L'annunziader

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
L’annunziader  (1920) 
Kahlil Gibran


Il nar da Dieu
[edit]

Ina giada è in um vegnì or dal desert en la gronda citad Scharia; el era in siemiader e n’aveva cun sai nagut auter che ses vestgì ed in fist.

Passond el tras las vias da la citad, ha el guardà plain smirvegl ed admiraziun sin ils tempels, las turs ed ils palazs da Scharia, dals quals la splendur era senza paregl. Savens pledentava el ils passants e s’infurmava davart lur citad, ma els na chapivan betg sia lingua ed el na chapiva betg la lura.

Vers mezdi è el sa fermà davant ina grond’ustaria ch’era vegnida erigida or da marmel mellen; qua gieva la glieud en ed or nundisturbadamain. «Quai vegn bain ad esser in sanctuari», ha pensà il siemiader ed è entrà. Ma quant surprais è el stà, sa chattond en in’immensa sala d’ina splendur infinita, en la quala blers umens e dunnas sesevan enturn in grond dumber da maisas. Ed els mangiavan e bavevan, tadlond ils musicists.

«Na», ha il siemiader ditg a sasez, «quai n’è nagin servetsch divin. I vegn bain ad esser ina festa ch’il prinzi ha preparà per ses pievel, en regurdanza d’in eveniment impurtant.»

En quel mument al è s’avischinà in um ch’al pareva d’esser in servient dal prinzi ed al ha envidà da prender plazza. Dalunga al è vegnì servì charn e vin e dultschims squisits.

Suenter esser stà sazià, è il siemiader stà si per cuntinuar ses viadi. Sin isch è el vegnì retegnì d’in um da gronda statura ch’era vestgì magnific.

«Quai è per franc il prinzi sez», ha pensà il siemiader, è s’enclinà davant el ed al ha engrazià. Qua ha il grond um ditg en la lingua dal lieu: «Stimà signur, Vus n’avais betg anc pajà Voss past!» Ma il siemiader n’al ha betg chapì ed ha anc engrazià ina giada en tutta furma. Qua al ha l’um grond contemplà pli precis. El ha constatà ch’el era in ester che purtava in vestgì modest e che na possedeva probablamain nagut per pajar ses past. El ha clamà insatge, splatschond ils mauns. Sinaquai èn cumparids quatter guardians da la citad. Suenter avair tadlà l’um grond, han els prendì il siemiader en lur mez – dus guardians da mintga vart dad el. Il siemiader ha remartgà lur vestgadira festiva e lur cumportament spir ceremonias. El è sa sentì onurà ed ha pensà: «Quai èn umens nobels!»

Ils guardians al han manà al palaz da giustia ed èn entrads.

A l’intern ha il siemiader vis a seser sin il tron in um onuraivel cun barba lunga e talar pompus. El ha cret ch’i saja il retg sez ed è stà losch ch’ins al rendia l’onur da pudair passar davant il retg.

Ils guardians han uss rapportà al derschader – dal qual i sa tractava tar l’um onuraivel –, tge ch’era succedì en l’ustaria ed al han accusà d’engion; il derschader ha fixà dus giurists, in che dueva preschentar l’accusaziun ed in auter che dueva defender l’ester. Quests dus giurists èn stads si ed han mess avant lur arguments. Il siemiader ha pensà ch’i sa tractia da pleds da bainvegni e ses cor era emplenì d’engraziaivladad envers il retg ed il prinzi ch’al rendevan uschè bler’onur.

Alura è vegnida tratga la sentenzia, e ses chasti consistiva en quai ch’ins al ha mess ina tavla enturn culiez, sin la quala era descrit ses malfatg; en questa moda dueva el chavaltgar sin in chaval senza sella, accumpagnà d’in trumbettist e d’in schumbrader che duevan passar davant el. Il chasti è dalunga vegnì exequì.

