Le scioz da San Jenn
- Le scioz da San Jenn.
Opereta ladina da 3 ac
de Angelo Trebo
musiga de Jepele Frontull
Prologh
de Lejio Baldissera
Fredesc ladins, de cör se salüdi!
I speri che osta idea ne müdi
d'amur y ligrëza al lingaz d'üsc vedli,
y che ligrëza lomini t'üsc edli
ad aldí stories ladines cuntenn
y les ciances ladines ciantenn!
Desco ligrëza ea con les fadies
y encoronâ ala fin les bries
de Angelo y Jepele, jogn d'La Pli,
co ará trep de bel ciamó da se dí
canch'ai metea adöm cösta storia
y les melodies, na bela gloria
de cösc lingaz ch'i an da nosta oma
y mai da nosta memoria ne toma.
Al é passé bën setant' agn y plü,
mo i ladins n'á so amur nia pordü
por cösta söa opereta plü bela,
co i plej a döta nosta parontela:
düc vá y jará dagnora dër ienn
a odëi y aldí "Le scioz da San Jenn"
Aldide la storia:
Francësch, n gran paur, empormët söa fia,
mo zonza gnanca la damané nia,
al fi dal gran maier co á ennom Iachin,
deach'al ea so plü rich ijin;
mo Tilia s'ea belo empormetüda
ad Albert, bun jonn de bela parüda;
mo deach'al n'ea no rich no patrun,
i dij Francësch ma loter y poltrun.
Trec scioldi ess Albert mossü avëi,
spo essel podü se lascé odëi.
Mo ensciö él por Tilia mez desperé,
ciodí ch'ara orea a so pere i olghé.
Mo Berto i mët tal ce na idea,
bën por cherí fortüna nia nea;
n scioz orunse snel jí a ciaé,
la net dan San Jenn le messunse ciafé.
Lassö sön Ciastel dal Orco sot tera
él gnü ciaé ete dala gran vera
y en vëia de San Jenn mëssel florí,
porchël orunse enló jí a le cherí.
Mo Albert á belo zonza le sëi
dampró n bel gran scioz ch'al dess prësc odëi:
dal'America él gnü da so patrun
por Albert na bela ierpejun.
Da n so berba co ea mort laía,
do ch'al n'á plü dio lascé a sëi nia:
na gran soma ch'al á ël da d'avëi
da chël Francësch co n'orea nia l'odëi.
Le förster fej sën le bao tal ciastel
y dá ad Albert la cherta söle plü bel.
Francësch se tëm sën de jí ala nia,
i scioldi ch'al á, pól düc se dé ia.
Mo spo ala fin i vál sö na löm:
sc'al ó lascé lü y scioldi adöm,
sce n'ál bën plü sën da dubité nia
de i dé ad Albert por nücia söa fia.
La storia dal scioz s'ái sën cunté,
mo le nost é teater cianté:
i aldiarëis sën söes melodies;
da s'les descrí n'ái iu degünes bries:
söa belté tocará sën nosc cör,
olache l'amur al bel mai ne mör.
Porsones
Francësch paur
Tilia söa fia
Gabriel da Punt förster
Albert so ferbolter dles ciaces
Iachin fi dal maier
Berto önn co chëi raisc y erbes
cor: fanc y fanceles
iestimont: le guant da paur da zacan
scenar: stöa de Francësch tal pröm y terzo at
[ciamena dal förster tal at amez ete]
ciamena de ciastel vera tal secundo at
teater en trëi ac
La storia é dontada apresciapüch dan setant' agn.
motü man ai 25/I 1885
roé ai 15/II 1885
:I. At
Scenar: Stöa da paur
(I fanc co s'arjigna da jí a laoré)
I. Ciancia
Fanc y fanceles (düc adöm):
I jun a laoré,
le ial á cianté,
al vën sën la de,
le paur á cherdé.
Francësch (vën da üsc ete):
Ciamó sën sëise atló,
dadio s'ái cherdé,
o, jëise sën o no,
i ó pa s'emparé.
O fanc, ci paiamont
se mëssi dé a os,
al é sogü n spaont
aldedancö por nos.
Fanc y fanceles:
I jun a laoré,
le ial á cianté,
al vën sën la de,
le paur á cherdé.
Le gran fant:
Da doman adora
cina da sëra tert
sunse nos defora
döt anfat o ienn o eniert.
Ci ciamó podesson fá,
mai ne i él ad ël assá.
Cor (düc adöm):
Ci ciamó podesson fá,
mai ne n'él ad ël assá.
I jun a laoré.
Francësch (dër da dessené):
Jëise o no!
Cor (dertan ch'ai cianta, s'an vái da üsc fora. Francësch i ciara do da dessené):
Le ial á cianté.
Francësch:
Ëise aldí!
Cor:
Al vën sën la de.
Francësch:
Orëise mo jí?
Cor:
Le paur á cherdé.
Francësch (su):
An messass gní mac dal sënn con cösta famëia; ai m'aroba jö la spëisa entiera; ci paiamont spo i mësson ciamó dé lapró.
(vá ia da finestra)
Aha, mefodër adaldërt.
:II. Ciancia
(duet: Francësch y Iachin)
Iachin (vën da üsc ete):
Bun de, Francësch, bun de!
Adora sëise belo empé.
Francësch:
Tö vëgnes belo encö!
Ci cunteste da nö?
Iachin:
I vëgni a damané,
sce osta fia mo dëis.
I oress mo maridé,
empormetüda m'l'ëis'.
Francësch:
Dadio empormetüda t'l'ái
y ince atira dé t'la dái.
Plü prësc che te la toles tö
a me m'él dërt magari encö.
Iachin:
Ci dij pa ëra spo de me?
Francësch:
Ci che ëra dij de te?
Püch y nia, ëra t'ó,
canche t'os la poste tó;
sën atira co plü tert
fossel bën a me plü dërt.
Iachin:
I á aldí che osta fia ne m'ó.
Francësch:
Ciodí pa no?
Iachin:
An baia ch'ara tol
dal förster le ferbolter.
Montí bën ester pól,
ch'an baia ensciö iu aldi.
Francësch:
Döt baojies ast'aldí.
Co ch'an sá montí!
Entrami deboriada:
Les ciacoles de jont,
an cunta y baia y mont,
y desch'al vën baié de jont,
al é pa propio daspaont.
Iachin:
Y cösc se diji sën a os:
pornanch'i pó
la toli spo.
