Main Page/Interlingua/Dictionario Encyclopedic Universal/Littera de Toma Macovei a Piet Cleij
Mizil, 1997 02 03
Car amico Piet,
In fin, post un autoimponite labor gigantesc, ma agradabilissime in contente spiritual e humanitari, io ha terminate heri le prime parte del, forsan , le plus interessante e necessari obra linguistic non solmente pro interlingua, sed por le integre mundo intelligente. Certo iste characterisation te appare como un manco de modestia de mi parte, sed io ha le conviction firme que, cisellate un pauco, isto devenira in perspectiva, le principal obra de referentia por cata homine culte. Io sape ben quanto tu es occupate, ma si tu trova un quanto pauc pausa inter tu responsabilitates importante, examina lo con patientia. Tu non regrettara le pena a le tempore accordate. Pensa solmente que illo comprende:
- omne le terminos de base ex IED e omne neologismos es tu WIN; - le etymo de cata parola principal, que precisa su senso e mitte in evidentia le character greco-latin del vocabulario basic de interlingua. - le dominio al qual appertine le senso proprie de parola; - altere sensos: figurate, familiar, pejorative, contrari, synonymos etc. - le affixos con lor derivates e compositos que permitte le assimilation plus facile e a fundo del parolas; - le definitiones breve e clar del parolas con lor differente sensos e concretisate per bellissime e sovente multo ric exemplos etc.;
Si in mi juventute, io habeva disponite de un tal interessante medio de information e de labor scientific, isto me haberea exemptate de multe cercas infructuose, rapace de tempore e hodie io serea plus erudite.
Tu e Thomas, in consenso con te, non ha le certitude que un si grandiose obra poterea esser conducite a bon fin. Mi opinion differe ab iste puncto de vista. Le realisation e diffusion mesmo de un parve parte, crea un vive stimulation por su continuation in perspectiva. In le passate seculo, erudite romanian Bogdan P. Hasdeuha concipite sur un grande plano e initiate le Ethymologicum Magnum Romaniae. Ille non succedeva elaborar lo que usque al littera B (le parola bărbat, que in romaniano significa homine, viro) sed, a partir de iste illustre precedente, su descendentes ha realisate nostre grande Dictionario Encyclopedic in quatro volumines. E un altere exemplo que me veni in mente. Quando, in 1937 io ha visitate le dica de Zuidersee, sur le frontispicio, del monumento erigite al mediate del dica, on poteva leger: Un populo que construe pro futuro. Io ha le sentimento que anque nos construe por le futuro, non por nostre bon esser presente.
Intitulate prior Le Dictionario Encyclopedic Universal del Cultura, pois, Le Dictionario Ethymologic-Encyclopedic Universal, postea, plus curte, Le Dictionario Encyclopedic Universal (DEU), al fin on ha decidite le titulo plus modeste de Parve Dictionario Encyclopedic Universal, le Parve DEU. Io senti que isto es le obra principal de mi vita e es decidite de continuar lo usque al fin de mi proprie dies. Pro le momento tu tene in mano 125 paginas A4 que constitue le prime parte de isto grande obra, le parolas comenciante con le littera A. Iste cruel hiberno que dava al nederlandeses le possibilitate de glissar allegre per lor patas sur le interminabile glacie natural del canales, io lo ha passate per labor assidue in le compania del plus selecte e a parte belle terminos de interlingua, essentia mesme del cultura e del civilisation universal. Io hastava un pauco le rhythmo del elaboration in le sperantia que on trovara le possibilitate de preparar e imprimer o multiplicar de alcun maniera al minus in parte lo, ante le imbraciamento del Conferentia e discuter le grande projecto sur le base de un texto concrete. Io non pote sperar de participar, proque, secundo, certo, vos ha bon scientias, nostre economia es ancora tanto deficitari, que nos non pote excursionar ni in nostre proprie pais e tanto minus post le confinios.
Ma, si le Comitato executive non es tamen de accordo con le popularisation de iste projecto gigantesc, in le conditiones economic actual non te face problemas. Io non regretta de toto le tempore dedicate a su elaboration. Al contrario, io continuara elaborar lo in un rhythmo plus lente, por mi proprie placer e utilisante lo in scriptos, attendente tempores melior por le impression. Alora invia omne material a Arne, pro conservar lo in le archiva de mi plus vetule manuscriptos inedite. Naturalmente, quanquam elaborate con multe cura, iste prime essayo non es un obra perfecte. In le caso que illo sera totevia prendite in consideration, illo debe esser antea un pauco ameliorate. Le plus importante completion es: un serie de terminos, non troppo multe, particularmente nomines de animales e de plantas, io los ha trovate in Larousse ni in Dictionaria Encyclopedia Romania e ni in altere dictionarios specialitate. A mi demanda, Frits inviava su parve dictionario Interlingua-Nederlandese que me ha essite utile, sed essente tro elementari io non ha potite traducer omne terminos, essente obligate a dar in parenthese le signification in nederlandese. Un amico voluntari nederlandese, potera definir los secundo la Dictionarios Encyclopedic Nederlandese o anglese, o inviar me lor traduction exacte, secundo le qual io poterea dar los le definition como al resto del parolas. Io ha scribite etiam al Libreria Larousse in Paris in re Interlingua e super mi initiativa de elaborar le Dictionario Encyclopedic Universal secundo lor modello, sed illes non me respondeva.