Giond uss il siemiader sin il chaval senza sella tras la citad davos il trumbettist ed il schumbrader che passavan davant el, è la glieud da la citad currida natiers, carmalada da la musica e da la canera; vesend l’ester han els ris ed ils uffants al èn suandads da via tar via. Il siemiader è stà fascinà da quest retschaviment ed el ha guardà sin tuts traglischant dal plaschair, pertge ch’el crajeva ch’i sa tractia tar la tavla enturn ses culiez d’in’undrientscha roiala e ch’il til vegnia organisà en si’onur.

Durant ch’el gieva a chaval, ha el tuttenina vis en la fulla in um che vegniva sco el or dal desert. Plain plaschair ha el clamà a quel:

«Ami, ami, nua essan nus qua? Tge citad è quai che correspunda uschè bain als giavischs dal cor? Tge ospitants generus, gea sfarlattus èn quests umans che spisgentan il giast casual en lur palazs, dals quals ils prinzis al accumpognan tar il retg e dals quals il retg al lascha pender enturn in segn d’undrientscha, uschia che jau poss giudair l’ospitalitad d’in’entira citad, d’ina citad che para d’esser vegnida giu da tschiel!»

L’um ch’era er vegnì or dal desert n’ha betg dà resposta. El ha be surris e scurlattà levamain il chau. E la processiun è passada sperasvi.

Il siemiader tegneva ad aut ses chau, sia fatscha reflectava luschezza ed intgant e ses egls traglischavan.


L’eremit roial
[edit]

Ins m’ha raquintà ch’i viveva entamez in guaud circumdà da muntognas in um giuven, sulet e retratg, il qual era stà pli baud il regent d’in grond pajais davos ils dus flums. Jau sun er vegnì a savair ch’el aveva bandunà ses tron e ses pajais da libra voluntad e ch’el era vegnì en quest lieu per viver sco eremit en la cuntrada selvadia.

Qua hai jau pensà per mai: «Jau stoss ir a tschertgar quest um, per vegnir a savair ses misteri, pertge che quel che desista d’in reginavel, fa quai franc per insatge ch’è en ses egls d’anc pli gronda valur.»

Anc il medem di sun jau partì en il guaud, nua che viveva l’anteriur retg. Jau al hai vis a seser sut ina cipressa alva; en ses maun tegneva el in bischen, ed ì fascheva l’impressiun sco sch’el tegness in scepter. Jau al hai salidà sco ch’ins salida in retg. El è sa vieut vers mai ed ha ditg amicablamain: «Tge ta maina en quest guaud isolà, segnà da ruaus serain? Tschertgas ti en sias sumbrivas verdas in jau pers, u returnas a chasa en ses crepuscul?»

«La finamira da mia tschertga es ti», hai jau respundì, «pertge che jau vuless gugent savair tge che t’ha motivà da barattar in reginavel per quest guaud.»

«Mi’istorgia è uschè curta sco il schluppar d’ina borla da savun», ha el ditg. «Igl è daventà uschia: In di che jau seseva sin fanestra da mes palaz, è mes camerari spassegià cun il mess d’in auter pajais tras il parc. Cur ch’els èn s’avischinads a mia fanestra, discurriva il camerari gist da sasez ed ha ditg: ‹Jau sun sco il retg, jau hai gugent bun vin e gieus da fortuna! E sco mes signur, il retg, sun jau plain temperament.› Sinaquai èn il camerari ed il mess s’allontanads davos las plantas. Suenter intginas minutas èn els puspè vegnids sper mia fanestra vi; questa giada discurrivan els da mai ed jau hai udì a dir il camerari: ‹Mes signur, il retg, è sco in maister tiradur ed amatur da la musica, e sco jau prenda el trais giadas a di in bogn.›»

Suenter ina curta pausa ha il retg cuntinuà: «Anc il medem di hai jau bandunà mes palaz, prendend cun mai nagut auter che mes vestgì, pertge che jau na vuleva betg reger pli ditg sur umans che prendan mes vizis sin sai e m’attribueschan lur virtids.»