(i toca la man y s'an vá)
Francësch:
Ha, ha, sën fat le marcé, sën ái döt. Co ch'ara vá al monn, che ess dit dan vint agn ch'i gness n te paur tan rich? N bun amich m'á fat rich. Fortüna mësson avëi, spo vëgnon ric. N amich richiscim tl'America m'á empresté, canch'i á cumpré cösc lü, vintmile zonza ch'i ai bria de dé le fit. Sc'al gness alerch y oress sü grosc, ci fajessi?
Ah, ci ponsiers ch'i mo feji! Belo dan chinesc o sëdesc agn él mort, Dio le conforti! Lasciunse i morc olach'ai é; che sará val' de chisc grosc ater co iu. Che sará, sce sü osc fraidësc sot tera ete o jön funz dal mer. Chël sái dessogü ch'al ne n'é plü pa i vis. Zirca trontamile y le lü ciafa mia fia, encër vintmile y le lü ciafa ince Iachin, le fi dal maier. Sc'al ne n'é bën ince nia n miliun no ...
Berto (vën da üsc ete):
...sce miú co nia é döt.
Francësch (dessené):
Ci oste pa endô encö, stüfus?
Berto:
Öpa, láscemo pö baié! N'adoreste degünes raisc encö?
Francësch:
Iu raisc, da fá ci?
Berto:
Da ciaugné o da sciomenté o da cicossia, magari ince por le rio sedin. I ess de bela moesterburz y raisc dai pie…
Francësch:
Dai piedli oste dí; he he, mineste ch'i sii plën de piedli?
Berto:
Sce te n'es bën ince nia plën no, sce almanco valch; miú co nia é döt.
Francësch:
Na, na, na, na, Berto, con töes erbes mo vëgneste massa gonot, porcöretan!
Berto (al publich):
Sc'i i an dess debann a cösc avarun, spo n oressel pa bën, mo tan mat ne sunse pa.
[(a Francësch)]
Ne mo cumpreste spo jö nia?
Francësch:
I á pö dit che te t'an dess porcheré.
Berto:
Bën, sce te mines pa, sce ói pa jí; miú co nia é ince na porcherada.
(s'an vá da üsc fora dlun' brunterenn)
Francësch:
Porció, sën ch'i mo recordi, ciamó zacotan de parores a Tilia.
(vá ia da üsc y chërda)
Tilia! Ví mo ete!
Tilia (vën):
Pere, ci ch'i orëis?
Francësch:
Lascete mo dí! Saste che t'es te dui o trëi dis nücia?
Tilia (s'an fej dër morvëia):
Nücia? Iu nücia, che dij pa chël?
Francësch:
Iu diji.
Tilia:
Os dijëis, y iu ne sëi nët nia danciará! Co póra pa ester cösta?
Francësch (dër da frëit):
Cösta é ensciö: endant él sté Iachin, le fi dal maier atló, spo ál dit che ël t'ó te, y iu á dit che te l'os ince, y fat é le contrat; saste sën co ch'ara pó ester? Este encontonta o no?
(Tilia ciara ia por funz)
– Te scutes, daür la bocia! Este surda?
Tilia (na frizia da dessenada):
Apëna dui mënsc é passés ch'i á baié la pröma parora con le fi dal maier; ince chëra n'essi baié no, sc'i ne n'ess mossü por os; spo sën te n iade belo le maridé! Y les scincundes che ël m'á dé ái tut porchël che os ëis orü.
Francësch (con n gran sënn):
Möta, ciara, no baié demassa, zonza podaraste emparé a conësce to pere. Oste ch'i t'al diji che co t'á entort le ce a te? Le ferbolter dal förster te stá söle magun; ciara pa möta, chël t'orunse pa entorené fora dal ce a te.
Tilia (traurig):
Pere! No se dessenesse, i feji döt ci che os orëis.
Francësch:
I oress ienn sëi ci gaoja che t'as d'orëi n chesćian co ne n'á n catrin denant co n tal co á grosc y döt ci ch'al ó?
Tilia:
Pere, n bel reporté y de bun cör val plü co dötes les richëzes dal monn.
Francësch (höhnisch):
Ha, ha, ha, ensciö mineste! Bën, mo poste dí val' de mal sora Iachin?
Tilia:
Plü de mal co de bun.
Francësch:
Por ejompl?
Tilia:
Por la pröma ne ponsel a osta fia, mo a üsc grosc; por la secunda se reportel tan mal, che düc á da baié d'ël. Les nets entieres stál al'ostaria y sc'al vën fat val' dejordini, sce él sogü le fi dal maier le pröm lapró.
Pere, ponsede, n te nüc orëise i dé a osta fia co s'ó tan bun?
Francësch:
A, ciacoles de jont, pal maridé aldedancö val i grosc le plü. Ciodí pa te plej ensciö le ferbolter? Te sas ch'al ne n'á n scioldo.
Tilia:
Bën porchël ch'al ne vá ma söi grosc, mo ch'al m'ó bun a me y no a ci ch'i ierpi da os, y spo ch'al é n chesćian de timur de Dio, ch'al sparagna y fej sü fac desch'al alda; düc i ó bun, no ma iu.
Francësch (da dessené):
Mineste propio spo de te maridé con ël?
Tilia:
Gnanca n ponsier ne mo feji che os mo dëise pro; spo ci che os ne mo dëis pro, sëise bën che iu ne feji; dagnora s'ái olghé.
Francësch:
Bën, sce te m'olghes, sce te damani: oste tó Iachin o no?
(dër da dessené)
Dámo resposta! Le toleste o no?
Tilia:
Mëssi le tó? É cösta osta orenté?
Francësch:
Te sas bën ci ch'i á dit; i ne damani ciamó na ota.
Tilia:
Pere, sc'i mo sforzëis, sce mëssi le tó.
Mo spo odarëise che os arëis püces ligrëzes plü; i odarëis coche osta fia vën a n de a n de plü megra, desco na resa, canch'ar'é rota dla trognera demez desflorësc y vën flacia y ennultima sëcia: ensciö odarëise coche la mort s'aroba osta fia. Nia de bun n'arái da speté sön cösc monn plü, mo döt le rio. Con ci ligrëza pói aspeté mia fin, co mo condüj te n lü dles ligrëzes co döra dagnora.
Francësch:
A, ciacoles. Te fejes ci che to pere ó y bun. Canche i ëis entrami i grosc de Francësch y dal maier adöm, che podará spo dí che i ne se stëis bën? M'an feji morvëia.
Sën Tilia, alda ci che iu comani! Canche le fi dal maier vën a baié con te, spo saste ci che t'as da fá. Spo recordete, sc'i vëgni alessëi che te baies ciamó na parora sora con le ferbolter dal förster, spo odaraste ci ch'al donta, e poi basta!
Sën saste ci che t'as da fá.
