
Onte l'òme abramat non pòsque auçar la man,
Bèla gitèla promierenca
E redolènta e vierginenca,
Bèla frucha magdalenenca
Onte l'aucèu de l'èr se vèn levar la fam.
Ieu la vese, aquela branqueta,
E sa frescor me fai lingueta!
Ieu vese, ai ventolets, bolegar dins lo cèu
Sa rama e sa frucha immortalas...
Bèu Dieu, Dieu amic, sus leis alas
De nòsta lenga provençala,
Fai que pòsque averar la branca deis aucèus!
De lòng dau Ròse, entre lei píbols
E lei sausetas de la riba,
En un paure ostalon pèr l'aiga rosigat
Un panieraire demorava,
Qu'emé son dròlle puèi passava
De mas en mas e pedaçava
Lei canestèlas rotas e lei paniers traucats.
Un jorn qu'èran ansin pèr òrta,
Emé sei lòngs fais de redòrta:
– Paire, diguèt Vincènt, espinchatz lo solèu!
Vesètz, ailà sus Magalona,
Come lo nívol l'empielona!
S'aquela empara s'amolona,
Paire, avans qu'èstre au mas nos banharem benlèu.
– Òu! lo vènt-larg branda lei fuelhas....
Non!... aquò sarà pas de plueia,
Respondeguèt lo vièlh... A! s'aquò 'ra lo Rau,
Es diferènt!... – Quant fan d'araires,
Au Mas dei Falabregas, paire?
– Sièis, respondèt lo panieraire.
A! 'quò 's un tenement dei plus fòrt de la Crau!
Tè, veses pas son ouliveta?
Entremitan i a quàuquei vetas
De vinha e d'ametlier... Mai lo bèu, recopèt,
(E n'i a pas dòs dins la costiera!)
Lo bèu, es que i a tant de tieras
Come a de jorns l'annada entiera
E, tan come de tieras, en chasca i a de pès!
Mai, faguèt Vincènt, caspitèla!
Dèu bèn faler d'oulivarèlas
Pèr oulivar tant d'aubres! – Òu! tot aquò se fai!
Vèngue Totssants, e lei Baucencas,
De vermelhalas, d'ametlencas,
Te van clafir saca' e borrencas!...
Tot en cançonejant n'acamparián bèn mai!
E Mèste Ambròi totjorn parlava....
E lo solèu que trecoulava
Dei plus bèlei colors tenhiá lei nivolons;
E lei boiers, sus sei coladas,
Venián plan-plan a la sopada,
Tenènt en l'èr seis agulhadas...
E la nuech sombrejava alin dins la palun.
– An! dejà s'entrevèi dins l'iera
Lo camelum de la palhiè palhierara,
Diguèt mai Vincenet: siam au recaptador!...
– Aquí, ié vènon bèn lei fedas!
A! pèr l'estiu, an la pineda,
Pèr dins l'ivèrn, la clapareda,
Recomencèt lo vièlh... Òu! aquí i a de tot!
E tótei aquélei grands aubratges
Que sus lei teules fan ombratge!
E 'quela bèla fònt que raia en un pesquier!
E tótei aquélei bruscs d'abilhas
Que chasca autona desabilha,
E, tre que mai s'escarrabilha,
Pendolan cènt eissames ai grands falabreguiers!
– Ho! puèi, en tota la terrada,
Paire, lo mai qu'a ieu m'agrada,
Aquí faguèt Vincènt, es la chata dau mas...
E, se vos ne'n sovèn, mon paire,
L'estiu passat, nos faguèt faire
Dòs canestèlas d'óulivaire,
E metre únei manilhas a son pichòt cabàs.
En devisant de tala sòrta,
Se capitèron vèrs la pòrta.
La chatona veniá d'arribar sei manhans;
E sus lo lindau, a l'aiganha,
Anava alòr tòrcer una escanha.
– Bòn vèspre en tota la companha!
Faguèt lo panieraire en gitant sei vergans.
– Mèste Ambròsi, Dieu vos lo done!
Diguèt la chata: moscolone
La poncha de mon fus, vètz!...Vautres? siatz tardiers!
D'onte venètz? de Valabrega?
– Just! e lo Mas dei Falabregas
Se devinant sus nòsta rega,
Se fai tard, avèm dich, cocharem au palher.
E 'mé son fiu, lo panieraire
S'anèt 'setar sus 'n barrutlaire.
Sènsa mai de resons, a trenar tótei dos
Una banasta començada
Se gropèron una passada,
E de sa garba desnosada
Crosavan e torcián lei veges volontós.
Vincènt aviá setze an pas 'ncara;
Mai tan dau còrs que de la cara,
Cèrta', aquò 'ra un bèu dròlle, e dei mieus estampats;
Emé lei gautas pron moretas,
Se volètz... Mai tèrra negreta
Adutz totjorn bòna seisseta,
E sòrt dei rasims negres un vin que fai trepar.
De quete biais fau que lo vege
E se prepare e se gaubege,
Eu lo sabiá de fons; non pas que sus lo fin
Travalhegèsse d'ordinari:
Mai de banastas pèr ensàrrias
Tot çò qu'ai mas es necessari,
E de ros terreiròus, e de bràvei cofins,
De paniers de cana fenduda,
Qu'es tot d'aisina lèu venduda,
E d'escobas de milh,... tot aquò, mai bèn mai,
Eu lo façonava a grand dèstre
Bòn e polit, de man de mèstre...
Mai, de l'estobla e dau campèstre
Leis òmes èran dejà revenguts dau travalh.
Dejà defòra, a la fresquiera,
Mirèlha, la gènta masiera,
Sus la taula de pèira aviá mes lo bajan;
E dau platàs que trevirava
Chasque rafi dejà tirava,
A plen culher de bois, lei favas..
E lo vièlh e son fiu trenavan. – Bèn? vejam!
Venètz pas sopar, Mèste Ambròsi?
Emé son èr un pauc renòsi
Diguèt Mèste Ramond, lo majorau dau mas.
An! laissatz donc la canestèla!
Vesètz pas nàisser leis estèlas?...
Mirèlha, pòrge una escudèla.
An! a la taula! dàu! que devètz èstre las.
– Anem! faguèt lo panieraire.
E s'avancèron a-n-un caire
