Lifanunods tidelas volapüka. Dl. Obhlidal Moriz

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Lifanunods tidelas volapüka.
Dl. Obhlidal Moriz.
Sanel plagik, reganasanel l. r. länajälana, tidel vpa 13., löpatidel 13., plofed 7., kademal, cif plo Löstän, löman vpakluba balid löstänik in Meidling, bisiedel vpakluba nolik in Wien, xamel plo Löstän, gleredakel vpagaseda, stimakopanal vpakluba flentik in Paris e stimakopanal vpakluba in Nürnberg.

In yel 1849, balsul 23., düp balid pos zeneit estadob süpito pos neplit lonedikum, in Meidling lä Wien, in topöf sembal, kel ebinom löliko nepesevik obe. Esenob kalodi, zu elilob vögis difik, kels evokoms: »Eko pul! Binos pul!« Ab dinads at no eplidoms obe, e sikodo ebeginob luvokön ma näms fibik oba. Eniludon luvelatiko, das ozedob luvoki oba ed ejedon obi ini vat vamik, ab miplit oba dö vol at nulik ebinom so gletik, das eluvokob nen fin. Egivon täno dlini sembal obe, keli edlinob viliko, bi guk oba ebinom ya löliko neluimik demü luvokam levelik. Pos atos eslipob e ven emanifob logis oba etuvob liti gletik in cem, keli elso elogob nog nevelo. Lit at eplidom vemo obe e sikodo esludob blibön is; ab lepato, bi alina, ven ebeginob pötütön u nelümön egetob foviko miligi sätik e gudik. Lif oba ekositom tiemo te se: dlinön e dlimön. Somo eglofob pianiko, elenadob golön e lupükön (edatuvob tiemo ya siti okik väpüka oba, ab nonikel ekapälom obi) ed as pul de lifayels mäl ebeginob lifüpi nolik oba.

Egolob ini pulajul in Meidling ed egetob, finöl tidüpi at folyelik, noelüdi vemo gudik. Bekonsälam gletik ezitom in famül oba. Jöto, fat esäkom obi: »Kisi vilol nu lenadön?« Egepükob foviko fate oba: »Vilob vedön bijop!« Paels oba evedoms vemo fefiks ed epükoms mödo kobo, e fino fat oba edukom obi ini seminad in Wien, kö emutob blöfön fägi oba. Eblöfob jeno omi tefü nols oba — abu sanel usik, kel exämom stenüdi kopa obik etuvom oti tu fibiki e somo egegolob lügik al domi. Pos atos ebeginob visitön gümnadi kademik in Wien, emutob lenadön yegis mödik, vemo zesüdiks plo lif fälik oba, ab emutob lenadön i yegis mödik, de kels i nu no kanob dalogön pöfüdi sembal. Nekaut oba tefü välam paelas oba pevinditom läs, bi ats elaboms defi gletik, do ebinoms lemäno gudikün, löfikün e kudikün, ab — ebinoms pöfiks. Emutob ya sis lifayel balsefolid oba tidön votikelis in yegs difik jula e somo ejenos ofen, das ob it no elabob timi sätik, al lenadön gudikumo tidayegis oba.

Deno elüvob gümnadi ko sek gudik e fat oba eniludom nu, das ovedob… li-bijop? — No! ab — luüno steifal sanälada. — Nu ob evedob fefik ed egepükob: »Fat löfik! No vilob vedön sanälel, sod te sanel! Ob it ojafob medis alos dubü tidam studelas yunikum, al kanön studön medinavi.« Fat oba e lepato mot oba ebinoms koteniks en. Estudob ed etöbob yels mäl ed evedob dokel sanava valugik ä löpasanel limepik, regik in yel 1875. Yels anik poso evedob reganasanel, cäli kel i nu labob. Bevüno evedob sanel plagik in lom oba Meidling, kö nog stadob, ed emelakob mödiko ko flens difik, kelis sevön elenadob du studüp oba.