(se tol le ciapel y s'an vá)
III. Ciancia
(solo: Tilia)
Tilia:
I
Aldedancö ne vára bun,
vonüda iu dal pere sun;
vonü ël m'á la liberté
sën zonza me mo damané.
Por grosc sën vënon ince jont,
al é aldedancö n spaont,
y desco schiavi sön marcés
avisa vëgnon marcandés.
II
Da ester rica ci mo joel,
sce i grosc la liberté mo tol.
Na gran fortüna essi iu,
sc'i n'ess gnanca n scioldo su.
Madër i grosc dal pere susc
mo fej la desfortüna y crusc.
Fortüna aspetass a me,
sc'i n'ess n scioldo da ierpé.
III
Olghé al pere mëssi empó,
anfat le feji ienn o no;
y fá le feji trep porchël,
porcí ch'i i ó tan bun ad ël.
Por ël desdiji a döt le bun,
por ël na püra stonta sun'.
Te n ater lü a me paié
gnarál spo ci ch'i m'á döré.
IV
Na nücia sën te n de o dui!
Ci borta cossa cösta, pfui!
Ci pón fá ater co döré,
le bel y bun sën é passé.
Le monn paia ensciö
da pröma cina aldedancö.
Y döt al monn na fin ará,
por me sogü la pesc gnará.
le vorhangtoma
Zwischenact
(stanza dal förster)
:IV. Ciancia
(duet: ferbolter y le förster Gabriel)
Ferbolter:
Fossi rich sën desco os,
iu podess mo maridé.
Förster ince sën sc'i foss,
Tilia iu podess ciafé.
Gabriel:
Ci te tomel pa tal ce,
oste tö te maridé?
Massa jonn ciamó sën este,
t'es gaiert y bun y sann,
cöstes crusc avëi ne mësseste,
te t'les fejes ma debann.
Speta n pez, anfat sarál,
iu minass, te fejes miú.
Ferbolter:
I speti n pez, anfat sarál.
Sc'i minëis pa, s'olghi iu.
Gabriel:
De se maridé tan jogn
él sogü le plü damat,
mo paré se mësson sc'an é bogn,
comedé ne vën pa plü n te fat.
Entrami:
De se maridé tan jogn
él sogü le plü damat,
mo paré se mësson sc'an é bogn,
comedé ne vëgn pa plü n te fat.
Ferbolter:
Mo sc'i speti massa dio,
él valgügn co pó m'la tó,
le malan á döt le rio,
ëra m'ó me su ciamó.
Gabriel:
Chël no ma no te temëi,
no lascé tö d'la orëi.
Tilia é na prossa möta,
chël sogü te pói iu dí,
de ponsé ne n'aste bria,
ch'an t'la toli dër saorí.
Ferbolter:
Sce so pere ne m'la dess,
ci spaont spo fossel chël!
Bel fá ni'ater iu podess
co i la lascé ad ël.
Gabriel:
Ól t'la dé o no, ne sái;
mai aldí de valch ne n'ái.
Speta n pez, spo odaraste,
mass'adora ne vá bën,
speta n pez, spo prësc le saste,
ince n de por te prësc vën.
Entrami:
De se maridé tan jogn
él sogü le plü damat,
mo paré se mësson sc'an é bogn,
comedé ne vën pa plü n te fat.
Francësch (defora da üsc):
Sc'i l'abini pö ma a ciasa cösc poltrun, spo i ói pa bën i dí les letagnes. Bordun ch'al é!
Gabriel y ferbolter (salta y brancia ete le slop):
Leri, leri!
Francësch (vën da üsc ete):
Almanco atló él cösc loter.
Ohoo, en malora con le slop!
(salta pormez le ferbolter)
Con te ái ciamó da baié zacotan de parores.
Ferbolter (lascia ia le slop):
Con me? Ci s'ái pa fat a os?
Francësch:
He he, co ch'al sá de s'astelé; i ó pa bën t'al dí a te: n poltrun, n loter, n jidí, le rio ladrun, n Iüda este tö, y sc'i m'á ciamó desmoncé valch, sce chël é pa ciamó lapró.
Gabriel:
Hoho Francësch, mineste ch'i i lasci dí na te baia a mio ferbolter? Dí mo denant na gaoja, spo poste pa jüté töa müsa.
Francësch:
Loter ch'al é.
(al ferbolter)
Ch'él pa sté co t'á dé pro de i baié dant de te robes a mia fia, poltrun che t'es?
Ferbolter (dessené):
Iu i á baié dant val' a osta fia?
Francësch:
Tö, degügn [d'] atri co tö.
Gabriel:
Mineste, sc'al i ó bun a töa fia, ch'al sii porchël n poltrun?
Francësch:
N poltrun fat.
Gabriel:
Spo aste de fetres imaginaziuns, sce te mines, che vignönn co ó na prossa möta, sii n poltrun.
Francësch:
Este propio ince tö tan mat, da Punt?
I minarëis che iu, n te paur tan rich, i dai mia fia a n chesćian co ne n'á n scioldo? I ne sá sc'i sun ma plü iu su sciché al monn o ci ch'al é?
Gabriel:
Che dij ch'al ne n'á n scioldo? Ci ch'al s'á sparagné pa me, chël sái iu plü bën co tö. Belo canch'al ea n möt de set agn él roé te mia ciasa, mineste spo ch'i ne l'ai emparé a conësce? A dí la bela lerité: de ciafé töa fia ne n'é degügn atri plü dëgns co mio ferbolter. Sce t'es sciché, sce i la daste. Ponsa! Aste la coscionza de nen fá dui por döta söa vita desgraziés?
Ferbolter:
I se prëii, dédemela!
Francësch:
M'orëise fá mat daldöt? Ne sëise pa che Tilia é nücia?
Gabriel y ferbolter (dër demorvëia):
Nücia?
Francësch:
Nücia ésera; sc'i orëis le sëi, le nüc é Iachin dal Maier.
(te chël ch'al s'an vá)
Recordete ferbolter: sce te i ciares ciamó na ota a mia fia, spo odaraste ci ch'al donta.
Gabriel (i ciara do):
Ci che la superbia y la varizia pó! Mo speta Francësch, te t'ói pa bën ciafé, sciömia che t'es tan capazo.
(s'an vá)
V. Ciancia
(solo: ferbolter)
Ferbolter:
I.
O ci tranüde é sté n tal
te n iade fora de n sarënch!
Sën desch'i ess somié mo sál,
che döt se rodi en mont mo vën.
Le funz s'arbassa sot mi pîsc,
les stëres dötes vëighi al ci.
Te n iade vën Francësch y dij
ch'i sun n loter, ëis aldí!
Sën sái iu ci ch'i sun,
n loter y n poltrun,
lapró le rio ladrun,
sën sëise ci ch'i sun.