De la taula de pèira, e copèron de pan.
Mirèlha, vitament, braveta,
Emé l'òli de l'ouliveta
Ié garniguèt un plat de favetas;
Venguèt puèi en corrènt i' adurre de sei mans.
Dins sei quinze ans èra Mirèlha...
Costiera bluia de Fònt-Vièlha,
E vos, còla Baucenca, e vos plana de Crau,
N'avètz plus vist de tan polida!
Lo gai solèu l'aviá 'spelida;
E noveleta, afrescolida,
Sa cara, a flor de gauta, aviá dos pichòts traucs.
E son regard èra una aiganha
Qu'esvalissiá tota maganha...
Deis estèlas mens doç es lo rai, e mens pur;
Ié negrejava de trenèlas
Que tot de lòng fasián d'anèlas;
E sa peitrina redonèla
Èra un pessègue doble e pas 'ncà' bèn madur.
E foligauda, e belugueta,
E sauvatgèla una brigueta!...
A! dins un vèire d'aiga entre vèire aqueu biais,
Tota a la fes l'auriatz beguda!
Quand puèi chascun, a l'abituda,
Aguèt parlat de sa batuda
(Come au mas, come au tèmps de mon paire, ai! ai! ai!),
– Bèn? Mèste Ambròi, aquesta bruna,
Nos ne'n cantaretz pas quaucuna?
Diguèron: es aiçò lo repàs que se dòrm!
– Chut! meis bòns amics... Quau se trufa,
Respondèt lo vièlh, Dieu lo bufa
E fai virar come baudufa...
Cantatz vautres, jovènt, que siatz joines e mai fòrts!
– Mèste Ambròi, diguèron lei rafis,
Non, non, parlam pas pèr escafi!
Mai vètz! lo vin de Crau vai totara escampar
De vòste gòt... Dàu! toquem, paire!
– A! de mon tèmps ère un cantaire,
Alòr faguèt lo panieraire;
Mai ara, que volètz? lei miraus son crebats!
– Si! Mèste Ambròi, aquò recrèia:
Cantatz un pauc, diguèt Mirèlha.
– Bèla chatona, Ambròi venguèt donc come aquò,
Ma voès non a plu que l'aresta;
Mai pèr te plaire es dejà prèsta.
E tot d'un tèmps comencèt 'questa,
Après aguer de vin escolat son plen gòt:
I
Lo baile Sufrèn, que sus mar comanda,
Au pòrt de Tolon a donat sinhau...
Partèm de Tolon cinc cènt Provençaus.
D'ensacar l'Anglés l'enveja èra granda:
Volèm plus tornar dins nòsteis ostaus
Que non de l'Anglés veguem la desbranda.
II
Mai lo promier mes que navegaviam,
N'avèm vist degun, que dins leis antenas
Lei vòus de gabians volant pèr centenas...
Mai lo segond mes que venegaviam,
Una brofoniá nos balhèt pron pena!
E la nuech, lo jorn, dur agotaviam.
III
Mai lo tresen mes, nos prenguèt l'enràbia:
Nos bolhèt lo sang, de degun trobar
Que nòste canon posquèsse escobar.
Mai alòr Sufrèn: – Pichon, a la gàbia!
Nos fai; e subran lo gabier corbat
Espincha ailalin vèrs la còsta aràbia...
IV
– Ò tròn de bòn gòi! cridèt lo gabier,
Tres gròs bastiments tot drech nos arriba.
– Alèrta, pichons! lei canons en riba!
Cridèt quatequand lo grand marinier.
Que tastan d'abòrd lei figas d'Antíbol!
N'ié'n porgirem, puèi, d'un autre panier.
V
N'aviá pas 'ncà' dich, se vèi qu'una flama:
Quaranta bolets van come d'ulhauç
Traucar de l'Anglés lei vaissèus reiaus..
Un dei bastiments, ié restèt que l'ama!
Lòngtèmps s'entènd plus que lei canons raucs,
Lo bòsc que cracina e la mar que brama.
VI
Dei nemics pasmens un pas tot au mai
Nos tèn separats: que bonur! que chale!
Lo Baile Sufrèn, intrepide e palle,
E que sus lo pònt brandava jamai:
– Pichòts! crida enfin, que vòste fuòc cale!
E vonhem-lèi dur 'mé d'òli de-z-Ais!
VII
N'aviá pas 'ncà' dich, mai tot l'equipatge
Lampa ais alabardas, ai visplas, ai destraus,
E, grapin en man, l'ardit Provençau,
D'un solet alen, crida: – A l'arrambatge!
Sus lo bòrd anglés sautam dins qu'un saut,
E comença alòr lo grand mortalatge!
VIII
Òh! quéntei bacèus! òh! que chapladís!
Que crèbis que fan l'aubre que s'esclapa,
Sota lei marins lo pònt que s'aclapa!
Mai que d'un Anglés cabussa e perís;
Mai d'un Provençau a l'Anglés s'arrapa
L'estrenh dins seis arpas, e s'aprefondís.
– Sèmbla, parai? qu'es pas de crèire!
Aquí se copèt lo bòn rèire.
Es pasmens arribat tau que dins la cançon.
Cèrtas, podèm parlar sèns crenta,
Ieu i ère que teniáu l'empenta!
A! a! tanbèn, dins ma mementa,
Quand visquèsse mila ans, mila ans sarà rejonch!
– Òi!... siatz estat d'aqueu grand chaple?
Mai, come un dalh sota l'enchaple,
Deguèron, tres còntra un, vos escrapochinar!
– Quau? leis Anglés? fai en colèra
Lo vièlh marin que s'engimèrra...
Tornarmai, risolet come èra,
Reprenguèt fierament son cant entamenat:
IX
Lei pès dins lo sang, durèt 'quela guèrra
Desempuèi dòs oras enjusqu'a la nuech.
Verai, quand la podra embornhèt plus l'uelh,
Mancava cènt òmes a nòsta galèra;
Mai tres bastiments passèron pèr uelh,
Tres bèus bastiments, dau rèi d'Anglatèrra!
X
Puèi quand se'n veniam au país tan doç
Emé cènt bolets dins nòstei muradas,
Emé verga< en tròç, vela' espelhandradas,
Tot en galejant, lo Baile amistós:
– Botatz, nos diguèt, botatz, cambaradas!
Au rèi de París parlarai de vos.
XI
– Ò nòste amirau, ta paraula es franca,
