Lifanunods tidelas volapüka. Bánfi Georg
Pemotom in yel 1854 in zif jönik vesünugänik Ödenburg (nugänik: Sopron), nilü lak neusidelik (nugänik: Fertő) seistöl, kel zif binom lepesevik dubü ted e melak pesetenöl, dubü käl zilik lekanas e nolas jönik e pato dubü vinaplanam oma mäkabik.
Nag äbinom vilöl vedön sanälel, ävisitom isit plä julis nomätik i löpigümnadi roda benediktusik; abu demü famüladinads negönik pämutom finön studi pedesänöl e sikod 1871 ägebom pöti, kömön in balimi fablüdas gletik nilü Wien as kalacalel (Controlleur). Abu bi füden oma is no äbinom sefik, ägekömom yelo 1875 denu ali fatazif oma, al kösekön oki tatacäle. Begin äbinom natiko pülik, atos binos delapenel (Diurnist) lä cödöf regik-nugänik, ab ya pos muls 13 pedanemom as kanzel levöladik. In yel 1878 ämekom sekliko xämi plo glunabukadukels peplogöli in Budapest, abu sukü bimuef (Avancement) nevifik äplöpos ome tö in balsebalul 1883 padanemön as glunabukel in Kapuvár in komitän ödenburgik peseistöl.
Lödöpacen at äbinom mögiküno negönik, ibo malitapag at binom levemo lonedüpik, bafomik e dem vat negudik sägo nesaunik; yed ädunom atosi löfü famül oma, al gletön dubü atos boso lemesedi oma.
Bánfi ämatom ya ko yels 24, efe to nelets mödik se slop velatik e löf känüdik jiödenburgikeli, ome leigiki. Mat at binom levemo kotenik ä läbik ed aigödelo, kü fat lä penädatab vobom, kömoms cilils kil ladik, al vipön ome »gödeli gudik«.
Ya sis yunüp älabom Bánfi slopi: itostudön, meditön e vestigön e sikod äfecenom lesuno romanalilädi ko vobuks nolik, ä. s. stelav, »geologi« e l. — Latumo ädalenadom dubü itostud stenogafi deutik e nugänik (segun sit: Gabelsberger), zütapledi e — volapüki. Püks deutik e nugänik binoms ome flumälik leigiko.
Vio Bánfi ävedom pesevik ko volapük, atos pakonosös in sukölos: In yel 1879, folul 26., älilädom Bánfi in »Gartenlaube« (gadabledat), yelüp 1877, flan 162., laltügi dö volapenäd e volapük, kel laltüg änitedom omi somo, das süpito ädestenogafom oti oke. Sis tim et ävedom »pük valemik« löfäbadöl oma e foviko sägo it äbeginom ployegön somiki. Dölod at omik äsumom as stabini: püki latinik, ye te tefü vöds, spetivo stäms otas, du glamat pelefulom leo nuliko ed itiko. Also in »pük valemik« at no sibinomsöd laltigs, abu deklin, plulüenam e konyug binomsöd balniks. Gleplisips lä stuk glamata binoms balikug, nomomaf, kleil e lenadlöf nefikulik.
So ävobom Bánfi len »pük valemik« oma lätikna 1879, balsebalul 5., kü omi adlefom süpito, äslik lelit se sil klülik, de balim flenas oma (Kindler), kel de bit oma tefü pük valemik isevom — nun jovik, das at elilädom in gased bosi dö »volapük« nulik fa Schleyer. Bánfi nu äbinom steiföl getön gasedi teföl (äbinom »tidelagased valemik deutik« de 1879, jölul 31.) e 1879, balsebalul 9. igetom oti, destenogafom oke foviko en laltügi »Penäd valemik e pük valemik«, fälo »Ployeg volapüka e volapükaglamata plo pekulivöls popas valik tala fa Schleyer Y. M.«, e nu äkösekom oki leo stude ployega at gletobidik. Bánfi foviko äläsevom völadi datuva at, ädeseitom väpükavobis oka e ya balsebalul 18. äpenom söle Schleyer penedi balid (ome leigüpo nünöl blüfis oka), su kel ägetom gesagi de söl datuval in pened pedätöl de 1879, balsebalul 25., e sis tim et äbliboms balvoto in fetan penädik. Dipedi vpatidela ägetom 1880 lulul 29. et uti vpalöpatidela 1887, lulul 10.
Tefodü dinad at, das vp. in tim et, kü Bánfi älenadom sevön omi, nog äbinom in cilajuks, e das ägetom vpaglamati segivama balid blogo segun ibük, stud oma ädulom ba timi lonedikum, ab mütos pasagön — demü velat — das Bánfi, äslik bo volapükels mödikün — nendas etanom oki len tidüpis patik, äso müton dunön lä pükastuds votik — älenadom vpi tö dubü liläd senitik vobukas e gasedas vpik. Al plagön oki, älovepolom 1885 yofabledi de Schiller »Nef as nök« se deutapük in vpi, keli tiemo äpotom diseinü maniföfam eventuik datuvale.
Ab liedo jü nu nog no äkanom dafulön bligi pakön vpi: ni töbs ä suflags oma len pesevölis oma, ni gasedalaltügs oma dö vp älaboms seki lesiamik. Vätopo ävedom ome dilod: lindif, smül smastimik, ofen kof e lestifäl, vo sägo kusad: binön fatänel badik!
Se plaks som lügik Bánfi suadom oki, das in Nugän vp tö tän e somo ovedom pepaköl, if pösodef sembal levemo sikik e flunälik topom oki leni tip mufa vpik. Al kulön vegi at äpenom Bánfi 1885, telul 6. penodi kuladik, kele älägivom plä vpaglamat segivama folid nog bükadinis mödik vpik, leni söl Thewrewk Emil de Ponori, cif nugänika soga pükavik in Budapest ko beg, lovegivön kudadini at kopanale (lenunodele) vemo zilik al studön, xamön, cödatön ed en nunodön. Kudadin lölik pelovegivom söle dokel Pozder Karl, plofed len gümnad leopoldstädtik in Budapest, e nolel at plobik ägivom veläto in lasam söga pükavik 1886, telul 3., nunodi lekuladik dö volapük. To neflenams mödik äpubom nunod at (kel voiko binom cödat vemo japik, ab jalepiko nolik dö vp.) in klubagased okik: »Egyetemes philologiai közlöny« (= valemik gased pükavik) yelüp 1886, pöpem kilulik su flans 21 e ko atos kudadin at in Nugän plo tim anik jinom peflanöl.
Laltügs de Bánfi büfo penemöl äpuboms in »Vasmegyei lapok« de 1883, zülul 20., in »Budapesti hirlap« de 1884, mälul 10. e penod oma lonedik dö vp. in »Győri közlöny« de 1886, folul 29., lulul 2., 6., e 9. Tefü dunöf oma literatik binomös pönemöl te lovepolam oma eplöpöl hüma nugänik netik »Suvok« e räts anik epuböl in »Volapükagased», fälo blefik vpaglamat nugänik, pelautöl fa Bánfi ed Eperjessy István. Bánfi labom bo vili gudik, ab ome defoms meds e pöt al volekön e sikod nitedü vp. nevelo kanom vedön apostel, sod te blibön züpel zilik.
Se Mulapenäd nebolitik: Volapükagased 1888, Nüm: 2, Pads: 11-12.