II.
Con i cunc de Tilia m'ái falé,
na müsa m'ái ciafé porchël.
Sc'i m'ess ponsé da damané
so pere, sc'al i é dërt ad ël.
Ch'i l'ess dër bona iu minâ,
ch'i l'ess le miú lapró sogü.
Co stára sën pa me, Idio le sá.
O bën o mal, an n'á odü.
Sën sái iu ci ch'i sun,
n loter y n poltrun,
lapró le rio ladrun,
sën sëise ci ch'i sun.
III.
Le monn chël paia avisa ensciö:
le bun s'an vá, le mal vën do.
Sc'an á na gran ligrëza encö,
endoman na crusc maiú lapró.
D'avëi minâi sën belo iu
dër toch tla man n bel vicel,
te n iade vëgnel le valtú
y m'al aroba spo dër bel.
Sën sái iu ci ch'i sun,
n loter y n poltrun,
lapró le rio ladrun,
sën sëise ci ch'i sun.
(ferbolter se sont y lí na zeitung)
Berto (vën dampró):
Mo minel me? He he, cösta ciancia mo sál ch'i ess aldí denant, mo i ne mo recordi nia plü olá.
(se ponsa)
Tacra no amol eine, co vára?
(la musiga mët man)
Sc'an
(toss)
– naa, ensciö ne vára.
A bos, sc'i ne cianti bën ince nia dër bel no, sce miú co nia é döt. Sën mëti man.
(la musiga mët endô man)
Sc'an... - naa, ara ne vá, i proi pa n pü' plü bas.
(la musiga mët man plü bas)
Sc'an á dër me tal ce...
(lascia de cianté y dij)
ci fejon pa spo? Sën mo tómera ete!
VI. Ciancia
(solo: Berto)
Berto:
I.
Sc'an á tremendo me de ce
che döt manacia da crepé,
ci fejon döt spo por varí,
co pón gní bogn saorí?
Miú co nia é döt,
sii crü o cöt.
Chël sái co fej dër bun,
i mëti sö n bordun,
lapró ciamó n cancun,
sën sëise ci co é bun.
II.
Sc'i á na ota trec debic
y jont co vën a orëi i fic,
co pói iu atramonter fá
sce n scioldo gnanca iu ne n'á!
Miú co nia é döt,
sii crü o cöt.
Chël sái co fej dër bun,
i dá söle ce n slafun,
i sciüri do n podrun,
sën sëise ci co é bun.
III.
Sce dui da cinch na noza fej,
a me le plü de döt mo plej;
dertan che düc a noza vá,
ci pói dertan iu ater fá?
Miú co nia é döt,
sii crüs o cöc.
Chi sái co fej dër bun,
i mangi dër crafuns,
slopeti con canuns,
sën sëise ci co é bun.
IV.
Apëna él cin' dis passés
che ëi pormó s'é maridés,
ci müsa fejai belo sën,
ai strita belo entrami a pënch.
Miú co nia é döt,
sii crü o cöt.
Chël sái co fej dër bun,
se dé con gran mazuns
dassënn de dër slafuns,
sën sëise ci co é bun.
Hee, ferbolter, aste aldí? Ci ch'al fala che t'as tan la ria?
(al publich)
Speta pa, cösc ói pa bën endespré. I diji pa ma valch; i odarëis che miú co nia é döt.
(al ferbolter)
Ferbolter, n bel salüt da Tilia.
Ferbolter (lea sö):
Ci, édl vëi? L'aste odüda?
Berto:
Ater ch'i l'á odüda, ëra é sën nücia.
(i dá na cherta)
Tlo te mënera na cherta.
Ferbolter (i la tira fora dla man):
A me na cherta?
Berto:
Ara te enviará bën a noza?
Ferbolter (la daür):
"Mio bun Albert! No te sperde, sc'i te scrii ch'i sun nücia; i sun zonza mia orenté. Te prëii pordonemela ch'i ne pó te tegní parora; no te ponsé che iu te desmonci tan dio ch'i sun en vita. Sieste tö pros desco denant, spo te jarára bun. Iu mëssi fá la orenté de mio pere. Cöstes tan de parores en prescia.
Con n bel salüt
Töa Tilia".
Berto:
Me m'ára bën envié a noza, mo te no. Iu l'á miú pa ëra co tö.
Ferbolter:
Este ciamó atló tö?
Berto:
Olá messassi pa ester? Sön chi crëps no; degügn ne n'á dit ch'i dess m'an jí. Lascete mo dí, ferbolter, cösta mo salta propio ince a me, porcí ne n'ól Francësch te dé la fia a te?
Ferbolter:
Ciodí ch'i á massa püc grosc, chël poste te ponsé.
Berto:
Massa püc grosc, ah massa püc grosc! Chëra sará ëra, massa püc grosc
(tol fora la bursa)
ái ince iu. Lascia mo odëi. Cater grosc ái ciamó, ara büta; tan de mo bëre n te picio mostricio d'ega de vita ái; miú co nia é döt. Sc'an dijess de mo dé n zacotan de miliuns, iu ne jess defora da üsc.
Ferbolter:
Co messassi mai la pié a man a delibré Tilia?
Berto:
Chël ói bën iu te dí. Saste, ferbolter, endoman él mefodër San Jenn y encö la vëia.
Ferbolter:
Chël sái, mo ci mo joa pa chël?
Berto:
Ne n'aste mai aldí che en vëia de San Jenn florësc i scioz encërch?
Ferbolter:
Gonot ái aldí, mo che cherdará pa a de te matades?
Berto:
Sce te n'os le crëie, sce lascete cunté. Ch'i ea ciamó n te möt, spo jêi gonot sön Ciastel dal Orco y rabia encërch; sën mo temessi, mo laota âi n coraji desco l'orco; spo ái na ota ciafé, al ea pa en chël de dër da bor' tomp, ales trëi domisdé, la ora dal sorëdl mostrâ rodunt ales trëi, i â pa n smizer vërt lapró che la mëda m'â dé; cösta mëda ea na so dla fomena de n fre dla tota de na so da d'ël, te l'as pa bën conesciüda, ar'é pormó morta dan 35 agn.
Ferbolter:
Al sará bën – spo pa?
Berto:
Bën, spo ái ciafé te cösc ciastel n toch de pargamont, lassora êl scrit 3 miliuns ranesc. Chi grosc te mëti pënch co é ciamó lassö ascognüs. [al publich] Nia ne n'él crossö, [al ferbolter] an baia che de net él döt co rabësc lassö, an alda cinamai mesora sot le ciastel jö splundrenn.