I' avèm respondut, lo rèi t'ausirà...
Mai, pàurei marins, de que nos farà?
Avèm tot quitat, l'ostau, la calanca,
Pèr córrer a sa guèrra e pèr l'aparar,
E veses pasmens que lo pan nos manca!
XII
Mai se vas amont, ensovène-te,
Quand se clinaràn sus ton bèu passatge,
Que res t'ama autant que ton equipatge.
Car, ò bòn Sufrèn, s'aviam lo poder,
Davant que tornar dins nòstei vilatges,
Te portariam rèi sus lo bot dau det!
XIII
Es un Martegau qu'a la vesprada
A fach la cançon, en calant sei tis...
Lo Baile Sufrèn partèt pèr París;
E dien que lei gròs d'aquela encontrada
Fuguèron jalós de sa renomada
E sei vièlhs marins jamai l'an plus vist!
A tèmps lo vièlh amarina
Acabèt sa cançon marina,
Que sa voès dins lei plors anava s'annegar;
Mai pèr lei rafis non pas cèrtas,
Car sèns mutar, la tèsta alèrta,
E 'mé lei bocas entredubèrtas,
Lòngtèmps après lo cant escotavan encà.
– E vaquí, quand Marta fielava,
Lei cançons, ditz, que se cantava!
Èran bèlas, ò jovènts, e tiravan de lòng...
L'èr s'es fach 'n pauc vièlh, mai que pròva?
Ara ne'n cantan de plus nòvas,
En franchimand, onta s'atròva
De mòts fòrça plus fins... Mai quau i' entènd quicòm?
E dau vièlh su' aquela paraula,
Lei boiers, s'auçant de la taula,
Èran anats menar sei sièis cobles au raiòu
De la bèla aiga coladissa;
E sot la trilha penjadissa,
En zonzonant la cantadissa
Dau vièlh Valabregan, abeuravan lei muòus.
Mai Mirèlha, tota soleta,
Èra restada, risoleta,
Restada emé Vincènt, lo fiu de Mèste Ambròi:
E tótei dos ensèms parlavan,
E sei dòs tèstas pendolavan
Una vèrs l'autra, que semblavan
Dòs cabridèlas en flor que clina un vènt galòi.
– A! çò ! Vincènt, fasiá Mirèlha,
Quand sus l'esquina as ta borrèia
E que te'n vas pèr òrta adobant lei paniers,
Ne'n dèves vèire, dins tei viatges,
De castelàs, de luòcs sauvatges,
D'endrechs, de vòts, de romavatges!...
Nautres, sortèm jamai de nòste pijonier!
– Aquò's bèn dich, madamisèla!
De l'enterigo dei gronsèlas
Tan vos levatz la set que de beure au bocau;
E se, pèr acampar l'obratge,
Dau tèmps fau eissugar l'otrage,
Tanbèn a son plesir, lo viatge,
E l'ombra dau camin fai oublidar la caud.
Come totara, tre qu'estiva,
Tanlèu que leis aubres d'oulivas
Se saràn tot de lòng enrasinats de flors,
Dins lei plantadas emblanquesidas
E sus lei frais, a la sentida,
Anam caçar la cantarida,
Quand verdeja e lusís au gròs de la calor.
Puèi nos lei crompan ai botigas...
Quora culhèm, dins lei garrigas,
Lo vermet roge; quora, ai clars, anam pescar
De tira-sang. La brava pesca!
Pas besonh de fielat ni d'esca:
I a que de batre l'aiga fresca,
L'iruge a vòstei cambas arriba s'empegar.
Mai siatz jamai estada ai Santas?...
Es aquí, paura! que se canta,
Aquí que de pertot s'adutz lei malandrós!
Ié passeriam qu'èra la vòta...
Cèrtas, la glèisa èra pichòta,
Mai quéntei crits! e quant d'ex-vòto!
– Ò Santas, gràndei Santas aguetz pietat de nos!
Es l'an d'aqueu tan grand miracle...
Mon Dieu! mon Dieu! quet espetacle!
Un enfant èra au sòu, plorant, malautonet,
Polit come sant Jan-Batista;
E d'una voès pietosa e trista:
– Ò Santas, rendètz-me la vista,
Fasiá, vos adurrai mon anhelon banet.
A son entorn lei plors colavan.
Dau tèmps, lei caissas davalavan,
Plan-plan, d'ailamoundaut, sus lo pòble agrovat;
E pas puslèu la tortoliera
Molava un pauc, la glèisa entiera,
Come un gròs vènt dins lei brotieras,
Cridava: – Gràndei Santas, òh! venètz nos sauvar!
Mai, dins lei braçs de sa mairina
De sei manòtas mistolinas
Tre que l'enfantonet posquèt tocar leis òs
Dei tres Marias benurosas,
S'arrapa ai caissas miraclosas
Emé l'arpiado vigorosa
Dau negadís en quau la mar gita una pòst.
Mai pas puslèu sa man aganta
Em' afeccion leis òs dei Santas,
(Lo veguère!) subran cridèt l'enfantonet
Emé 'na fe meravilhosa:
– Vese lei caissas miraclosas!
Vese ma grand tota plorosa!
Anem quèrre, lèu, lèu mon grand anhelon banet!
E vos tanbèn, madamisèla,
Dieu vos mantèngue urosa e bèla!
Mai s' un chin, un lesèrt, un lop, ò 'n serpatàs,
Ò tota autra bèstia corrènta;
Vos fai sentir sa dènt ponhènta;
Se lo malur vos despotènta,
Corrètz, corrètz ai Santas! auretz lèu de solaç!
Ansin fusava la vilhada.
La carreta desatalada
Emé sei gràndei ròdas ombrejava pas liunch;
Tèmps en tèmps dins lei palunalhas
S'entendiá dindar 'no sonalha...
E la machòta que pantaia
Au cant dei rossinhòus apondiá son planhum.
– Mai, dins leis aubres e dins lei lònas
D'abòrd qu'anuech la luna dòna,
Volètz, ditz, que vos cònte una fes qu'en corrènt
D'en-tanlèu ganhave lei jòias?
La chatoneta diguèt: – Sòia!
E mai qu'urosa, la ninòia
En tenènt son alen s'aprochèt de Vincènt.
– Èra a Nimes, sus l'Esplanada,
