Iliade (Interlingua)

I

Canta, oh dea, le ira del Pelida Achilles; ira funeste que causava infinite mal a le acheos e precipitava multe animas valorose de heroes al Hades, a quales faceva preda de canes e pasto de aves - le voluntate de Jupiter esseva complite - desde que illes separava disputante le Atrida, rege de homines, e le divin Achilles.

Qual de le deos promoveva le contendentia inter illes pro combatter? Le filio de Jupiter e Latona. Airate con le rege, ille causava un pestilentia malin in le exercito, e le homines moriva pro le injuria que le Atrida inflictava al sacerdote Crises. Ille, qui desirava redimer su filia, presentava se in le velere navios acheos con un immense redempte e le filletos del sagittario Apollo, pendente de un auree sceptro in su mano. E a tote le acheos, e particularmente le duo Atridas, lideres de populos, ille supplicava assi:

"Atridas e tote le acheos de belle gambes! Le deos, qui posse le palacios olympic, permitte que vos destrue le citate de Priamo e que vos returna felicemente al patria. Lassa mi filia liber e accepta le redempte, venerate le filio de Jupiter, le sagittario Apollo."

Tote le acheos approbava con voce que on respectava le sacerdote e acceptava le splendid redempte; ma le Atrida Agamemnon, al qual non placeva le accordo, ille lo mandava via con malmodo e con voce de minacia:

«Que io non te trova, senior, vicine al concave naves, ja sia pro que tu tarda tu partida, ja sia pro que tu retorne postea; nam forsitan non te vale le sceptro e le filacterias del deo. Illa non lo liberabo; anque le senectute superevani illa in mi domo, in Argos, longe de su patria, laborante in le tela e dividinte mi lecto. Ma vade; non me irrita, pro que tu pote vader te sano e salve.»

Iste lo diceva. Le senior sentiva timor e obediva le ordine. Sin aperir le labios, ille vadeva via le orilla del rumoreggiante mari; e durante que ille se distanciava, ille dirigeva multe supplicationes al soverano Apollo, filio de Latona, la de belle capilles.

«Audiva me, tu qui portas le arc de argento, protege Crisa e la divina Cila, e imperas con poter in Tenedos! O Esmintio! Si io jam adornava tu belle temple o ardiba pingue carnes de toros o de capros in tue honore, cumple iste voto pro me: que le Danoi paga mi lacrimas con tue sagetas!»

Tal esseva su preces. Febo Apollo le audiva, e irato in su corde, descende del summitates de Olympo con su arc e cechiere clauso super su umeros; le sagetas resonava super le dorso del indignate deo, quando illo comenciava a mover se. Ille andava simile al nocte. Ille sedevas distante del navios, tirava un sageta, e le arc de argento faceva un terribile crepito. Al principio, le deo tirava contra le mulos e le agile canes; ma postea ille dirigeva su mortifer sagetas verso le homines, e multe pyras de cadaveres ardeva continuemente.

Per nov dies la sagittas del deo volava tra le armata. Al decime, Achilles convoqueva le populo a un consilio: illo habeva inspirate in su cor Juno, le dea con nivos brachios, qui se interessava pro le Danai, qui illa videva morir. Illi veniva e, un vice assemblate, Achilles, le rapide, se levava e diceva:

Durante noven dies le sagittas del deo volava supra le exercito. Al die decime, Achilles convocava le populo a un consilio: illud ponite in le corde de Juno, le dea con bracios nivee, que interessava se per le danaos, qui videva morir. Illi veniva e, una vice congregate, Achilles, ille de pedes levi, se levava e diceva:

«Atrida! Io creo que nos debera retroceder, iterar errante, si nos escapara de morte; nam si non, le guerra e le pestilentia, unite, finira con le aqueos. Ma, consultem un propheta, sacerdote o interprete de somnios - anque le somnio veni de Jupiter - proque ille nos dicera proque Apollo se ha si irritate: si ille se querela de un voto o un hecatombe, e si cremar le suete de oves o capros selecte pro illius honor volera remover de nos le pestilentia. »