Ferbolter:
Chël ái bën ince iu aldí cuntenn, ch'al é sté na ota n scior co á albü tan de grosc, ch'al ess podü cumpré Mareo entier, spo denant ch'al möri, i ál lascé ciaé ete i grosc y á lascé trá chi co i á ciaé ete te n te gran büsc plën de cortí che degügn ne vëgni alessëi, olache i grosc é ascognüs. Co oste pa spo i ciafé?
Berto (se sonta):
Alda, ci ch'i te cunti! Le pere á albü n liber, ch'al stea döt avisa co ch'an mëss fá da jí a dô le scioz. Belo n fre dal nene dal pere de mio nene l'á albü.
Ferbolter:
Spo sarál bën sté Adamo co l'á belo albü?
Berto:
Al pó bën ester, magari n berba d'Adamo. Le liber dij, ch'an mëss jí en vëia de San Jenn da sëra y sté de net te ciastel. Dan mesanet mëtel man da gracé y da rabí, an vëiga spo de vigne sort de bai, mo al ne donta nia, sc'an ne s'an fej nia denfora. Rodunt canch'ara dá dodesc vëgnel chël co á scognü i grosc; spo sc'an endüna la dërta resposta, sce ciafon düc i grosc y ël é delibré. Sën crëieste o no?
Ferbolter:
Él vëi ci che t'as cunté?
Berto:
Vëi él tan dessogü ch'i sun atló empé
(mo al é sonté)
.
Oste toché a man en crusc? [al publich] Nia ne n'él pa crossö; sc'al ne n'é bën ince nia trep no, sce miú co nia é döt.
VII. Ciancia
(duet: ferbolter y Berto)
Ferbolter:
Oste tö jí sön ciastel?
Propio dassënn a te t'él?
Berto:
Ater ch'i jun pa nos sö.
Ví ma y anfidetan tö!
Costi ci ch'al oi,
jí orunse empó.
Al pó ester ch'al nes joi,
proé messunse empó,
a chi co n'á proé
podessel i an roé.
Costi ci ch'al oi,
jí orunse empó.
Entrami:
Costi ci ch'al oi,
jí orunse empó.
Al pó ester ch'al nes joi,
proé messunse empó,
a chi co n'á proé
podessel i an roé.
Costi ci ch'al oi,
jí orunse empó.
Ferbolter:
Aldiun sogü a mesanet
dassënn splundrenn le bao
y l'orco spo cighenn sön tët,
da chël le plü sun' spao.
Berto:
Aldiunse ci ch'i orun,
la mëia paiel bën.
Ch'i trëi miliuns ciafun',
oste mëter pënch?
Entrami:
Costi ci ch'al oi,
jí orunse empó.
Al pó ester ch'al nes joi,
proé messunse empó,
a chi co n'á proé
podessel i an roé.
Costi ci ch'al oi,
jí orunse empó.
Ferbolter:
Ince chëra pó donté,
l'orco nes podess scarzé.
Ci nes ess a nos joé
trëi miliuns d'avëi ciafé!
Berto:
Magari chëra pó donté,
ch'i sunse bogn da se paré.
Sc'i fosson bogn de l'abiné,
atira spo l'oresson copé.
Entrami:
Costi ci ch'al oi,
jí orunse empó.
Al pó ester ch'al nes joi,
proé messunse empó,
a chi co n'á proé
podessel i an roé.
Costi ci ch'al oi,
jí orunse empó.
Berto (lea sö):
Sën, orunse jí?
Ferbolter:
I jun! Ensnet ales set vëgneste a mo dô, mo che te le sai, no pa i le dí a valgügn; sce le förster gness alessëi, nes coienassel endortöra.
Berto:
Mineste propio ch'i sii na vedla? Sce te foss po ma tö bun de te tegní la müsa.
Ferbolter:
Iu m'la tëgni pa bën (toca la man y s'an vá); sii fat. A ensnet!
Berto (su):
Ha ha ha ha, endoman mëti pënch che degügn ne mo conësc plü a cöstes ores; te n iade gnarái le plü rich de Mareo entier; he he, cösc ronz ói pa ciarié ete plën de grosc. Mio bun ronz, endoman poste porté or empede raisc. Canta chël, mo al moar i orunse pa picené Tilia demez, ciarede pa!
Gabriel (vën da üsc ete):
Aha, Berto!
Berto (al publich):
Sën mëssi pa ma ciaré, ch'i ne m'la baii ia.
(a Gabriel)
Bun de, scior förster, ne n'adorëise degünes erbes o raisc?
Gabriel:
Berto, baiun naota valch dai ciamurc, spo te cumpri pa jö raisc.
Berto:
Ince anfat, miú co nia é döt.
Gabriel:
Co stára pa con i ciamurc, ésai dër grasc?
Berto:
Pói iu sëi chël? Iu ne i á pa ma no palpé.
Gabriel:
N édl dër trec?
Berto:
Assá n él. Vigne vare che te das, él n ciamurc co s'an sciampa; mefodër ennier ch'i sun sté a ciaé raisc de bürz n ái odü n tlap adöm; compedé n ái mefo trëi miliuns ói dí trëiciont almanco te na ota, spo podëise se ponsé, sc'al ne nen sará assá.
Gabriel:
Sc'al é vëi!
Berto:
Orëise toché a man en crusc ch'al é vëi? Tan dessogü ch'i sun atló y sce cösc ne n'é vëi, sce ói lascé ester ia chi trëi miliuns.
(al publich)
Sën mo fossera prësc sciampada.
Gabriel:
Ci miliuns?
Berto:
Na naa, trëiciont ái dit.
Gabriel:
Olá se tëgnai pa ensciö le plü ienn sö?
Berto:
La maiú pert sön Ciastel dal Orco.
Gabriel:
Vá vá, ci te tomel mai tal ce de montí dant?
Berto:
Ci montí? I odarëis pa canch'i gnun dër da capazi con trëi miliuns.
Gabriel (dër demorvëia):
Con trëi miliuns?
Berto (al publich):
Ch'él mo sté co i al á dit ch'al le sá belo?
(a Gabriel)
Encomá che i le sëis empó belo, s'la mëssi ma cunté, mo no pa i al dijede a valgügn! Ensnet junse, osc ferbolter y iu, sön Ciastel dal Orco a dô le scioz da San Jenn. I ciafun trëi miliuns, deplü ne se diji.
Aroeder a n'atra ota.
(s'an vá)
Gabriel (su):
Püre Albert, al les pëia a man dötes por ciafé Tilia; cinamai se lascel condü da de te cherdonzes de net encërch
(vá ia y ca y baia y ponsa do)
y magari vaigassel la vita, sc'ara messass ester por Tilia.