Qu'aquélei corsa èran donadas,
A Nimes, ò Mirèlha!...Un pòble amolonat
E mai espés que peu de tèsta
Èra aquí pèr vèire la fèsta.
En peu, descauç e sènsa vèsta,
Pron corrèires au mitan dejà venián d'anar;
Tot en un còp van entrevèire
Lagalanta, aqueu fòrt que son nom de segur
Es coneigut de vòsta aurilha,
Aqueu celèbre de Marsilha,
Que de Provènça e d'Italia
Aviá desalenat leis òmes lei plus durs.
T'aviá de cambas, aviá de cueissas
Come lo senescau Jan Cueissa!
De làrgei plats d'estam aviá 'n plen estanhier,
Monte sei corsas èran escrichas;
E tan n'aviá, de chèrpas richas,
Qu'auriatz jurat qu'a sei trafichas,
Mirèlha, l'arc-de-seda espandit se teniá!
Mai tot d'un tèmps, baissant la tèsta,
Leis autres cargan mai sei vèstas...
Res emé Lagalanta ausa córrer. Lo Cri,
Un joveinet de prima traca
(Mai qu'aviá pas la camba flaca!)
Èra vengut menar de vacas
A Nimes, aqueu jorn: sol, ausèt l'agarrir.
Ieu que d'azard me i' atrouvère;
– È! nom-d'un-garri! m'escridère,
Siam corrèires pereu!... – Mai qu'ai dich, foligaud!
Tot aquò vèn: – Dàu! te fau córrer!
E jujatz vèire: sus lei morres,
E pèr temoin rèn que lei rores,
N'aviáu just corregut qu'après lei perdigaus!
Fauguèt i' anar! I a Lagalanta,
Qu'entre me vèire, ansin m'aplanto:
– Pòs, mon paure pichòt, ligar tei correjons!
E 'nterin, de sei cueissas regdas
Eu estremava la moleda
En de braietas fachas en seda,
Que dètz cascavèus d'òr a l'entorn i' èran jonchs.
Pèr que l'alen se ié repause,
Prenèm ai bocas un brot de sause;
Tótei, come d'amics, nos tocam lèu la man;
Trefolits de la petelega,
Emé lo sang que nos bolega,
Tótei tres, lo pè sus la rega,
Esperam lo sinhau!... Es donat! Come un lamp
Tótei tres avalam la plana!
Tè tu! tè ieu! E dins l'andana
Un revolum de pòussa embara nòstei sauts!
E l'èr nos pòrta, e lo peu tuba...
Òh! qu'afeccion! òh! queta estuba!
Lòngtèmps, dau vanc que nos atuba,
Creseguèron qu'en frònt emportariam l'assaut!
Ieu a la fin prene l'avança.
Mai fuguèt bèn ma malurança!
Car, en estènt que ieu, come un fièr foleton,
A la perduda m'abrivave,
Tot en un còp, morènt e blave,
Au bèu moment que lei passave,
Darbone, cort d'alen, e de morre-bordon!
Mai élei dos, come quand dançan
A-z-Ais lei Chivaus-frus, se lançan,
Reglats, totjorn reglats. Lo famós Marsilhés
Cresiá segur de l'aver bèla!
S'es dich qu'aviá ges de ratèla...
Lo Marsilhés, madamisèla,
Pasmens trovèt son òme en Lo Cri de Moriés!
Dintre lo pòble que i' aflòca
Dejà brutlavan de la tòca...
Ma bèla, aguessiatz vist landar lo Cri!...Vètz-lo!
Ni pèr lei monts ni pèr lei sèrvis,
I a ges de lèbre, ges de cèrvi
Qu'agan au córrer tant de nèrvi!
Lagalanta s'alòngo en orlant come un lop...
E lo Cri, coronat de glòia,
Embraça la barra dei jòias!
Tótei lei Nimesencs, en se precipitant,
Vòlon conèisser sa patria;
Lo plat d'estam au solèu brilha,
Leis palets dindan, ais aurilhas
Canta l'aubòi... Lo Cri reçaup lo plat d'estam.
– E Lagalanta? fèt Mirèlha.
– Agromelit, dins la tubèia
Que lo trapeg dau pòble auborava a l'entorn,
Teniá sarrats de sei mans jonchas
Sei dos geinons; e l'ama poncha
De l'escòrna que tant lo concha,
Ai degots de son frònt eu mesclava de plors.
Lo Cri l'abòrda e lo saluda:
– Sota l'autin d'una beguda,
Fraire, diguèt lo Cri, 'mé ieu vène-te'n lèu!
Vuei lo plesir, deman la rena!
Vène, que beguem leis estrenas!
Alin, darrier lei grands Arenas,
Pèr tu, come pèr ieu, i a 'ncà pron solèu!
Mai, auborant sa cara blava,
E de sa carn que trampelava
Arrancant sei braietas emé d'esquerlas d'òr:
– D'abòrd que ieu l'atge m'esbreuna,
Tè! ié respondeguèt, son tieunas!
Tu, Cri, la joinessa t'assieuna:
Em' onor pòs portar lei braias dau plus fòrt!
Aquò d'aquí fuguèt sa dicha.
E dins la prèissa que s'esquicha,
Triste come un lòng frais que l'an descapelat,
Despareiguèt lo grand corrèire.
Ni pèr Sant-Jan ni pèr Sant-Pèire,
Enluòc jamai s'es plus fach vèire
Pèr córrer vò sautar sus l'oire bodenflat.
Davant Lo Mas dei Falabregas,
Ansin Vincènt fasiá desplega
Dei causas que sabiá. Lei roitas ié venián,
E son uelh negre flamejava.
Çò que disiá, lo bracejava,
E la paraula i' aboundavo
Come un ruscle subit sus'n reviure maienc.
Lei grilhets, cantant dins lei motas,
Mai d'un còp faguèron escota;
Sovènt lei rossinhòus, sovènt l'aucèu de nuech
Dins lo bòsc faguèron calama;
E pertocada au fons de l'ama,
Ela, assetada sus la rama,
Enjusqu'a la prima auba auriá pas plegat l'uelh.
– Ieu m'es d'avís, fasi' a sa maire,
Que, pèr l'enfant d'un panieraire,
Parla rudament bèn!... Ò maire, es un plesir
De somilhar, l'ivèrn; mai ara
Pèr somilhar la nuech 's tròp clara:
Escotem, escotem-l'encara...
Passariáu mei vilhadas e ma vida a l'ausir!

