La parobola del Figliol Prodigo LMO/56

Esempi de dialet del Votcent

Un om gh’eva dü matai.
‘L püssè sgiovan ‘d cui inò g’ha dii ‘l par: “Par, dem la part ‘d col ch’am vin, che mé vöj andèman”. E ‘l par g’ha fai ‘l sógh parti.
Da là poch temp ‘l matà püssè sgiovan l’ha ciapà sö ‘l fat sö j’ha ‘l tocà e l’è andai in d’un pais lontan, e la ‘n se stand alegar e sparandla com un scior n’ha fai ‘d tüt ‘l razzi.
In poch temp l’ha fai bianca margarita: ‘l s’è mangià tütcoss; ‘l diaval g’ha miss la coga con ‘na gran caristia, ch’iss povar diavol chilò l’ha biö gnì a cula d’amsürè fin al pän da mangèe.
Cuss l’ha fai lü? ‘L s’è miss ‘nsèma ‘d vün ‘d cui sit, che par compassion l’ha fai ‘l sö cüraporscei.
L’eva tanta la fam ch’iss povar diaval ch’al provava, c’l’ha dubiö mangèe ‘l giandli ch’i mangiavan i nimai, parchè ‘d cui ch’l’ha fai mangèe ‘l fat sö g’ha gnanca podö vègh un fil.
La vita da ladar ch’al minava l’ha fai gnì cà ‘d ment, e tra lü e lü l’ha dii: “Tücc i sarvitói ‘d mè par mangian com i sciori, e mè chilonsé i ‘m mòr ‘d fam?”
Sanza pansègh tant lü l’ha dii: “Mé farò ‘l folmi, indarò a cà ‘d mè par e ‘l pragarò tant ch’al gh’abia ad mè compassion. Sgià ‘l fal ch’ho fai l’è gröss e s’am pardona l’è ‘n de piö.
Vü g’hii dirit d’arfaghem par vöst matà; e mé igh dirò che m’è gnö inivì la vita da baloss, e ch’il pregh ‘d tignim almanch com jün di sö servitoi”.
Dit e fai l’ha ciapà sö ‘l dü da cóp; ‘l s’è miss in viagg e l’è ‘ndai a cà sóga. Lü l’eva ‘ncò lontan dla sö cà, che sö pari l’eva sgià lümà. Ost povar vegg, vghend ‘l sö matà, gh’è gnö tant magon ch’l’ha cors incontra e piangend cum ‘n matà ‘l gh’ha miss ‘l brasci al cöl e l’ha basà sö tüt.
Ust matà l’è restà tant imbysmà c’l’ha pena podoeu digh: par, mè n’ho fai tanti e tanti ch’i sarò mai pioeu degn ‘d vess ciamà voeust matà.
‘L par tüt content ‘d vè vüst ‘l sö matà, gh’ha dai órdin ai servitoi ‘d vistìl dla festa e ‘d mötagh in dé un bel anè;
e pö gh’ha dii: "Tirè fora ‘l vidè ‘l püssè grass e bè, mazzèl, mangiómal e stóma sö legar.
Parchè cuss’ mè matà i l’eva pardö e l’ho trovà, l’eva mört e l’è gnö viv". E disind ist robi chilò ‘l s’è miss a sautèe dla consolazion.
Dainò ‘n po ‘l matà prüm ch’l’eva n’andai a rigülì i camp, l’è gnö a cà, e quand l’è stai inò a riva l’ha sintö ch’i sunavan ghitara e mandolin, e favan cogäta.
Lü l’ha ciamà ai servitoi coss’i favan e lói gh’han dii: "L’è rivà vöst fradè e vöst par l’ha ordinà ‘d mazzèe ‘l vidè grass ‘l pü bè e ‘d stèe alegar, parchè l’è gnö cà san e salv".
Lü par aut l’ha mia vorsö ‘ndèe dent, che anzi l’è gnö tant rabià, che in cula ‘l par l’è gnö fora pregandal d’andèe dent.
Lü aló gh’ha dii: “Par coss j’ho mai fai mé par tratèm insé? Mé, che da tancc agn j’ho sempar fai cul ch’i ho podö, i m’hi mai però fai ‘l festi che ‘dess vögh fègh a cól inò, né m’hi mai dai un quatrin par stèe alegar con i mè amis;
Vü però i vdì che st'vöst matà, ch’l’ha mangià tüt ‘l fat sö con col tali (ìm capì) ‘l vegn a cà e vü igh mazzè ‘l vidè pussè gröss e grass e fè con lü baldoria”.
“Matà, té ‘t sé sempar con mé, e ‘l fat mè l’è tö.
Par l’ariv ‘d tö fradè l’eva necessari fèe fösta e stèe alegar, parchè ‘st tö fradè l’era mört e l’è gnö viv, i l’eva pardö e l’è tornà cà”.

(Antonio Rusconi, I parlari del Novarese e della Lomellina, 1878)