Mo co ésera pa, pói iu döré che mio ferbolter vëgni por döta söa vita desgrazié por Tilia, pói ciaré pro coche n pere plën de superbia y de varizia tramonta na prossa fia a na te moda?
Na, la coscionza ne mo lascia nia; i sun debit de paré ciará cina ch'al é adora assá, al podess gní massa tert. – Iu ne i ó sogü no a valgügn creo. Mia maiú ligrëza é sce düc vijina bel y se dëida bel önn y l'ater, mo ara é a chëres ch'i mëssi fá n mitl danter Tilia y mio ferbolter. Sce te vëgnes casćé Francësch por töa superbia y por töa varizia, sce vëgneste casćé da Chël Bel Dio, no da me. Al é ora ch'i feji na fin ales crusc dal ferbolter y de Tilia.
(levelotoma)
:II. At
stanza de ciastel vera
VIII. Ciancia
(duet: ferbolter y Berto)
Ferbolter (sön üsc):
Aste odü na ciuita?
Berto (ciamó cotan enjö):
T'aste sdrané l'ega de vita?
Ferbolter:
M'anfidi da jí ete apëna.
Berto:
Mia flascia n'é nino plü plëna.
Ferbolter:
Ci fejeste tan dio? Ne vëgneste do?
Berto:
No sieste tan rio;
(vën alerch)
i sun pö atló!
Entrami (sön üsc):
Al é encö vëia de San Jenn,
le scioz messunse nos ciafé,
porchël orunse eniert o ienn
a ci co vën i aspeté.
Al é encö vëia de San Jenn,
le scioz messunse nos ciafé.
Ferbolter (entrami se tëm):
Scuta, an alda gracenn!
Berto:
Iu mo tëmi dassënn.
Ferbolter:
Aldeste sën?
Berto:
L'orco co vën.
Ferbolter:
Prësc odarun' döt en malans!
Berto:
Ví ch'i s'an jun, jun a mitans.
Entrami:
Al é encö vëia de San Jenn,
le scioz messunse nos ciafé,
porchël orunse eniert o ienn
a ci co vën i aspeté.
Al é encö vëia de San Jenn,
le scioz messunse nos ciafé.
Ferbolter:
Oste tö belo t'an jí
apëna ch'i sun atló?
Esson fat miú de ne gní.
No pa t'an jí, stá tö atló!
Berto (baia):
Iu ne m'an vá.
Entrami:
Costi dai crosti,
jí ne s'an junse,
costi la vita,
speté aspetunse.
Al é encö vëia de San Jenn,
le scioz messunse nos ciafé,
porchël orunse eniert o ienn
a ci co vën i aspeté.
Al é encö vëia de San Jenn,
le scioz messunse nos ciafé.
Berto:
A dí la bela lerité, temëi mo tëmi tan ch'i trëmori desco na fëia, mo encomá ch'i sun empó atló, messunse ma sté. Ci ne fajesson por trëi miliuns, te vëighes bën, miú co nia é döt.
Ferbolter:
Ater ch'ai foss miú co nia, mo ciamó ne i anse pa.
Berto:
Ci, nia i ciafé, chëra foss pa la plü bela. Sc'al ne nes ai dá a bones, sce le sciüri da finestra fora, ch'al sá pa ci ch'al é, sc'al ne se copa bën ince nia daldöt no, sce se rumpel almanco val' iames; miú co nia é döt.
Ferbolter:
I vëgni feter frat.
Berto:
Iu ince; se lasciun n pü' jö, an nes cherdará bën, sce val' fala.
(entrami dui se ponn)
Ferbolter:
Bona net!
Berto:
Bona net – i mëssi ciamó mo tó na gota de cösc gaist
(tol l'angostara y bër dio)
.
(entrami rossla, do n pez aldon mazenn)
Berto:
Oi, oi, ci mai édl, aldeste drumblenn?
Ferbolter:
Al é ma les sorüces co fej na te vera.
(te n iade vëgnel lominus; an vëiga les ombries de jont y de vigne sort de tiers jenn dlungia ia)
Berto (lea sö sonté):
Ciarrrra mo, sën vëgneres les sorüces.
Ferbolter:
Por l'amor de Dio, ci mai é cösc!
(n te picio mandl vá con n sach de grosc dlungia ia)
Berto:
Cia – cia – cia – ciarrra ciarrra chël dai grosc.
Ferbolter:
Scuta! Por l'amor de Dio, scuta!
Berto:
Tin la müsa tö, ci t'an val pa a te? Canche le mandl s'an é con i trëi miliuns, spo i podunse pa ciaré do – vëigheste, sën s'an él, sën salti pa do!
(te n iade vëgnel scür, do n pez aldon denn les dodesc; an alda n gran grac, al vën n spirito da üsc ete iestit a blanch)
Ferbolter y Berto:
Au, au, ci spaont!
Spirito:
Ci chirise te mio ciastel?
Berto:
Cösc sará l'orco ël, an ne dij debann le Ciastel dal'Orco.
Ferbolter:
Ne saste pa, cösc é chël co á scognü i grosc.
Berto:
Aha, porció, belavisa, le liber dij avisa ch'al é ensciö.
Spirito:
I se damani ci che i chiris te mio ciastel?
Berto:
Baia mo tö ferbolter!
Ferbolter:
Dá tö resposta! Iu no; baia tö, t'as ince zonza la müsa dagnora daverta.
Spirito:
I se damani ci che i chiris te mio ciastel?
Berto (al publich):
Sc'al mo toma pö ma ete la dërta resposta!
(al Spirito)
Ci ch'i chiriun? Peres da fü!
Spirito:
I chiris val' deplü co peres da fü, chël sái iu.
Berto:
Ciodí pa val' deplü? Miú co nia é ince peres da fü. M'an feji morvëia, sce te sas belo ci ch'i chiriun, porcí oste pa bën dio nes damané?
Spirito:
Ci chir pa spo l'ater?
Berto (daplan al ferbolter):
Peres da fü, peres da fü!
Ferbolter:
Iu chiri grosc.
Spirito:
Grosc? Da fá ci con grosc?
Berto (al publich):
Hm, sën damanel ci ch'an fej con grosc! Bëre ega de vita, sc'al ó le sëi.
Ferbolter:
I oress mo maridé con na möta prossa, mo sc'i ne n'á grosc, sce ne la ciafi nia.
[Spirito]:
Ostes confesciuns m'é pa massa mures ëres.
Berto:
Trëi miliuns orunse avëi, no deplü no demanco; chi trëi che t'as ascognü. Sce te nes ai das, él dërt, scenó te sciüri da finestra fora (i vëighi belo, con les bones ne vára pa).