Cant proumié (Mistral orthography)

Espousicioun - Envoucacioun au Crist, nascu dins la pastriho - Un vièi panieraire, Mèste Ambròsi, emé soun drole, Vincèn, van demanda la retirado au Mas di Falabrego - Mirèio, fiho de Mèste Ramoun, lou mèstre dóu mas, ié fai la bèn-vengudo - Li ràfi, après soupa, fan canta Mèste Ambròsi - Lou vièi, àutri-fès marin, canto un coumbat navau dóu Baile Sufrèn - Mirèio questiouno Vincèn - Recit de Vincèn: la casso di cantarido, la pesco dis iruge, lou miracle di Sànti-Marìo, la courso dis ome à Nimes - Mirèio es espantado e soun amour pounchejo.

Cante uno chato de Prouvènço.
Dins lis amour de sa jouvènço,
A travès de la Crau, vers la mar, dins li blad,
Umble escoulan dóu grand Oumèro,
Iéu la vole segui. Coume èro
Rèn qu’uno chato de la terro,
En foro de la Crau se n’es gaire parla.

Emai soun front noun lusiguèsse
Que de jouinesso; emai n’aguèsse
Ni diadèmo d’or ni mantèu de Damas,
Vole qu’en glòri fugue aussado
Coume uno rèino, e caressado
Pèr nosto lengo mespresado,
Car cantan que pèr vautre, o pastre e gènt di mas !

Tu, Segnour Diéu de ma patrìo,
Que nasquères dins la pastriho,
Enfioco mi paraulo e douno-me d’alen!
Lou sabes: entre la verduro
Au soulèu em' i bagnaduro
Quand li figo se fan maduro,
Vèn l'ome aloubati desfrucha l'aubre en plen.

Mai sus l'aubre qu'éu espalanco,
Tu toujour quihes quauco branco
Ounte l'ome abrama noun posque aussa la man,
Bello jitello proumierenco
E redoulènto e vierginenco,
Bello frucho madalenenco
Ounte l'aucèu de l'èr se vèn leva la fam.

Iéu la vese, aquelo branqueto,
E sa frescour me fai lingueto!
Iéu vese, i ventoulet, boulega dins lou cèu
Sa ramo e sa frucho inmourtalo...
Bèu Diéu, Diéu ami, sus lis alo
De nosto lengo prouvençalo,
Fai que posque avera la branco dis aucèu!

De-long dóu Rose, entre li pibo
E li sauseto de la ribo,
En un paure oustaloun pèr l'aigo rousiga
Un panieraire demouravo,
Qu'emé soun drole pièi passavo
De mas en mas, e pedassavo
Li canestello routo e li panié trauca.

Un jour qu'èron ansin pèr orto,
Emé si long fais de redorto:
- Paire, diguè Vincèn, espinchas lou soulèu!
Vesès, eila sus Magalouno,
Coume lou nivo l'empielouno!
S'aquelo emparo s'amoulouno,
Paire, avans qu'èstre au mas nous bagnaren belèu.

- Hòu! lou vènt-larg brando li fueio....
Noun!... acò sara pas de plueio,
Respoundeguè lou vièi... Ah! s'acò 'ro lou Rau,
Es diferènt!... - Quant fan d'araire,
Au Mas di Falabrego, paire?
- Sièis, respoundè lou panieraire.
Ah! 'cò 's un tenemen di plus fort de la Crau!

Tè, veses pas soun óuliveto?
Entre-mitan i'a quàuqui veto
De vigno e d'amelié... Mai lou bèu, recoupè,
(E n'i'a pas dos dins la coustiero!)
Lou bèu, es que i'a tant de tiero
Coume a de jour l'annado entiero
E, tant coume de tiero, en chasco i'a de pèd!

Mai, faguè Vincèn, caspitello!
Dèu bèn falé d'óulivarello
Pèr óuliva tant d'aubre! - Hòu! tout acò se fai!
Vèngue Toussant, e li Baussenco,
De vermeialo, d'amelenco,
Te van clafi saco e bourrenco!...
Tout en cansounejant n'acamparien bèn mai!

E Mèste Ambroi toujour parlavo....
E lou soulèu que trecoulavo
Di plus bèlli coulour tegnié li nivouloun;
E li bouié, sus si coulado,
Venien plan-plan à la soupado,
Tenènt en l'èr sis aguïado...
E la niue soumbrejavo alin dins la palun.

- An! deja s'entre-vèi dins l'iero
Lou camelun de la paiero,
Diguè mai Vincenet: sian au recatadou!...
- Aqui, ié vènon bèn li fedo!
Ah! pèr l'estiéu, an la pinedo,
Pèr dins l'ivèr, la claparedo,
Recoumencè lou vièi... Hòu! aqui i'a de tout!

E tóuti aquéli grands aubrage
Que sus li téule fan oumbrage!
E 'quelo bello font que raio en un pesquié!
E tóuti aquéli brusc d'abiho
Que chasco autouno desabiho,
E, tre que mai s'escarrabiho,
Pendoulon cènt eissame i grand falabreguié!

- Ho! pièi, en touto la terrado,
Paire, lou mai qu'à iéu m'agrado,
Aqui faguè Vincèn, es la chato dóu mas...
E, se vous n'en souvèn, moun paire,
L'estiéu passa, nous faguè faire
Dos canestello d'óulivaire,
E metre ùni maniho à soun pichot cabas.

En devisant de talo sorto,
Se capitèron vers la porto.
La chatouno venié d'arriba si magnan;
E sus lou lindau, à l'eigagno,
Anavo alor torse uno escagno.
- Bon vèspre en touto la coumpagno!
Faguè lou panieraire en jitant si vergan.

- Mèste Ambròsi, Diéu vous lou doune!
Diguè la chato: mouscouloune
La pouncho de moun fus, vès!...Vautre? sias tardié!
D'ounte venès? de Valabrego?
- Just! e lou Mas di Falabrego
Se devinant sus nosto rego,
Se fai tard, avèn di, coucharen au paié.

E 'mé soun fiéu, lou panieraire
S'anè 'seta su 'n barrulaire.
Sènso mai de resoun, à trena tóuti dous
Uno banasto coumençado
Se groupèron uno passado,
E de sa garbo desnousado
Crousavon e toursien li vege voulountous.

Vincèn avié sege an pancaro;
Mai tant dóu cors que de la caro,
Certo, acò 'ro un bèu drole, e di miéus estampa;
Emé li gauto proun moureto,
Se voulès... Mai terro negreto
Adus toujour bono seisseto,
E sort di rasin negre un vin que fai trepa.

De quete biais fau que lou vege
E se prepare e se gaubeje,
Éu lou sabié de-founs; noun pas que sus lou fin
Travaiejèsse d'ourdinàri:
Mai de banasto pèr ensàrri
Tout ço qu'i mas es necessàri,
E de rous terreiròu, e de bràvi coufin,

De panié de cano fendudo,
Qu'es tout d'eisino lèu vendudo,
E d'escoubo de mi,... tout acò, mai bèn mai,
Éu lou façounavo à grand dèstre
Bon e poulit, de man de mèstre...
Mai, de l'estoublo e dóu campèstre
Lis ome èron deja revengu dóu travai.