Flen bal, dokel gitava E. J. (neflen vemo gletik vpa, kel esteifom dämön steifamis volapükik oba), ekömom sembalna al obi in yel 1880 ed egivom buki obe, ko noet, das vilom lilön tikadi oba dö ninöf buka at. Esumob bukili ed eseitob omi su sekretad oba. Ebeginob lilädön omi in del nulikün, ab no ekanob kapälön lotogafi deutik bukila at. Lezunöl ejedob buki ini bog, e suno efögetob omi. Pos vigs anik etuvob denuo buki at in bukabog e nu edesinob deno lilädön omi. To lotogaf jekik etuvob, das döl väpüka sembal kanom bevolekön gudiküno medü ployeg at. Buk at ebinom glamat balid volapüka fa Schleyer J. M. Estudob glamati, e dels anik poso eblüfob penön potakadi balid len datuval it. Eko! Söl datuval ekapälom ninöfi potakada oba ed egepenom foviko obe.Elilädob yufü vödabuk potakadi se Litzelstetten (kö tiemo söl datuval elödom) e somo espodob kö[1] söl ledinitik Schleyer. Egetob suno dinitis volapükik oba, efe egetob dipedi as tidel vpa in yel 1881, balsebalul. In yel 1882, jölul, pedanemob as cif balid plo Löstän. Li-cif? Si! — Ab kiomis isötob cifön? Elabob nena julelis! Pos töbs e pükats mödiks etuvob fino in yel 1883 flenis anik döla volapükik ed estabob volapükaklubi balid löstänik in Meidling, kilul 5. yela at. In yel 1884 ebinob in lasam valemik balid volapükelas in Friedrichshafen, kü elogob balidna söli datuval vpa e züpelis zilikün tima et. In yel at epübob i segivami balid de »Unterrichtsbriefe zur Erlernung der Weltsprache Volapük«, tidapeneds, kels jünu erivoms ya pübami folid. In yels 1885 e 1886 epükatob ed etidob volapüki in tidüps mödik, efe ecifob jünu tidüpis 21. Klub evedom pianiko gletikum, abu spod oba evedom gianik! In yel 1886, balsebalul, pedanemob as löpatidel vpa. Len fin yela at esludob ko söls et, kels nu nog binoms in redakef (söl bal löfadigik epenom obe semüpo, das labob »kefi« in kap oba, bi penob redakef!) fünön mulapenädi nebolitik: »Volapükagased«. In yel 1887, lulul, egetob dipedi as plofed vpa, in jölul ebinob in kongef de München ko söls bals klubas de Wien e Meidling, ed in balsetelul pedanemob as xamel balid plo Löstän. In yel at eyufob i stabön »volapükaklubi nolik in Wien«, keli cifob as bisiedel sis stabam oma folul 23. In yel ät epübob i ko söl Pöschl Robert vobuki: »Sammlung deutsch-weltsprachlicher Wörter und Gespräche«, plo kels vipob nog lemelis mödik. Li-mödikis pükatis dö vp. epükob? No kanob numamön dabalo valikis, ab spelob, das opükatob nog ofenüno, bi vp. binom löfäb oba — vi! jimatel oba zunom teldikna obe, bi sis stud volapüka labob livüpi nonik e jimatel sagof sägo, das evedob negalanik, bi melakob ai te ko söls. Ab tlodob ofi, bi somo i blinof vitimi gletik plo vp. Liedo mutob it läsevön, das evedob negalanik, ibo efögetob sagön, das binob pematöl e das jimatel oba binof vemo löfadigik e das elegivof obe i jipulis tel levemo liflik, kels mutofs ovedön jivolapükels. Ayelo pedanemob as stimakopanal vpakluba flentik in Paris e vpakluba in Nürnberg. Somo erivob dinitis ti valik volapüka e no niludob, das ogetob nog votikis, abu dledob, das opölüdob jünuikis teldik.

KÜPET (fonät: ‚Wikisource’).
  1. Bükapök pla el ko.


Se Mulapenäd nebolitik: Volapükagased 1888, Nüm: 4, Pads: 22–23.