Spirito (al ferbolter):
Tö ciafaras ci che tö t'aodes. Porti cösta cherta al pere de chë mota che tö os, mo tö no pa la daorí denant
(i dá na cherta)
, zonza te jarára mal.
Berto:
Iu pa?
Spirito:
Tö ne ciafes nia por töes baojies.
Berto (an alda n grac, le spirito s'an vá, Berto i scraia do):
Chël orunse pa odëi, le liber dij ch'an mëss dé na te resposta. – Che te le sai, i vá da licare a te plüré.
Ferbolter:
Sën ciafi ci ch'i m'aodi. – Ci m'aodi? Nia ater co Tilia.
Berto:
Cösc ói ienn odëi, sce iu ne ciafi nia. Cösta foss la plü bela. Con chi trëi miliuns mëssel pa ca.
Tö, ne mo sesste nia n avocat, co i foss ince bun al orco? I le lasci pa saré ia, sc'al ne mo dá almanco dui miliuns; i atri oressi ienn lascé. Miú co nia é döt.
Ferbolter:
No sieste tan mat y orëi strité con le bao.
Berto:
I ó pa odëi, i avocac i é pa bën ince bogn al orco ëi.
levelotoma
III. At
La stöa de Francësch
Tilia (arjigna la iesta da noza):
Sën ésera a chëres – sën mëssi m'arjigné le guant da nücia. Plü da sciché fossel de m'arjigné guant fosch da plüré. Mo ci ói fá co döré. Zacó jarára. Canch'i ponsi do ch'i mëssi mo maridé con le fi dal Maier, spo mo vëgnel en mont che le ci entier tomi adöm, no porchël ch'i oi creo ad ël, mo porchël ch'al é n te püre stonta.
(Iachin vën da üsc ete – Tilia se sperd)
Mëssi m'an sciampé o sté atló?
Iachin:
Bun de, Tilia!
Tilia:
Bun de!
Iachin:
Ci ch'al fala, che t'as tan la ria?
Tilia:
Nia, nia.
Iachin:
Co stára con le guant da nücia?
Tilia:
Desche te vëighes, sunse mefodër tal laur.
Iachin:
Tilia, lascete dlaorela, al é ciamó dio adora assá.
Tilia:
Adora assá y dodoman la noza!
IX. Ciancia
(duet: Tilia y Iachin)
Iachin:
Ci dijesseste mai sën tö,
sc'i tirass mo döt endô!
Bën te fossel dërt ensciö?
Dí, ne n'oste tö trá endô?
Tilia:
Iu dijess ch'al foss le miú,
massa tert podessel gní.
Oste tö, spo ói inc'iu,
comedé s'la pón saorí.
Iachin:
Ci che tö m'as dé
sën te dái a te.
Cösta ora tlo,
la morona lapró
sën te dái endô.
Este tö encontonta spo?
Tilia:
Ci che tö m'as dé
sën te dái a te.
Chisc zechins atló,
les variëtes lapró,
sën döt te dái endô.
Este tö encontont sën spo?
Iachin:
Ci che tö m'as dé
sën a te te dái endô.
Chisc zechins atló,
le tacuin spo lapró,
sën te dái endô.
Este tö encontonta spo?
Tilia:
Ci che tö m'as dé
sën te dái endô.
To retrat atló,
con le cader lapró,
sën te dái endô.
Este tö encontont sën spo?
Iachin:
Sën sunse pormó gnü a la conësce ete, che iu ne foss mai dëgn de te, Tilia. Porchël orunse lascé ester döt nia; catö che te m'la pordones ch'i t'á engiané?
Tilia:
O dër ienn.
Iachin:
To bun ejompl m'á convertí; t'odaras ch'i menará da encö ennant n'atra vita co ch'i á mené cina sën.
Tilia:
Le pere pa?
Iachin:
Con to pere vái atira a baié. Aroeder Tilia, nia empormal!
Tilia (i toca la man y s'la rí n pü'):
Aroeder Iachin, nia empormal!
(Iachin s'an vá)
Tilia (sora):
Él vëi o no? – Somiëii mat? – Póra ester? – Ar'é belavisa ensciö. Vëi él ci che la oma m'á dit denant ch'ara
möri: no te temëi, sc'ara te vá na ota o l'atra mal, che canch'ara é ales plü strëmes, spo aste sogü n bun Agno Custode; ar'é ince ensciö, silegrazedio. Mo le pere pa, ci dijel mai?
Francësch (vën con n gran sënn):
Este tlo tö, é cösc le iolan porchël che töa oma y iu an fat döt ci ch'i an podü por te?
Tilia:
Pere!
Francësch:
Gnanca na parora plü no! Porcöretan! Nia ne n'ói plü sëi de te! Aste aldí?
Tilia:
Pere!
Francësch:
Oste jí o no?
(Tilia s'an vá)
Le fi dal Maier s'anfida sën da gní a trá endô? Sën gnessera fora che mia fia i foss massa sleta! Na, ch'i ess te mi vedli dis da soporté na te svergogna ne n'essi mai cordü. Cösta ne lasci sozeder, spo vadi co ch'ar'oi. Ciamó m'éseres jüdes dötes do mio ce y ara mëss ince jí cösta
(Ferbolter vën da üsc ete con na cherta tla man)
Francësch:
Dër adaldërt. Ci aste tö da fá atló? Ne t'l'ái dit belo dadio che te ne mo dess plü gní tai pîsc?
Ferbolter:
Piano Francësch, na cherta ái de te porté.
Francësch (i la tira da underle fora dla man, la daür y lí, mët man da tremoré, la sciüra do n pez ia por funz y ciapa dal sënn lassora):
Ince cösc ciamó, sën sunse rüné, rüné por dagnora!
Berto (ciütia da finestra ete y dij daplan):
Le dërt te cuncel a te che t'es...
(Ferbolter i dá sëgn ch'al scuti. Francësch chëi sö la cherta y la mët te tascia; ara i toma dlungia tascia jö ia por funz; sën s'an vál)
.
Ferbolter (chëi sö la cherta):
Sën ái toché fosch; ha ha, i sun propio corius da odëi ci ch'al é da lí te cösta lëtra dal scioz da San Jenn.
Berto (corëta da finestra ete):
Tlo mëssi ince iu ester ala pert.
Ferbolter:
Ne poste sté defora da finestra a scuté?
Berto:
I aldi tan feter mal.
(entrami ciara tla cherta)
Lí mo dadalt, iu ne sá lëtra.
Ferbolter (lí):
"Caro Francësch!