Deja deforo, à la fresquiero,
Mirèio, la gènto masiero,
Sus la taulo de pèiro avié mes lou bajan;
E dóu platas que treviravo
Chasque ràfi deja tiravo,
A plen cuié de bouis, li favo..
E lou vièi e soun fiéu trenavon. - Bèn? vejan!

Venès pas soupa, Mèste Ambròsi?
Emé soun èr un pau renòsi
Diguè Mèste Ramoun, lou majourau dóu mas.
An! leissas dounc la canestello!
Vesès pas naisse lis estello?...
Mirèio, porge uno escudello.
An! à la taulo! dau! que devès èstre las.

- Anen! faguè lou panieraire.
E s'avancèron à-n-un caire
De la taulo de pèiro, e coupèron de pan.
Mirèio, vitamen, braveto,
Emé l'òli de l'óuliveto
Ié garniguè un plat de faveto;
Venguè pièi en courrènt i'adurre de si man.

Dins si quinge an èro Mirèio...
Coustiero bluio de Font-Vièio,
E vous, colo Baussenco, e vous, plano de Crau,
N'avès plus vist de tant poulido!
Lou gai soulèu l'avié 'spelido;
E nouveleto, afrescoulido,
Sa caro, à flour de gauto, avié dous pichot trau.

E soun regard èro uno eigagno
Qu'esvalissié touto magagno...
Dis estello mens dous es lou rai, e mens pur;
Ié negrejavo de trenello
Que tout-de-long fasien d'anello;
E sa peitrino redounello
Ero un pessègue double e panca bèn madur.

E fouligaudo, e belugueto,
E sóuvagello uno brigueto!...
Ah! dins un vèire d'aigo entre vèire aquéu biais,
Touto à la fes l'aurias begudo!
Quand pièi chascun, à l'abitudo,
Aguè parla de sa batudo
(Coume au mas, coume au tèms de moun paire, ai! ai! ai!),

- Bèn? Mèste Ambroi, aquesto bruno,
Nous n'en cantarés pas quaucuno?
Diguèron: es eiçò lou repas que se dor!
- Chut! mis bons ami... Quau se trufo,
Respoundè lou vièi, Diéu lou bufo
E fai vira coume baudufo...
Cantas vautre, jouvènt, que sias jouine emai fort!

- Mèste Ambroi, diguèron li ràfi,
Noun, noun, parlan pas pèr escàfi!
Mai vès! lou vin de Crau vai tout-aro escampa
De voste got... Dau! touquen, paire!
- Ah! de moun tèms ère un cantaire,
Alor faguè lou panieraire;
Mai aro, que voulès? li mirau soun creba!

- Si! Mèste Ambroi, acò recrèio:
Cantas un pau, diguè Mirèio.
- Bello chatouno, Ambroi venguè dounc coume acò,
Ma voues noun a plu que l'aresto;
Mai pèr te plaire es deja presto.
E tout-d'un-tèms coumencè 'questo,
Après agué de vin escoula soun plen got:

I
Lou baile Sufrèn, que sus mar coumando,
Au port de Touloun a douna signau...
Partèn de Touloun cinq cènt Prouvençau.

D'ensaca l'Anglés l'envejo èro grando:
Voulèn plus tourna dins nòstis oustau
Que noun de l'Anglés veguen la desbrando.

II
Mai lou proumié mes que navegavian,
N'avèn vist degun, que dins lis anteno
Li vòu de gabian voulant pèr centeno...

Mai lou segound mes que venegavian,
Uno broufounié nous baiè proun peno!
E la niue, lou jour, dur agoutavian.

III
Mai lou tresen mes, nous prenguè l'enràbi:
Nous bouiè lou sang, de degun trouba
Que noste canoun pousquèsse escouba.

Mai alor Sufrèn: - Pichoun, à la gàbi!
Nous fai; e subran lou gabié courba
Espincho eilalin vers la costo aràbi...

IV
- O tron-de-bon-goi! cridè lou gabié,
Tres gros bastimen tout dre nous arribo.
- Alerto, pichoun! li canoun en ribo!

Cridè quatecant lou grand marinié.
Que taston d'abors li figo d'Antibo!
N'i'en pourgiren, pièi, d'un autre panié.

V
N'avié panca di, se vèi qu'uno flamo:
Quaranto boulet van coume d'uiau
Trauca de l'Anglés li veissèu reiau...

Un di bastimen, ié restè que l'amo!
Long-tèms s'entènd plus que li canoun rau,
Lou bos que cracino e la mar que bramo.

VI
Di nemi pamens un pas tout-au-mai
Nous tèn separa: que bonur! que chale!
Lou Baile Sufrèn, intrepide e pale,

E que sus lou pont brandavo jamai:
- Pichot! crido enfin, que voste fiò cale!
E vougnen-lèi dur 'mé d'òli de-z-Ai!

VII
N'avié panca di, mai tout l'equipage
Lampo is alabardo, i visplo, i destrau,
E, grapin en man, l'ardit Prouvençau,

D'un soulet alen, crido: - A l'arrambage!
Sus lou bord anglés sautan dins qu'un saut,
E coumenço alor lou grand mourtalage!

VIII
Oh! quénti bacèu! oh! que chapladis!
Que crèbis que fan l'aubre que s'esclapo,
Souto li marin lou pont que s'aclapo!

Mai que d'un Anglés cabusso e peris;
Mai d'un Prouvençau à l'Anglés s'arrapo
L'estren dins sis arpo, e s'aprefoundis.

- Sèmblo, parai? qu'es pas de crèire!
Aqui se coupè lou bon rèire.
Es pamens arriba tau que dins la cansoun.
Certo, poudèn parla sèns crento,
Iéu i'ère que teniéu l'empento!
Ha! ha! tambèn, dins ma memento,
Quand visquèsse milo an, milo an sara rejoun!

- Hoi!... sias esta d'aquéu grand chaple?
Mai, coume un dai souto l'enchaple,
Deguèron, tres contro un, vous escrapouchina!
- Quau? lis Anglés? fai en coulèro
Lou vièi marin que s'engimerro...
Tourna-mai, risoulet coume èro,
Reprenguè fieramen soun cant entamena:

IX
Li pèd dins lou sang, durè 'quelo guerro
Desempièi dos ouro enjusqu'à la niue.
Verai, quand la poudro embourgnè plus l'iue,

Mancavo cènt ome à nosto galèro;
Mai tres bastimen passèron pèr iue,
Tres bèu bastimen, dóu rèi d'Anglo-terro !