Quando ille terminava su parola, se segeva. Calcas, le Testoride, le melior augure - qui cognosceva le presente, le futuro e le passate e habeva guidate le navios aquee verso Ilio per le arte divinatorie que Apollo ille habeva donate - se levava e les dirigeva benevolemente dicente:

«Oh Achilles, car a Jupiter! Tu me mandate explicar le ira del deo, del sagittario Apollo. Ben, io parla, sed antea tu promitte e jurar que tu es prompte a me defender per verbo e per facto, nam io time irritar un homine qui gauder de grande poter inter omne le argivos e es obedite per le aqueos. Un rege es plus potente que le inferior contra qui ille se enoja; e si ille restringe su ira in le mesme die, ille tunc porta odio usque que ille potera exequer illud in le pectore de ille. Tu dic se tu me salvarea. »

Respondeva li Achilles, le rapide: "Manifesta, deponente omne timore, le vaticinio que tu sape; nam, per Apollo, car al Jupiter, que tu, O Calcas, invoca sempre quando tu revela le oracula al danos!, nemo de illes apponerá su pesante manos sur te, juxta le concave navos, durante que io vive e vide le luce hic super terra, ben que tu parla de Agamemnon qui nunc se gloria de esser le plus potente de tote le aqueos."

Postea le excellentissime profeta prendeva corage e diceva: "Le deo non se plange pro aliquo vota o hecatombe, sed pro le insulto que Agamemnon ha infligite al sacerdote, qui non redonava le filia e non acceptava le rescate. Pro isto, le sagittator causa nos damno e causa nos ancora. E ille non libera le aqueos del odioso peste, donec le filia con vivos oculos es rendite a su patre, sin premio ni rescate, e nos sacrifica un sacre hecatombe in Chryse. Postquam ille es placate, nostre sperantia renascera."

Post iste parolas, ille se sede. Statim le potentissime heroe Agamemnon Atrida se levava, affligen con negre intestinos plen de ira e con ocules simile al fulgurante foco; e confrontante Calcas con un visage torve, ille exclamava:

"Divin de males! Nunquam tu me ha annunciate alcun cosa gratiose. Sempre tu place in vaticinar calamitates e nunquam diceva ne faceva alcun cosa bone. E ora, profetisante ante le danais, tu affirmas que le Archere les invia calamitates, proque io non voleva acceptar le splendide redempto del juvene Criseida, que io desirava haber in mi domo. Io la prefere, certemente, a Clitemnestra, mi legitime sposa, proque non es inferior in statura, natural, intelligentia ne destreza. Ma, nonobstante, io consente a retornar-la, si isto es le melior; io vole que le populo se salve, non que pereat. Ma prepara presto un altro recompensa pro me, proque io non sia le sol argivo qui se queda sin lo; lo qual non pare decorose. Vede totes que le que me pertineva me scappa tra le dita."

Le respondeva le divin Achilles, de pedes levi: "Atrida gloriosissime, le plus cupidinose de totes! Como pote le magnanime acheos dar a te un altere recompensa? Io non sape que il ha alique parte alique cosas del communitate, proque le cosas del sacco de le citates es distribute, e non es conveniente fortiar le homines a le reunir de nove. Dunque, libera ora iste juvene al deo, e nos, le acheos, te pagara le triplice o le quadruple, si Jupiter permitte que nos prende le bien-murate citate de Troia."