«Quai è propi in’istorgia remartgabla e miraculusa», hai jau ditg.

El ha replitgà: «Mesa ami, ti has spluntà vi da la porta da mes taschair, e fin uss es ti be vegnì a savair ina stgaglia da la vardad. Tgi na vuless betg barattar in reginavel cunter in guaud, en il qual las stagiuns chantan e sautan d’in cuntin? Blers han dà nà lur reginavel ed els han survegnì persuenter bler pli pauc che la dultscha cumpagnia da la solitariadad. Numerusas èn las evlas ch’ascendan da las autezzas a viver cun las talpas per scuvrir ils misteris da la terra. E nundumbraivels èn quels che desistan dal reginavel dals siemis per s’adattar a quels ch’èn senza siemis. E lura datti quels che bandunan il reginavel da la nivadad e zuglian en lur olmas, sinaquai ch’ils auters na sa vargugnian betg, sch’els han davant egl la vardad betg zuppentada e la bellezza betg mascrada. E pli grond che tut quels è quel che banduna il reginavel dals quitads per betg cumparair losch e prepotent.» Alura è el stà si, pusà sin ses bischen, ed ha ditg: «Va uss enavos en la gronda citad, sesa davant in da ses portals ed observa tut quels che van en ed ora! Emprova da scuvrir tranter els quel ch’è senza reginavel, cumbain ch’el era naschì retg, ubain quel che regia en il spiert, cumbain ch’el regia en la charn, schizunt sche ni el ni ses subdits èn conscients da quai, e la finala quel che crai da reger, cumbain ch’el è en vardad be il sclav da ses sclavs.»

Suenter avair ditg quai, ha el surris vers mai e milli auroras èn cumparidas sin ses lefs. Alura è el sa vieut ed è s’allontanà en l’intern dal guaud. Jau sun returnà en la citad, e sco ch’il retg m’aveva cusseglià, sun jau sesì davant il portal ad observar ils passants. E da quel di davent fin oz è il dumber grond da las sumbrivas da retgs ch’èn passadas sper mai vi, ma è il dumber pitschen dals subdits, sper ils quals mia sumbriva è passada vi.


Il sontg
[edit]

En mes onns da giuventetgna hai jau visità ina giada in sontg en ses guaudet quiet davos las collinas. Cur che nus discurrivan gist davart la natira da la virtid, avain nus vis in rubadur a vegnir plaun e spussà dal munt siadora.


Cur ch’il rubadur ha finalmain gì cuntanschì il guaudet, è el stà en schanuglias davant il sontg ed ha ditg:

«Um sontg, jau tschertg consolaziun tar tai, pertge che mes putgads squitschan mai fitg!»

Il sontg ha respundì: «Er mes quitads ma squitschan!»

Il rubadur ha ditg: «Ma jau sun in lader e spogliader.»

Il sontg ha replitgà: «Er jau sun in lader e spogliader.»

Il rubadur ha cuntinuà: «Jau sun schizunt in assassin, ed il sang spons da blera glieud sbragia en mias ureglias.»

Il sontg ha respundì: «Er jau sun in assassin, ed en mias ureglias sbragia il sang da blera glieud.»

Il rubadur ha ditg: «Jau hai commess nundumbraivels malfatgs.»

«Er jau hai commess malfatgs senza fin», ha respundì il sontg.

Qua è il rubadur stà si da sias schanuglias ed ha guardà tut perplex e cun egliada curiusa sin il sontg. Suenter avair ans bandunà, è el siglì liger da la collina giu.

Jau hai dumandà il sontg: «Pertge has ti inculpà tatez da malfatgs che ti n’has mai commess? N’has ti betg remartgà che quest um na crajeva betg pli en tai, cur ch’el t’ha bandunà?»