X
Pièi quand s'envenian au païs tant dous
Emé cènt boulet dins nòsti murado,
Emé vergo en tros, velo espeiandrado,

Tout en galejant, lou Baile amistous:
- Boutas, nous diguè, boutas, cambarado!
Au rèi de Paris parlarai de vous.

XI
- O noste amirau, ta paraulo es franco,
I'avèn respoundu, lou rèi t'ausira...
Mai, pàuri marin, de que nous fara?

Avèn tout quita, l'oustau, la calanco,
Pèr courre à sa guerro e pèr l'apara,
E veses pamens que lou pan nous manco!

XII
Mai se vas amount, ensouvène-te,
Quand se clinaran sus toun bèu passage,
Que res t'amo autant que toun equipage.

Car, o bon Sufrèn, s'avian lou poudé,
Davans que tourna dins nòsti vilage,
Te pourtarian rèi sus lou bout dóu det!

XIII
Es un Martegau qu'à la vesprado
A fa la cansoun, en calant si tis...
Lou Baile Sufrèn partè pèr Paris;

E dien que li gros d'aquelo encountrado
Fuguèron jalous de sa renoumado
E si vièi marin jamai l'an plus vist!

A tèms lou vièi amarino
Acabè sa cansoun marino,
Que sa voues dins li plour anavo s'annega;
Mai pèr li ràfi noun pas certo,
Car sèns muta, la tèsto alerto,
E 'mé li bouco entre-duberto,
Long-tèms après lou cant escoutavon enca.

- E vaqui, quand Marto fielavo,
Li cansoun, dis, que se cantavo!
Eron bello, o jouvènt, e tiravon de long...
L'èr s'es fa 'n pau vièi, mai que provo?
Aro n'en canton de plus novo,
En franchimand, ounto s'atrovo
De mot forço plus fin... Mai quau i'entènd quicon?

E dóu vièi su' aquelo paraulo,
Li bouié, s'aussant de la taulo,
Eron ana mena si sièis couble au raiòu
De la bello aigo couladisso;
E sout la triho penjadisso,
En zounzounant la cantadisso
Dóu vièi Valabregan, abéuravon li miòu.

Mai Mirèio, touto souleto,
Ero restado, risouleto,
Restado emé Vincèn, lou fiéu de Mèste Ambroi:
E tóuti dous ensèn parlavon,
E si dos tèsto pendoulavon
Uno vers l'autro, que semblavon
Dos cabridello en flour que clino un vènt galoi.

- Ah! ço ! Vincèn, fasié Mirèio,
Quand sus l'esquino as ta bourrèio
E que t'envas pèr orto adoubant li panié,
N'en dèves vèire, dins ti viage,
De castelas, de liò sóuvage,
D'endré, de vot, de roumavage!...
Nautre, sourtèn jamai de noste pijounié!

- Acò 's bèn di, madamisello!
De l'enterigo di grounsello
Tant vous levas la set que de béure au boucau;
E se, pèr acampa l'oubrage,
Dóu tèms fau eissuga l'outrage,
Tambèn a soun plesi, lou viage,
E l'oumbro dóu camin fai óublida la caud.

Coume tout-aro, tre qu'estivo,
Tant-lèu que lis aubre d'óulivo
Se saran tout-de-long enrasina de flour,
Dins li plantado emblanquesido
E sus li frais, à la sentido,
Anan cassa la cantarido,
Quand verdejo e lusis au gros de la calour.

Pièi nous li croumpon i boutigo...
Quouro cuièn, dins li garrigo,
Lou vermet rouge; quouro, i clar, anan pesca
De tiro-sang. La bravo pesco!
Pas besoun de fielat ni d'esco:
I'a que de batre l'aigo fresco,
L'iruge à vòsti cambo arribo s'empega.

Mai sias jamai estado i Santo?...
Es aqui, pauro! que se canto,
Aqui que de pertout s'adus li malandrous!
Ié passerian qu'èro la voto...
Certo, la glèiso èro pichoto,
Mai quénti crid! e quant d'esvoto!
- O Santo, gràndi Santo, agués pieta de nous!

Es l'an d'aquéu tant grand miracle...
Moun Diéu! moun Diéu! quet espetacle!
Un enfant èro au sòu, plourant, malautounet,
Poulit coume Sant Jan-Batisto;
E d'uno voues pietouso e tristo:
- O Santo, rendès-me la visto,
Fasié, vous adurrai moun agneloun banet.

A soun entour li plour coulavon.
Dóu tèms, li caisso davalavon,
Plan-plan, d'eilamoundaut, sus lou pople agrouva;
E pas-pulèu la tourtouiero
Moulavo un pau, la glèiso entiero,
Coume un gros vènt dins li broutiero,
Cridavo: - Gràndi Santo, oh! venès nous sauva!

Mai, dins li bras de sa meirino
De si manoto mistoulino
Tre que l'enfantounet pousquè touca lis os
Di tres Marìo benurouso,
S'arrapo i caisso miraclouso
Emé l'arpiado vigourouso
Dóu negadis en quau la mar jito uno post.

Mai pas-pulèu sa man aganto
Em' afecioun lis os di Santo,
(Lou veguère!) subran cridè l'enfantounet
Emé 'no fe meravihouso:
- Vese li caisso miraclouso!
Vese ma grand touto plourouso!
Anen querre, lèu, lèu, moun grand agneloun banet!

E vous tambèn, madamisello,
Diéu vous mantèngue urouso e bello!
Mai s' un chin, un lesert, un loup, o 'n serpatas,
O touto autro bèsti courrènto;
Vous fai senti sa dènt pougnènto;
Se lou malur vous despoutènto,
Courrès, courrès i Santo! aurés lèu de soulas!

Ansin fusavo la vihado.
La carreto desatalado
Emé si gràndi rodo oumbrejavo pas liun;
Tèms-en-tèms dins li palunaio
S'entendié dinda 'no sounaio...
E la machoto que pantaio
Au cant di roussignòu apoundié soun plagnun.

- Mai, dins lis aubre e dins li lono
D'abord qu'aniue la luno dono,
Voulès, dis, que vous conte uno fes qu'en courrènt
D'en-tant-lèu gagnave li joio?
La chatouneto diguè: - Soio!
E mai qu'urouso, la ninoio
En tenènt soun alen s'aprouchè de Vincèn.