Le rege Agamemnon replicava in responsa: "Ben que tu es coragiose, divin Achilles, non celar tu pensamento, proque tu non potera ne ludificar me ne persuader me. Forsan tu desira, pro conservar tu recompensa, que io perdera le mio, e pro isto tu me consilia a le restituer? Ben que le magnanime acheos da a me un altere pro conformar a mi desiro proque sia equivalente... E si illo non da me un altere, io prenderea le tue, o ille de Ajax, o io portarea ille de Ulysse, e ille que arriva a me se encolerizara. Ma super isto, nos deliberares un alte die. Nunc, venite, nos lance un nigre nave al divin mar, nos collige un opportune remissores, nos imbarca victimas pro un hecatombe e le mesme Criseida, le de belle facie, e que ulle de le chefes sia le capitano: Ajax, Idomeneo, le divin Ulysse o tu, Pelide, le plus portentose de homines, pro que tu pote placar le arcuista con sacrificios."

Achilles, divin con pedes agile, lo regardava con un aspecto sever: «Oh, impudente e cupidulose! Comune aqueo volerea obtemperar tu comandas pro incipiar le assalto o pro combatter valentemente contr'ali homines? Io ne veni a combatir sub le ordine del bellicose Troianos, qui non me accusa de alcun culpa, non prendera mai mi vacas ni mi cavallos, non disturbava jam la recolta in fertile Phthia, creatrice de homines, que multe umbrose montes e le strepitoso mar separa nos, ma io sequi te, grandissime insolente, pro dar te le satisfaction de vengiar Menelao e tu, vulto de can. Tu non attende a isto, tu non te preoccupa, e me minacias mesme a privar me de mi merces quam mi donava le aqueos pro mi grandissime faticas. Jam unquam mi parte del spolio es equal al tuo quando istos depreda un populose citate: ben que le parte le plus pesante del impetuose guerra es portate per mi manes, tu merces, al tempore del division, es multo plus grande; e io, post haberme fatigate in le combatto, regresa a mi naves, contente con un merces parve ma acceptabile. Nunc io reveni a Phthia, nam nihil es melio quam retornar a patria con concave navios: io non ha intension de remaner hic sin honore pro fornir te con lucro e ricchesse.»

"Dit iste. Angustiate Pelida, e in le vellute pectore su cor pensava duo cosas: aut nudar le acutissime gladio que portava presso del femore, e aperir se viam pro occider le Atrida, aut mitigar su cholera e reprimere su furor. Mientras que ille pensava tal cosas in su mente e in su cor, e traheva le grande gladio del vagina, Minerva descendeva del celo: Juno le aveva inviate, le dea de nivos brachios, que amava cordialmente ambos e se preoccupava pro illes. Ella se colocava post le Pelida e puxava su flave criniera, apparens solmente a ille; nulle altere videva illam. Achilles, sorprendite, se voltava e immediatemente recognosceva Pallas Minerva, cuje oculos scintillava de un modo terrible. E parlando con illa, ille pronunciava iste alate verba:"

«Proque, filia de Jupiter qui portava le egida, es revenite de nove? Forsan pro vider le insulto que me face Agamemnon, filio de Atreo? Nam ego dicite lo que me sembla que va evenir: Ille per su insolentia presto perdera le vita.»

Le diceva Minerva, le divinitate con le oculos scintillante: «Io veni del cileo pro pacificar tu collera, si obedi illes; e Juno, le dea con le brachios nivee, te inviava pro illac preoccupar-se de vobis. Iste argumentos non plus disputar, non extraher le gladio e insulta le a tu placite. Lo que io te dicit se realisara: Triple e splendide presentes te essera offerte pro iste insulto. Controla te e obedi nos.»

Respondeva Achilles, le de pedes levi: "Es necesse, o dea, facer lo que tu mandas, ben que mi corde es multo irritate. Agir in tal maniera es le melior. Qui obedi a le deos, es multo attendite per illos."

Diceva; e ponente le robuste mano in le argente pugno, infoderava le enorme spata e non disobeiva le ordine de Minerva. Le dea retornava al Olympo, al palatio in le qual reside Jupiter, qui porta le egida, inter le altere deitates.

