La parobola del Figliol Prodigo LMO/36

La parabola del Fioeu Trason

Dialett de Intra

Bernardino Biondelli Saggio sui dialetti gallo-italici, p. 48

Un omm o gh'eve duu fioeui.
E 'l pussee pinin o gh'ha dicc al soeu pà: “Pà, demm la meja part ch'om tocche!”. E lui o gh'ha spartì fò la sostanze.
Da inò a poch dì, ol pussee pinin l'ha facc su ul fagott, e l'è nacc lontan, e là o s'è mettù a stranaggià, maciand e bevend mej.
Dopo che l'ha bucc facc fò el facc soeu, l'è 'gnù una gran carestie in col pajes, e la 'gh nava maa a la gran putane;
Quand o 'n gh'ha 'vù più 'd danee, l'è nacc da on scior 'd col pajes, ch'o l'ha mandò a ona sova vigne a curà i porscei.
E l'eva tanta la ghèine ch'u pative ch'i saressan stacc bun i giandrògol di porscèi; ma gnanca 'd quil i gh'an davan assee.
U gh'è 'gnüü in ment e l'ha dicc: "Quant servitù in cà dul mè pà i gh'han pan fin ch'in vólen, e mì chì crapi 'd fam!
A tornarò a cà dul mè pà e a 'gh dirò: Al mè pà, a som stacc un gran balossùn!
A 'n mèrit pröpi piü ch'a 'm tegnìghi par fiö; fèm fà ul servitù".
E facc e dicc l'è tornò a cà. Quand l'è stacc a un scert post, ul sö pà u l'ha vist, u gh'ha 'vüü compassiùn, u gh'è curüü incontre, u l'ha brasciò, u l'ha basò sü tüt.
E ul tus u gh'ha dicc: "Car pà, a som stacc un gran balossùn! A 'n mèrit pröpi piü ch'a 'm tegnìghi par fiö".
E 'l pà l'ha domandò i servitù e ul gh'ha dicc: "Prest, nee a tó i pagn piü bèl, vistìl, mitìgh sü i anèi e calsèl;
Corì, mazzee ul vidèl piü grass, macèmal, stèm alégar;
Parchè 'sto mè tus l'eva mört, e l'è risciüscitò; a l'évom perdüü e a l'èm tornò a trovà!". E i han comensò a portà in tavole.
Ul fiö magiór u l'eve in campagne e in dul tornà a cà l'ha sentii a sonà e fà festin.
U gh'ha domandò a un servitù cosse l'eve cól catabül.
E cól u gh'ha dicc: "Cat! L'è 'gnüü a cà sö fradèl e ul sö pà l'ha facc mazzà ul vidèl piü grass, parchè l'è tornò san.
A sentì insì l'è 'gnüü rabiò cume un can, e u 'n voleve mia 'gnì in cà. Ul pà l'è 'gnüü fó lüi e u 'gh nava 'dree com i bunn.
Ma lüi u l'ha rogantò sü: "L'è tancc agn ch'a som in cà, a 'n v'hò mai disübidii ona volta, e 'n m'ii mai dacc ganca un cravèt da stà un po' alegar com i mè compagn.
Ma quand l'è 'gnüü cól, ch'a maciò tüt ul facc sö com i peland, a ii sübit facc past e piantò festin!".
E ul pà u gh'ha rispundüü: "Sent, car ul mè tus, tì te steet sèmpar chilò con mì, tüt cól ch'è mè l'è tö;
Ma l'eva bè di giüst da stà un po' alégar, parchè 'sto tö fradèl che l'eva mört l'è risciüscitò; a l'évom perdüü e l'em tornò a trovà.

(Traa de Bernardino Biondelli, Saggio sui dialetti Gallo-Italici, pag. 48).

Alter variant

• Arona: Gh'è stai 'na volta 'n pà che gh'aveva düü fiö. Vün da 'sti düü chì un dì 'l fa cunt el sò pà: "Dì, pà, dam la part di danee che ma tuca a mì, che vöj nà via". Al sò pà, senza stà lì a cinquantà, gh'ha daa la sua part e 'l fiö, tranquil cume 'n Batista, al tö sü e 'l va via. E 'l va e 'l va, finch s'trova in d'una gran cità.
• Belgiraa: Un om al gh'aveva düü fiöi. Al püssee giuvan da lur al gh'ha dii a sò padar: "Dam, al fa mè!" e al padar al gh'ha dai a ciaschedün la sò part. E poch dì dopu al fiö püssee giuvan, messa insema la sò part, l'è andai luntan, duve l'ha mangiaa tüt vivend malament.
• Canöbi: Um om u gh'aveva düü fiö. El püssee gioven di düü ugh dis al sò pà: "Dam la part di ben ch'um vegn!" e 'l pà u gh'ha dividüd el sò. E, poch dì dop, el fiö püssee gioven, fai sü tücc i sò rob, us n'è andai in d'un pais luntan luntan, e là l'ha cunsümaa tücc i sò danee in una vita da scapà de cà.