- Ero à Nimes, sus l'Esplanado,
Qu'aquéli courso èron dounado,
A Nimes, o Mirèio!...Un pople amoulouna
E mai espés que péu de tèsto
Ero aqui pèr vèire la fèsto.
En péu, descaus e sènso vèsto,
Proun courrèire au mitan deja venien d'ana;

Tout-en-un-cop van entre-vèire
Lagalanto, aquéu fort que soun noum de-segur
Es couneigu de vosto auriho,
Aquéu celèbre de Marsiho,
Que de Prouvènço e d'Italìo
Avié desalena lis ome li plus dur.

T'avié de cambo, avié de cueisso
Coume lou senescau Jan Cueisso!
De làrgi plat d'estam avié 'n plen estagnié,
Mounte si courso èron escricho;
E tant n'avié, de cherpo richo,
Qu'aurias jura qu'à si traficho,
Mirèio, l'arc-de-sedo espandi se tenié!

Mai tout-d'un-tèms, beissant la tèsto,
Lis autre cargon mai si vèsto...
Res emé Lagalanto auso courre. Lou Cri,
Un jouveinet de primo traco
(Mai qu'avié pas la cambo flaco!)
Ero vengu mena de vaco
A Nimes, aquéu jour: soul, ausè l'agarri.

Iéu que d'asard me i'atrouvère;
- Eh! noum-d'un-gàrri! m'escridère,
Sian courrèire peréu!... - Mai qu'ai di, fouligaud!
Tout acò vèn: - Dau! te fau courre!
E jujas vèire: sus li mourre,
E pèr temouin rèn que li roure,
N'aviéu just courregu qu'après li perdigau!

Fauguè i'ana! I'a Lagalanto,
Qu'entre me vèire, ansin m'aplanto:
- Pos, moun paure pichot, liga ti courrejoun!
E 'nterin, de si cueisso redo
Eu estremavo la mouledo
En de braieto facho en sedo,
Que dès cascavèu d'or à l'entour i'èron joun.

Pèr que l'alen se ié repause,
Prenèn i bouco un brout de sause;
Tóuti, coume d'ami, nous toucan lèu la man;
Trefouli de la petelego,
Emé lou sang que nous boulego,
Tóuti tres, lou pèd sus la rego,
Esperan lou signau!... Es douna! Coume un lamp

Tóuti tres avalan la plano!
Tè tu! tè iéu! E dins l'andano
Un revoulun de póusso embaro nòsti saut!
E l'èr nous porto, e lou péu tubo...
Oh! qu'afecioun! oh! queto estubo!
Long-tèms, dóu vanc que nous atubo,
Creseguèron qu'en front empourtarian l'assaut!

Iéu à la fin prene l'avanço.
Mai fuguè bèn ma maluranço!
Car, en estènt que iéu, coume un fièr fouletoun,
A la perdudo m'abrivave,
Tout-en-un-cop, mourènt e blave,
Au bèu moumen que li passave,
Darboune, court d'alen, e de mourre-bourdoun!

Mai éli dous, coume quand danson
A-z-Ais li Chivau-frus, se lançon,
Regla, toujour regla. Lou famous Marsihés
Cresié segur de l'avé bello!
S'es di qu'avié ges de ratello...
Lou Marsihés, madamisello,
Pamens trouvè soun ome en lou Cri de Mouriés!

Dintre lou pople que i'afloco
Deja brulavon de la toco...
Ma bello, aguessias vist landa lou Cri!...Vès-lou!
Ni pèr li mount ni pèr li sèrvi,
I'a ges de lèbre, ges de cèrvi
Qu'agon au courre tant de nèrvi!
Lagalanto s'alongo en ourlant coume un loup...

E lou Cri, courouna de gloio,
Embrasso la barro di joio!
Tóuti li Nimesen, en se precipitant,
Volon counèisse sa patrìo;
Lou plat d'estam au soulèu briho,
Li palet dindon, is auriho
Canto l'auboi... Lou Cri reçaup lou plat d'estam.

- E Lagalanto? faguè Mirèio.
- Agroumeli, dins la tubèio
Que lou trapé dóu pople aubouravo à l'entour,
Tenié sarra de si man jouncho
Si dous geinoun; e l'amo pouncho
De l'escorno que tant lou councho,
I degout de soun front éu mesclavo de plour.

Lou Cri l'abordo e lou saludo:
- Souto l'autin d'uno begudo,
Fraire, diguè lou Cri, 'mé iéu vène-t-en lèu!
Vuei lou plesi, deman la reno!
Vène, que beguen lis estreno!
Alin, darrié li grands Areno,
Pèr tu, coume pèr iéu, i'a 'nca proun soulèu!

Mai, aubourant sa caro blavo,
E de sa car que trampelavo
Arrancant si braieto emé d'esquerlo d'or:
- D'abord que iéu l'age m'esbréuno,
Tè! ié respoundeguè, soun tiéuno!
Tu, Cri, la jouinesso t'assiéuno:
Em' ounour pos pourta li braio dóu plus fort!

Acò-d'aqui fuguè sa dicho.
E dins la prèisso que s'esquicho,
Triste coume un long frais que l'an descapela,
Despareiguè lou grand courrèire.
Ni pèr Sant-Jan ni pèr San-Pèire,
En-liò jamai s'es plus fa vèire
Pèr courre vo sauta sus l'ouire boudenfla.

Davans lou Mas di Falabrego,
Ansin Vincèn fasié desplego
Di causo que sabié. Li rouito ié venien,
E soun iue negre flamejavo.
Ço que disié, lou brassejavo,
E la paraulo i'aboundavo
Coume un ruscle subit su'n reviéure maien.

Li grihet, cantant dins li mouto,
Mai d'un cop faguèron escouto;
Souvènt li roussignòu, souvènt l'aucèu de niue
Dins lou bos faguèron calamo;
E pretoucado au founs de l'amo,
Elo, assetado sus la ramo,
Enjusqu'à la primo aubo aurié pas plega l'iue.

- Iéu m'es d'avis, fasi' à sa maire,
Que, pèr l'enfant d'un panieraire,
Parlo rudamen bèn!... O maire, es un plesi
De soumiha, l'ivèr; mai aro
Pèr soumiha la niue 's trop claro:
Escouten, escouten-l'encaro...
Passariéu mi vihado e ma vido à l'ausi!