Il sontg m’ha replitgà: «I constat ch’el na crajeva betg pli en mai, cur ch’el m’ha bandunà. Ma el è ì davent confortà.»

En quel mument avain nus udì il rubadur a chantar da lunsch, e l’eco da sias chanzuns ha emplenì la val cun allegria.


Il chapitalist
[edit]

Sin ina da mias excursiuns sun jau arrivà ina giada sin in’insla, sin la quala viveva in monster ch’aveva in chau d’uman e tschaccas da fier. Nuninterruttamain al veseva jau a mangiar da la terra e baiver da la mar. Suenter al avair observà ina pezza, sun jau m’avischinà ed hai ditg:

«Na survegns ti mai avunda? Na vegn tia fom mai dustada e tia said mai stidada?»

Il monster ha respundì: «Bain, jau sun sazià; jau sun schizunt stuf da mangiar e baiver! Ma jau hai tema ch’i na dettia damaun nagina terra pli, da la quala jau poss mangiar, e nagina mar, da la quala jau poss baiver.»


Il pli grond jau
[edit]

Ina giada è capità il suandant: Suenter la curunaziun da Nufsibael, il retg da Byblos, è il nov retg sa retratg en sia chombra da durmir – igl era quai la stanza ch’ils trais striuns da la muntogna che vivevan sco eremits avevan construì per el. El ha prendì giu la curuna e tratg or ses vestgì roial. Entamez la stanza è el sa fermà ed ha pensà cun luschezza ch’el saja uss il regent tutpussant da Byblos. Tuttenina è el sa vieut ed ha vis co ch’è sortì dal spievel d’argient che sia mamma al aveva regalà in um niv. Il retg ha tschiffà tema ed ha sbragì si per l’um: «Tge vuls ti da mai?»

«Nagut», ha respundì l’um niv, «jau vi be savair daco ch’i t’han curunà sco retg.»

Il retg ha ditg: «Perquai che jau sun il pli nobel um dal pajais m’hani curunà.»

«Sche ti fissas anc pli nobel, na fissas ti nagin retg», ha replitgà l’um niv.

Sinaquai ha il retg ditg: «Perquai che jau sun il pli pussant um en il pajais, m’hani curunà.»

«Sche ti fissas anc pli pussant, na fissas ti nagin retg», ha respundì l’um niv.

Il retg ha cuntinuà: «Perquai che jau sun il pli sabi um en il pajais, m’hani curunà.»

«Sche ti fissas anc pli sabi, avessas ti refusà da daventar retg», ha ditg sin quai l’um niv.

Qua è il retg crudà per terra ed ha bragì pitramain. L’um niv ha guardà giu sin el, ha prendì la curuna e l’ha tschentà precautamain sin il chau sbassà.

Alura ha l’um niv guardà plain cumpassiun sin il retg ed è returnà en il spievel.

Il retg è stà si ed ha dalunga guardà en il spievel. Ma el ha vis en quel be sasez – cun la curuna sin ses chau.


La guerra e las pitschnas naziuns
[edit]

Aut si sur ina prada, sin la quala pasculavan ina nursa ed in agnè, fascheva in’evla ses girs, guardond plain quaidas sin l’agnè. Cur ch’ella vuleva gist sa precipitar sin sia preda, è arrivà in’autra evla ed ha sgulatschà cun la medema intenziun quaidusa sur la nursa e ses pitschen. La finala han ils dus rivals cumenzà a cumbatter in l’auter, emplenind il tschiel cun lur sbragizi ravgià.

La nursa ha guardà si tut surstada ed ha ditg a l’agnè: «Quant curius mes uffant, che quests dus utschels nobels sa dispitan in cun l’auter! N’è il vast tschiel betg grond avunda per els omadus? Ura mes uffants, ura en tes cor che Dieu possia metter perina tes dus frars plimads!»