Forsan como de costuma, illes non accordava attention ni a interlingua e ni a mi initiativa. Io spera que illes va regrettar unquam iste attitude. Forsan te meravilia le facto que un persona non specialista in philologia a tanto distantiate in spatio del centro del interlingua occidental, como me, ha devenite un tanto passionate lexicographo. Io te satisface le curiositate per un belle expression retenite ex tu proprie dictionario: „le natura ha favorisate le“. Si, un longe serie de conditiones favorabile ha conducite a iste felice resultate que constitue quasi un fragmento del historia del interlingua ab le ultime annos: Il es ver, que io non es specialista in philologia, ma io ha studios superior de philosophia, que non es solmente amor por le sagessa, ma allarga le horizonte del cognoscentias e aperi large vias verso altere scientias preferite e un belle definition lo ha date philosopha materialista francese LaMetrie „scientia del belle parolas“ e ubi on pote trovar parolas plus belle e musical que in interlingua?
Io debe iste passion a Lucian Georgescu, ancian representante de mi pais a UMI, qui me ha convincite de dedicar mi energia a interlingua e ora me ha inviate su message, per internet, mesmo ex Arizona (SUA);
-a Frank Estetrhill qui, a mi demanda le bases de Interlingua: IED; GI e Interlingua a prime vista; -al regrettate Ric Berger qui mi dotava con generositate de un grande numero de Revista e Encyclopedia de Interlingua; -Frits Goudkuil qui me honorava regularmente con le libros e cassettas necessari por mi documentation; qui incoragiava mi collaboration a Heraldo e a Panorama e editava mi libros, illustrate per su patre; -Karel Wilgenhof qui acceptava mi collaboration al prestigiose revista Currero de Interlingua; -Arne Pedersen qui transcribeva mi manuscriptos, me inviava generosemente multe materia necessari al scripto e es le guardator de mi manuscriptos inedite; -Bent Anderson qui tractava typographicamente le dischettos de Arne -a Ferenc Jeszenski qui, in le ultime annos de politica aberrante in mi pais me inviava regularmente, sin recompensa, omne publicationes interlingua de Budapest. -Io debe etiam mi passion por interlinguistica a mi spirito cosmopolita e humanitari, desirose de viagiar pro cognoscer le homines de ubique e le beltates natural e artistic del mundo; -Ingvar Stenstrom qui ha facite possibile mi participation Conferentia ab Helsinborge me colabeva per attentiones amical e presentes: -a te Piet Cleij e a Elly Engels-van Amersfoort qui me faceva possibile al Conferentia ab Berne e me supercolabeva de attentiones e presentes; -a Paolo Castellina qui me inviava tosto post nostre revolution iste machina a scriber, un ver joiel technic, sin le qual io non poteva scriber tanto -a Ramiro Castro qui incoragiava multo mi collaboration a Internova a ha presentate mi discurso al Conferentia ab Praga ubi io non poteva participar.
In ultime analyse, sed non minus importante, io debe mi passion por le meraviliose mundo del parolas a mi bon sposa, qui, con multe generositate me assecurava semper conditiones optime de labor e creation;
In fin io debe mi passion pro le belle parolas F. P. Gopsill, a René Jacobs, al agradabile familia de Alix Potet e a omne amicos interlinguista qui me honorava semper con lor sollicitude. Omne iste attentiones me obliga de sparniar nulle effortio de laborar e crear semper pro le successo e le gloria eterne de interlingua. E ancora un cosa bastante importante io desira adjunger. Io debe mi successos in interlingua in bon parte al mi lingua materne, le romaniano, que es tanto apparentate con interlingua de IALA que io me exprime in iste ultime lingua con quasi le mesme facilitate e placer como in mi lingua materne. Iste vice io te scribeva aliquanto multo pro presentar te plus in detalio mi preoccupationes absolutemente disinteressate, sed io me propone de non abusar plus in le futuro de tu tempore preciose e de tu patientia,
Con salutes amical, Toma Macovei
Prof. Toma MACOVEI str. N. Bălcescu, 31 bl. 38. sc. B, ap.7 R-5025 MIZIL (Rumania)