Kafibötädöp de ‚Surat‛
In ‚Surat‛ kafibötädöp ädabinon, kö tävans mödik äkobikons poszedelo. Ün del semik ini at el ‚seder‛ ü saludabukinolavan Pärsänik äkömom‚ kel ilautom dü lif lölik oka dö Godav, e kel no plu älekredom Godi. „Kis God binom-li?“ äsagom; „kiöpao ekömom-li? kin ejafon-li omi? kiöpo binom-li? If binomöv kop, logoyöv omi; if binomöv lanal, binomöv täläktik ä gidik: no dälomöv, das neläbans dabinons su taled. Ob it, posä evobob so mödiko pro kult oma, emutoböv binön lekultan in ‚Ispahan‛‚ e no pemütoböv fugön se Pärsän, posä esteifob ad kleilükön menis. Klu God leno dabinom.“ So nolavan, ebluviköl sekü steif oka ad blöfädön dö tikäl primikün dinas valik, ereafom ad perön okiki‚ ed ad kredön, das no äbinos täläkt oka, kel no plu ädabinon, ab ut, kel guveron levali. Ädalabom as slafan kafäri tio nüdiki, keli äleadom binön lä yan kafibötädöpa. Omo, iseitom oki sui söf, ed ädrinom bovületi ela ‚kokenar‛ ü mäkuna. Ven drined at äprimon ad brietükön breini omik‚ äflekom oki me spik lü slafan oka, kel äseadom in solam su ston, äjäfölo me momof musakas omi ätupölas‚ ed äsagom ome: „O blägan miserabik! lekredol-li, das God dabinom?“ „Kin kanon-li dotön tefü atos?“ kafär ägesagom ome. Äsagölo vödis at, kafär äramenom se paan, kel äzüon loini oka, pupili mostöfik‚ ed äsagom: „Ekö! is God binom, kel ejelom obi, sisä binob in vol; pemekom de tuig bima fetisyitik läna obik.“ Mens valik kafibötädöpa no läs pisüpádons dub gesag slafana, äsä dub säk söla omik.
Täno braiman, ätovülöl jotis oka, äsagom nägäre: „O stupan pöfik! liö! polol-li Godi olik in zönül ola? Sevolöd! das God leno votik dabinom plä el ‚Brahma‛, kel ejafom levali, e kela tems topons su jols ela ‚Ganges‛. Braimans binoms kultans balik oma‚ e binos dub jel patik omik, das ebleiboms dabinön sis yels tumteldegmil, to levoluts valik Lindäna.“ Sunädo brokan yudik ädunom spiki, ed äsagom: „Lio braimans kanoms-li lekredön, das God labom-la te temis in Lindän, e das te dabinom-la pro kladät onsik? God votik no dabinom, pläs ut ela ‚Abraham‛, kel no löfom neti votik, pläs uti Yisraeläna. Galedom oni, do spearon love taled lölik, jüs ukobükom dönu oni in ‚Hierusalem‛ ad gevön one reigi netas‚ ven Litaliyänan in klotem blövik äsagom zuno ome: „Blinädol Gode negiti, ven sagol, das löfom te neti Yisraeläna. Edeimom oni sis tim yelas plu degveltumas, soäsä kanol cödön ebo sekü spearükam ona. Ün attim vokom menis vlaik ini glüg romik, plödü kel daben leno dabinon.“ Pastan protästik de lesed Danänik de ‚Tranquebar‛ ägesagom äpaelikölo lesedäbe katulik: „Lio kanol-li miedöfükön dabeni menas ad lekoef lugodik olik? Sevolöd, das te utans odagetons dabeni, kels ma gospul leplekons Godi lano e verato ön büded Yesusa!“ Täno Türkänan: tolädafizir de ‚Surat‛, "smökölo pipi oka, äsagom kritanes tel ko vögäd gravik: „O ‚padres‛! lio kanol-li givülön sevi dö God te glüges olsik? Büded Yesusa pefinidon sis köm ela ‚Mahomed‛: Saludalanal peprofetöl fa Yesus it: vöd Goda. Rel olsik no plu dabinon, ka in reigäns anik‚ e su failots ona rel obsik elebumon oki in dils jönikün Yuropa, Frikopa, Siyopa e nisuls onas. Dabinon nu su tron mogula, e tenikon jü in Tsyinän: län at lita. Dasevols micödi yudanas in mükükam onas; klu dasevolsöd lesedi profetana in vikods oma! Dabeni odalabons te flens de ‚Mahomed‛ e de ‚Omar‛; ibä utans, kels züpons eli ‚Ali‛, binons nefiedans.“ Ad vöds at el ‚seder‛, kel äbinom de Pärsän, kö pöp slopon segi di ‚Ali‛, äprimom ad smilön; ab in kafibötädöp feit gretik äsüikon kodü foginänans, kels ädutons lü rels distik‚ e bevü kels nog ädabinons kritans Habäjänik, koptans‚ Tataränans lamatik, larabans smaelitik, e zoroatans ü leplekans fila. Valikans ädisputoms dö natäl Goda e dö kult oma‚ du alikan älaidälom, das rel veratik te ädabinon in län oka.