E l’agnè ha urà devoziusamain.


Calumniaders
[edit]

Enten far stgir ha in um che chavaltgava vers la riva cuntanschì in’ustaria. El è descendì dal chaval, e damai ch’el – sco tut quels che chavaltgeschan en direcziun da la mar – aveva fidanza en ils umans ed en la notg, ha el simplamain fermà ses chaval vi dal bist d’ina planta ed è entrà en l’ustaria.

Da mesanotg, cur che tuts durmivan, è vegnì in lader ed ha engulà il chaval.

L’autra damaun è l’um sa sveglià e cur ch’el è ì or en il liber, ha el remartgà che ses chaval era vegnì engulà. El ha deplorà la perdita da ses chaval e na pudeva betg chapir co ch’insatgi aveva pudì far insatge uschia.

Qua èn vegnids or da l’ustaria er ils auters giasts ch’avevan durmì qua. Els han circumdà il viagiatur e discurrì cun el il succedì.

L’emprim ha ditg: «Quant tgutg da tai da fermar tes chaval en il liber, enstagl d’al manar en stalla!»

Il segund ha agiuntà: «Quant pluffer da gnanc al avair fermà vi d’in pal!»

Il terz ha remartgà: «Be in tabalori chavaltgescha sin ses chaval a la mar!»

Ed il quart ha ditg: «Be schmarschuns e zops possedan chavals!»

Il viagiatur è stà fitg surprais. La finala ha el ditg: «Mes amis, perquai che mes chaval è vegnì engulà, avais vus tuts gì prescha da ma renfatschar mes sbagls e mias negligientschas. Ma nagina da vossas reproschas n’è sa drizzada cunter il lader.»


Poets
[edit]

Quatter poets sesevan enturn in punsch che steva amez la maisa.

L’emprim poet ha ditg: «A mai pari sco sche jau vesess cun mes terz egl l’aroma da quest vin; quel s’auza en l’aria sco in nivel d’utschels en in guaud striunà.»

Il segund poet ha auzà ses chau e ditg: «Ed jau aud cun mi’ureglia interna a chantar ils utschels da quest nivel; lur chant enserra mes cor sco ch’ils petals d’ina rosa alva circumdeschan in avieul.»

Il terz poet ha serrà ses egls e ditg: «Jau hai l’impressiun da pudair tutgar ils utschels da quest nivel cun mes maun. Jau sent lur alas; ellas èn sco il flad d’ina diala che dorma, il qual stritga mes dets.»

Qua ha il quart poet prendì il bitger e ditg: «Mes amis, deplorablamain èn mes senns memia muts e pesants. Jau na poss ni vesair la savur da quest vin, ni udir il chant dals utschels dal nivel, ed jau na sun betg bun da sentir lur battidas da las alas. Jau na percepesch nagut auter ch’il vin. Perquai al stoss jau baiver, sinaquai ch’el rinforzia mes senns e m’auzia en vossas autas sferas.»

El ha tegnì il bitger vi da ses lefs ed ha bavì il punsch fil l’ultim dagut.

Ils trais poets al han guardà cun bucca averta, ed en lur egliadas sa chattava ina gritta scuidusa, nunpoetica.


Il cot dal clutger
[edit]

«Quant lungurus e senza fantasia che ti es!», ha il cot dal clutger tugnà si per il vent. «Na pos ti betg suflar en in’autra direcziun che adina en mia fatscha? Ti ma fas perder mes equiliber tschentà da Dieu!»

Il vent n’ha betg respundì. El ha be ris en l’univers.


Il retg d’Aradus
[edit]

Ils patriarcs da la citad Aradus èn sa radunads ina giada tar lur retg. Els al han supplitgà urgentamain da relaschar ina perscripziun che scumondia a tut ils abitants da la citad da consumar vin ed autras bavrondas enivrantas.

Udind il retg lur supplica, als ha el vieut il dies ed è s’absentà riend dad aut.