Ar'é a chëres, ch'i mëssi te lascé a sëi val' che te te sperdaras n pü', mo na ota mëssera empó ester, porchël ne orunse plü ennant lascé ester. Te te recordes ciamó: laota che t'as cumpré le lü t'á empresté n amich tl'America vintmile zonza fit. Ch'al é mort saste ince. Chisc vintmile i ál fat a mio ferbolter Albert, porcí ch'al é sté so tot. Le testamont m'ál mené a me y m'á scrit che iu i ai dess trá ete canch'al á vint agn. Mefodër ennier ál complí i vint. Aste la bunté de i ai paié fora. Le testamont y les atres chertes é pa me; te les pos odëi canche t'os.
Con salüt
Gabriel da Punt, förster."
Berto:
Tlo, sën l'aste, sën él sté le förster co s'á fat l'orco ensëra sön ciastel; sën messassi prësc ciamó rí, sciöbën ch'i n'á ciafé nia.
Ferbolter:
Co mai él gnü alessëi ch'i jên sön ciastel?
Berto:
Sogü val' vedles da Pliscia co á ciafé luft.
Ferbolter:
Sën ciafi vintmile, Berto.
Berto:
Miú co nia é ince chël; iu ne ciafi ince chël no.
Ferbolter:
Scuta ma, Berto, tö ciafes val' da me.
(an alda gnenn le förster y Francësch)
Ferbolter:
Mücetan debota!
Berto (sciampa da finestra fora):
Iess Marita!
Francësch (dër dla ria ona):
Da Punt, m'oste propio rüné te na ota? Ci mo restel pa ciamó sc'i mëssi te n iade paié fora vintmile?
Gabriel:
Te vëighes ch'i mëssi, zonza ne le fajessi; te sas ch'i sun stés naota bogn amisc. Por la secunda te restel empó le lü y cotan ciamó lapró.
Berto (daplan da finestra ete):
Fora con i grosc, malan de brata!
Francësch:
Sc'i mëssi sën paié fora vintmile, sc'i ne vëgni bën ince nia ala nia no, sce sunse empó rüné.
Berto:
Miú co nia é döt.
Gabriel:
I ó te dé n bun consëi, Francësch. Sce te ne n'os trá i grosc dal lü demez, i daste Tilia al ferbolter.
Ferbolter:
Mefodër chël fajëise, Francësch!
Gabriel:
No te temëi che mio ferbolter se maridi zonza grosc, zacotanc de mile ciafel da me...
(Ferbolter i baja la man a Gabriel).
Berto:
Por zacotan de mile i bajassi ince iu la man.
(Francësch scuta y ponsa do)
Gabriel:
Ponsa, Francësch, ci fortüna che te i fejes a töa fia. I se daidun y fajun ci ch'i podun de i fá a dui la maiú fortüna sön cösc monn.
Berto:
Oramai ch'ara vën a le dé.
Ferbolter:
Dijede de sciö! I odarëis ci bun fi che i ciafëis.
Francësch:
Sii fat! Atló aste mia man.
Berto:
Sën án odü che co á rot la testa.
X. Ciancia
(Tilia, ferbolter, Francësch, Gabriel, Berto, cor)
Francësch:
Gnide alerch
fanceles y fanc!
Gnide alerch,
Gnide düc canc!
(le cor vën alerch)
Francësch:
Ol'é pa sën Tilia?
Tilia (vën alerch):
Iu sun atló!
Berto (salta da finestra ete):
Iu sun atló!
Francësch (al ferbolter):
Tilia sën te dái a te,
sce te pordones döt a me.
Ci co é dadio passé
Sën orun' se desmoncé.
Ferbolter:
N scioz iu á chirí
y ince l'ái ciafé.
I l'á ciafé, mo no saorí,
sën sunse davagné.
Godessela os con me,
sën sunse davagné.
Düc:
N scioz ël á chirí
y ince l'ál ciafé.
Al l'á ciafé, mo no saorí,
sën él pö davagné.
Godessela düc con ël,
sën él pö davagné.
Tilia:
N nüc iu á chirí
y ince l'ái ciafé.
Ciafé, mo no saorí,
ci m'ái podü döré!
Godessela düc con me,
almanco l'ái ciafé.
Berto:
Miliuns iu á chirí,
mo iu ne i á ciafé.
A os se vëgnel sën da rí,
iu mëssi prësc bradlé.
Bradlede düc con me,
i mëssi prësc bradlé.
Cor:
Miliuns ël á chirí,
mo nia ne n'ál ciafé.
A nos nes vëgnel sën da rí,
ël mëss prësc bradlé.
Riessela düc con ël,
al mëss enstës s'la rí.
Gabriel:
Ligrëza ái chirí,
a düc y inc'a me.
Ciafada l'ái, mo no saorí,
ci vita ái mené.
Godessela düc con me,
ligrëza ái ciafé.
Cor:
Ligrëza ál chirí,
ligrëza ál ciafé.
Ciafada l'ál, mo no saorí,
ci vita ál mené.
Godessela düc con ël,
ligrëza ál ciafé.
Tilia:
Pere, ci i dëise a Berto?
Val' se meritel inc'ël.
I sëis ch'al é jü sön ciastel.
Francësch:
Ci i dán mo a Berto?
Berto:
Almanco zacotan de ranesc.
Francësch:
Iu i an dá cincanta.
Gabriel:
Iu sessanta.
Ferbolter:
Iu setanta.
Berto:
Miú co nia é döt,
almanco ne m'an vái a öt.
Cincanta,
sessanta,
sessanta,
é ciont y nönanta.
Ha ha ha,
cincanta
sessanta
setanta
é ciont y nönanta.
Cor:
Cincanta
sessanta
setanta
é ciont y otanta.
Berto:
Tilia, sën ch'i mo recordi,
ince val' a te te porti.
(i tol fora de ronz n bel smaz de ciöfs de munt)
I á n te picio ciöf coü;
cösc a te te plej sogü.
Sön chi crëps iu l'á chirí,
l'á ciafé, mo no saorí.
L'oste da n te vedl möt?
Téle, miú co nia é döt.
Tilia (tol le ciöf):
Au ci beles flus
m'aste tö coü.
Döt en bi corusc,
cösc mo plej le plü.
Valch florësc a blanch?
Berto:
Chëres é raisc dal sanch.
Tilia:
Valch florësc a bröm?
Berto:
Chi: cancuns coüs adöm.
Tilia:
Spo chisc ciöfs bi zinc?
Berto:
Chi sará bën paroncinc.
Francësch:
Orunse la noza fá,
da cinch ne n'él assá;
cincanta é massa püc,
envié orunse düc,
lapró sessanta bën,
ciamó setanta vën.
Düc adöm:
Cincanta,
sessanta,
setanta
é ciont y otanta...
(Le velo toma)
Fin.