Us ädabinom literatavan de Tsyinän: züpan de el ‚Kon Fu Tse‛, kel ätävom demü tidam oka. Äseadom in gul kafibötädöpa, ädrinölo tiedi, ädalilölo vali, e no äsagölo vödi bal. Tolädal Türkänik, älüiköl lü om, älüvokädom ome me vög laodik: „O Tsyinänan gudik! kel bleibol seilön, sevol, das rels mödik edranons ini Tsyinän. Tedans lána olik, kels äneodoms is duneti obik‚ esagoms obe osi, du älesioms, das ut ela ‚Mahomed‛ äbinon gudikün. Gevolös, äsä oms, gidi verate! kisi tikol-li dö God, e dö rel profetana omik?“ Täno seil lölöfik ädavedon in kafibötädöp. Züpan de ‚Kon Fu Tse‛, igetirölo namis oka ini slivs veitik klotema okik ed itravärölo onis sui blöt oka‚ ämeditom ninälo, ed äsagom me vög sofik ä süenik: „O söls! if dälols obe ad sagön osi oles, binos stimiäl, kel pö dins valik neleton menis ad baicedön; if labols sufädi ad lilön obi, osaitädob atosa sami, kel nog binon go flifädik in mem oba. Ven ädetävob de Tsyinän ad vegön lü ‚Surat‛, äboidob obi sui naf Linglänik, kel idunon tävi zü tal. Dü vegam änakobs len jol lofïudik Sumatreäna. Tüi zedel, inexänölo sui län ko pösods ömik skipa, iseidobs obis sui jol mela nilü vilagil dis kokoteps, in jad kelas mans ömik lánas difik ätakädoms. Usio bleinan äkömom, kel iperom logamafägi sekü küped sola. Ilabom desiri fopik ad suemön natäli ona, ön disein ad dütön oke liti ona. Iblufom medis valik litava, kiemava, ed igo nigroma, ad nüfärmükön bali stralas ona ini flad; no äkanölo plöpön tefü atos, äsagom: lit sola no binon flumot, ibä no kanon pamufükön fa vien; no binon solidot, ibä no kanoy deteilön diledis de on; no binon fil, ibä no kvänikon in vat; no binon lanan, bi binon logädik; no binon stöf, bi no kanoy tölatön oni; no binon igo muf, bi no mufükon kopis mu leitikünis; klu binon nos verik. Fino, sekü küped laidulik sola, blöfäd dö lit, iperom logamafägi, ed uti, kel binon mödo badikum, cödäli oka. Äkredom, das äbinos no logamafäg oka, ab das sol no plu ädabinon in leval. Älabom as dugädan nägäri, kel, posä ikoedom seadön söli oka ini jad kokotepa‚ ätovädom de glun bali kokotas onik; äprimom ad mekön lampadili de jal ona, sumbudi de jalafaibs ona‚ ed äsepedom se pulp püta onik leüli nemödik ad blinön ati ini lampadil okik. Du nägär äjäfom me atos, bleinan äsagom seifölo ome: „Lit kludo no plu dabinon-li in vol?“ „Ut sola dabinon‚“ nägär ägespikom. „Kis sol binon-li?“ bleinan äsagom dönu. „Atosi no nolob‚“ Frikopan ägespikom‚ „sevob te, das sülöpikam ona binon prim vobodas obik, e das modonikam binon fin onas. Lit onik nitedon obi läs, ka ut lampadila obik, kel gevon obe litükami in dom oba; nen on no kanoböv dünön oli dü neit.“ Täno, äjonölo kokotili oka, äsagom: „Ekö! is sol oba binon!