Indignads han ils patriarcs bandunà il palaz.

Sortind dal portal han els entupà il maiordom, il qual ha sentì lur malaveglia. El è s’infurmà suenter il motiv ed ha tadlà tge ch’els al han rapportà.

«I ma displascha, mes amis», ha el ditg sinaquai, «fiss il retg stà sturn cur che vus eras tar el, avess el segir dà suatientscha a vossa supplica!»


Savida e mesa savida
[edit]

Quatter raunas sesevan sin in’aissa che ballantschava a l’ur d’in flum. Tuttenina è il lain vegnì tschiffà dal current ed ha cumenzà a sa mover dal flum giuadora. Las raunas han gì plaschair da quai ed eran tut agitadas, pertge ch’ellas n’avevan anc mai fatg in viadi cun la nav. Suenter in mument ha ditg l’emprima rauna: «Quai è ina grondiusa aissa! Ella sa mova sco sch’ella fiss viva! Anc mai n’hai jau vis ina tal’aissa!»

La segunda rauna l’ha replitgà: «Ti sbaglias, mes ami! Il lain è sco tut ils auters, el n’è betg movibel! Quai che sa mova è il flum che curra vers la mar, ed el maina nus e l’aissa cun sai.»

La terza rauna ha pretendì: «Ni l’aissa ni il flum sa movan, mes amis! Il moviment ha sulettamain lieu en noss pensar. Pertge che senz’il pensar na sa mova nagut.» Las trais raunas han cumenzà a sa dispitar terriblamain, tge ch’i saja propi che sa movia. La dispita è vegnida adina pli vehementa e dad aut, però senza ch’ellas vegnian perina.

Qua èn ellas sa vieutas a la quarta rauna ch’aveva taschì fin qua, ed ellas l’han dumandà suenter si’opiniun.

La quarta rauna ha ditg: «Mintgina da vus ha raschun, e nagina da vus n’ha dal tuttafatg tort. Il moviment è en l’aissa, en l’aua ed er en noss pensar.»

Questa resposta ha grittentà fitg las trais raunas, pertge che nagina dad ellas na vuleva admetter d’avair be per part raschun e che las duas autras n’hajan betg dal tuttafatg tort.

Qua è capità insatge nunspetgà: las trais raunas èn sa messas ensemen ed han stuschà la quarta rauna giu da l’aissa en l’aua.


In fegl palpiri alv sco la naiv ha ditg...
[edit]

In fegl palpiri alv sco la naiv ha ditg: «Net sun jau vegnì stgaffì e net vi jau adina restar! Pli gugent vi jau ma laschar brischar e daventar tschendra alva che da permetter ch’insatge stgir ma tutgia u ch’insatge malnet s’avischinia a mai!»

Il chalimar ha udì ils pleds dal fegl palpiri. El ha ris en ses cor stgir, ma el n’ha betg ristgà da s’avischinar al palpiri. Er las colurs avevan udì quests pleds, ed er ellas n’èn mai vegnidas memia datiers al fegl.

Ed il fegl palpiri alv sco la naiv è restà net e pur – ma vid.


L’erudit ed il poet
[edit]

Ina serp ha ditg ad ina lodola:

«Igl è vair, ti sgolas aut en l’aria, ma persuenter n’es tgi betg abla da penetrar en il cor da la terra, nua che sa sviluppa en profund silenzi il suc da la vita.»

La lodola ha respundì: «Sche ti sas er bler ed es franc pli scorta ch’ils blers, èsi tuttina deplorabel che ti na sas betg sgular!»

Sco sch’ella n’avess betg udì la resposta, ha la serp cuntinuà: «A tai n’èsi betg pussaivel da scuvrir ils misteris da la terra e d’explorar ses reginavels zuppads. Pir ier giascheva jau en ina tauna da rubins. I glischava en quella sco en il cor d’in mail granat madir, ed anc il pli fustg radi da glisch transfurmava tut en flommas da colur rosa. Tgi auter che jau po vesair tals misteris?»