“ Pö spikot at vilagan, kel ägolom me slütods, äprimom ad smilön‚ ed äkredölo, das bleinan pimotom bleiniko, äsagom ome: „Sevolöd! das sol binon glöp fila, kel sülöpikon aldeliko se mel‚ e kel modonikon alsoariko in vesüd, ini bels Sumatreäna. Atos binon utos, kelosi ol it kanolöv logön, äsä obs valik, if labolöv fägi logama.“ Täno päskaran äspikom, ed äsagom boatane: „Logoy sio, das neai esegolol se vilag olik. If elabolöv lögis, ed if edunolöv tävi zü nisul: Sumatreän, sevolöv, das sol no modonikon ini bels; ab algödiko sülöpikon de mel, ed alsoariko gegolon ini on ad flifädükön oki; atos binon utos, kelosi logob ün dels valik vegamü jols.“ Lödan tinisula: Lindän täno äsagom päskarane: „Lio men, kel labon tälákti saunik, kanon-li kredön, das sol binon-la glöp fila‚ e das aldeliko segolon-la se mel, e das gegolon-la ini on nes kvänikön? Sevolöd kludo, das sol binon el ‚deuta‛ ü god läna obik‚ kel dugolon aldeliko sili su vab, güflekölo zü bel goldik di ‚Meruwa‛; das, if grahanon, kod atosa binon, das penüslugon fa sneks: ‚Ragu‛ e ‚Ketu‛‚ e das te palibükon de atos dub pleksLindänanas len jols ela ‚Ganges‛. Binos vo tikod vemo fopik pö lödan Sumatreäna ad kredön, das te nidon ninü horit nisula okik; tikod somik kanon te süikön in kap mana, kel te enafom in pirog.“ Laskar: cif tedanefa, kel ätakon len nak, täno äspikom, ed äsagom: „Binos tikod nog fopikum ad kredön, das sol buükon Lindäni bu läns valik taleda. Etävob in Redamel, ve jols Larabäna, lü Madagaskareän, lü nisuls Molukuänik, e lü Filipuäns: sol litükon länis valik at leigoäsä Lindäni. No flekon oki zü bel; ab sülöpikon in nisuls Yapäna, keli nemoy demü kod at eli ‚Jepon‛ üd eli ‚Guepuen‛: moted sola; e modonikon vemo fagiko in vesüd, po nisuls Lingläna. Sevob atosi vemo fümiko, ibä elielob sagön atosi ün yunüp oba fa lefat oba, kel itävom jü top"das mu fagiküns mela.“ Ävilom sagön dö atos mödikumosi, ven matrod Linglänik skipa obsik ävüspikom ome sagi, ed äsagom: „No län dabinon, kö sevoy gudikumo kuli sola, ka Linglän: sevolöd, das neseimo löpikon e donikon. Dunon nenropo tävi su tal; ed atosi sevob vemo fümiko, ibä ebo i edunobs oni, ed ekolkömobs oni valöpo.“ Täno, äsumölo rotenastafi de nam balana lilanas‚ äliunom sirki sui sab, ästeifölo ad plänön omes kuli sola de trop bal lü votik; ab no äkanölo plöpön tefü atos, äyufidom as temunan utosa valik, kelosi ävilom sagön, stirani nafa obsik. Stiran at äbinom man sapik, kel ililom disputi lölik nes sagön bosi; ab ven älogom, das lilans valik äbleiboms seilön ad dalilön omi‚ äprimom täno ad spikön, ed äsagom omes: „Alan olas cütol votanis, e pacütol fa oms. Sol no tulon zü tal; ab binos tal, kel tulon zü on, jonölo one turniko ünü düps teldegfol nisulis