«Nagin», ha respundì la lodola, «nagin auter che ti na po giaschair tranter sediments cristallins da temps daditg vargads, ma persuenter na sas ti er betg chantar!»

La serp ha ditg: «Jau enconusch ina planta, da la quala las ragischs tanschan fin en il profund da la terra. Tgi che mangia da questas ragischs daventa pli bella che Astarte.»

E la Lodola ha respundì: «Tgi auter che ti pudess scuvrir ils misteris da la terra! Tant pli trist èsi che ti na sas betg sgular!»

La serp n’ha betg dà suenter ed ha cuntinuà: «A l’intern da la tera datti in flum da colur purpura. Tgi che baiva da quel, daventa immortal sco ils dieus. Tant è cler, i na vegn ad esser nagin utschè che vegn a baiver or da quest flum da colur purpura.»

La lodola ha remartgà nunimpressiunada: «Schizunt sche ti daventas immortala sco ils dieus, èsi deplorabel che ti na sas betg chantar!»

La serp ha ditg: «Jau enconusch in tempel sutterrà che jau visit ina giada il mais; quel è vegnì construì d’ina razza da gigants daditg emblidada, e vi da las paraids è engravada la savida da tut il temp e spazi. Tgi che legia quai, chapescha quai che surpassa tutta encletga.»

Sinaquai ha la lodola respundì a moda laconica: «Alura pos ti pia tschinclar cun tes corp elastic la savida da spazi e temp – be putgà che ti na sas betg sgular!»

La serp era a fin cun ses art. Gritta è ella sa retratga en sia tauna ed ha sbragì:

«Ti chantadura cun tia testa vida!»

La lodola è sgulada ad aut ed ha chantà: «Be donn, ti oratura scorta, che ti na sas betg chantar, propi donn, ti sabiutta, che ti na sas betg sgular!»


Valurs
[edit]

Ina giada ha in um chavà or sin ses funs ina statua da gronda bellezza. El l’ha purtà ad in collecziunader, dal qual el saveva ch’el haja plaschair da bella rauba e portia ensemen quella da dapertut. El al ha offert la statua en vendita, ed il collecziunader l’ha cumprà per in aut pretsch.

Sin via a chasa ha l’um ponderà quanta vita ch’ils daners ch’el purtava en sia tastga muntian, ed el è sa smirveglià co ch’insatgi possia pajar in’uschè auta summa per in crap stgalprà senza vita ch’era stà zuppà ed emblidà milli onns en la terra.

A medem temp admirava il collecziunader sia statua acquistada da nov e scheva a sasez: «Tge bellezza! Tge vita! Ed uschè frestga suenter in sien da milli onns! Tge olma ha s’imaginà quai!» Ed el ha pensà: «Co po insatge stgamiar tut quai cunter daners, cunter daners ordinaris, senza vita!»


Autras mars
[edit]

In pesch ha ditg ad in auter: «Dador nossa mar hai segir in’autra mar cun creatiras nudantas che vivan precis uschia sco che nus vivain qua.»

L’auter pesch al ha respundì: «Quai è ina pura imaginaziun, ina pura fantasia! Na sas ti betg che tut quels che bandunan la mar er be cun ina battida da nudaglia e restan dadora ston murir? Tge mussament has ti pia per in’autra vita en autras mars?»


Ricla
[edit]

Da stgirenta notg è in um entrà en il curtin da ses vischin; el ha engulà la pli gronda melona ch’el ha chattà e l’ha prendì cun sai a chasa.

El l’ha avert e constatà ch’ella era anc malmadira.

E guarda qua, igl è capità in miracul!

La conscienza da l’um è sa dasdada. El è daventà conscient da sia culpa ed è s’enriclà d’avair engulà la melona.