Yapäna, Filipuänis, Molukuänis, Sumatreäni, Frikopi, Yuropi, Lingläni, e länis votik ömik. Sol svieton no teiko pro bel, pro nisul, pro ziläk ninü horit, pro mel, no igo pro tal; ab dabinon in zän levala, kiöpao litükon ed oni e planetis votik lul, kels i tulons zü on‚ e kelas aniks binons mödo gretikums ka tal, e mödo fagikums de sol ka on. So samo saturn labon diameti liölas kildegmil, e dabinon in fagot mö liöls teltumjöldeglulbalion de sol. No spikob dö munäds, kels gejedons lü planets fagik liti sola, e kels dabinons in mödot gretik. Alan olas labolöv fomälodi veratodas at, if lüodükol te dü neit logis olik lü sil‚ ed if no labol tikodi, das sol te svieton pro län ola.“ So äspikom, ad stun gretik lilanas omik, stiran, kel idunom tävi zü tal, e kel iküpedom silis.“
„Leigoso din tefü God binon‚“ züpan de ‚Kon Fu Tse‛ äläükom, „äsä tefü sol. Men alik kredon, das te on it labon oni in temül oka, u pu in län oka. Net alik kredon ad enüfärmükön utani, keli leval logädik no nüfärmükon. Ab dabinon-li tem leigodovik lä ut, keli God it elöodom ad kobükön menis valik ad lekoef ot? Tems valik taleda pemekons te as sümädots uta nata. In mödiküns tuvoy lavabövädis u saludavataskelis‚ kölümis, bobotis, lampadis, magotis, nüpenädis, saludabukis, sakrifotis, lataris, kultanis. Ab in tem kinik saludavataskel dabinon-li, kel binon so gretik äs mel, kel leno pakipedon in koan; kin labon-li kölümis so jönikis äs bims fotas ud uts me flluks pefledöls flukepagadas; boboti leigoso löpiki äs sil, e lampadi leigoso nidiki äs sol? Kiöpo ologoy-li magotis leigoso nitedikis äs binans senälilabik so mödiks, kels löfons odis‚ kels yufons odis, e kels spikons? nüpenädis leigoso suemovikis e plu relöfikis ka benodis it nata? saludabuki leigoso valemiki äs löf Goda pestaböl in danöf obsik‚ ed äs löf kemenas obsik pestaböl in demäds lönik obas? sakrifotis plu fäkükölis ka utis lobas obsik pro utan, kel egivom obes vali‚ ed utis löfas lölöfik obas pro utans, ko kels mutobs dilön vali? fino latari leigoso saludiki äs ladäl ritana, kela lekultan God it binom? Somo, plü men opakon veitikumo nämädi Goda, plü oreafon ad sevön omi; e plü olabon däläli pro mens, plü ozüpon gudi oma. Utan, kel juiton liti ini leval pepaköli Goda‚ klu no ludigidonös lukredani, kel küpon te strali smalik ata in lugod oka‚ ni igo Godinoani, kel löliko nelabon ati, in dred, das, as pönod demü pleidäl oka‚ no utos reifonös oni, kelos ereifon filosopani pemäniotöl, kel ävilöl dütön oke liti sola‚ ävedom bleinik, e kel pädränom pö dugäd oka, ad gebön lampadili nägära!“
So züpan de ‚Kon Fu Tse‛ äspikom; e mens valik kafibötädöpa, kels ädisputoms dö süper rela okas‚ älaidulükoms seili lölöfik.
Se Volapükagased pro Nedänapükans 1937, Nüm: 4, Pads: 25-29.