Le filio de Peleo, non diminuente in su ira, insultava novemente al Atrida con injuriante parolas: "Ebrio, con facie de can e corde de cervo! Nunquam tu osaste prender le armas con le gente del populo pro combatter, nec metter te in emboscata con le plus brave aqueos: ambe cosas pare te le morte. Iste es, sin dubio, multo melior prender le dones in le vasto campo de los aqueos, de illo qui te contradice. Regie devorator de tu gente, proque tu mandas homes contemptibile...; in altere caso, Atrida, iste essera tu ultime ultrage. Altre cosa io va dicer te, e super illa io prestar un grande juramento: si, per iste sceptro que jam non producera folios ne ramos, proque illo abandonava le tronco in le monte; nec revertera al verde, proque le bronzo discopertava illa de folios e cortice, e ora illa es empuñate per le aqueos qui administran justitia e custodia le lege de Jupiter (grande essera pro te iste juramento). Alcun die tote le aquivos regrettera Achilles, e tu, quamquam tu dole, non potera succurrer les quando illes succumbira e perecera per le manu de Hector, homicida de homines. Tunc tu lacerara tu corde, contristate pro non haber honorate le melior de los aqueos."

Illo ha parlate le Pelide; e, jectante al terre le sceptro chassate con clavos de aur, se sedit. Le Atrida, in le parte opposit, se incendieva. Ma le placide parlator e eloquente orator del Piles, Nestor, de cuj or d'abellas plus mel sucreva — qui ha viste perecer duo generationes de homines de voce articulate qui nasceva e creseva con ille in le divin Piles, e qui regnava sur le tertie — se levava e con un benigne discurso, illes dicteva:

«Oh deitates! Qual grande causa de tristessa pro le terra aquee! Prïamo e su filios gauderian in lor corde, e le altere Trojanos jubilarian, si illes audiveran le parolas con le quales vos disputa, le prime in le consejo e in le combatto. Ma, permitite vos esser convencite, jocunes, proque vos es plus juvene que io. In altere tempore io habeva tractate con homines plus forti que vos, e illes nunquam me recusava. Io nunquam habeva vidite, e io nunquam viderea, homines como Pirithoo, Driante, pastor de populos, Ceneo, Exadius, Polifemo, equal a un deitate, e Theseus, con su egida, que pareva un immortale. Illes cresceva como le plus forte del homines; multo forte illes habeva essite e con altere multo forte illes habeva combattite: con le montanes centauros, que illes exterminava de un maniera stupende. Io stava in lor compania - io veniva de Pylos, de longe, de iste distantia terra, proque illes me invocava - e io combattava secundo mi fortias. Ni un homine del presente mundo que viveva habeva combatite con tal homines; nonobstante, illes sequeva mi consilio e audiva mi parolas. Presta mi obeientia, como le melior que vos pote facer. Tu, etiam si tu es coragiose, non prender le donzella de ille, proque ille es datate a illo como premio per le magnanimo aqueos; e tu, Pelida, non altercar con le rege de equal a equal, proque non habeva un rege qui, tenente le sceptro, obteniva honore tanto grande como ille, e que Jupiter gloria. Si tu es plus forte, es proque un deitate te nasciteva; ma iste es plus potente, proque ille regna sur un major numero de homines. Atrida, aplaca tu ira; io te supplica de depositar tu ira contra Achilles, qui es un forte mur in le perniciose combatto pro totes le aqueos.»

Le rege Agamemnon respondeva: "Si, senior, lo que tu justemente diceva es opportune. Ma iste homine vole superar a tote le altere, vole governar a tote, dar ordines a tote, que io credo que alcuno refusarea a obeder. Si le deos immortale le ha facite bellicose, permitte illo proferer injurias?"

Interruptente lo, exclamava le divin Achilles: "Codarde e vile io poterea esser appellite si io cedeva a tote lo que tu dice; da ordines a alteres, non me da ordines, nam io non pensa a obtemperar te. Altere cosa que io dicerea te, que tu fixerea in memoria: Io non combaterea con iste manos pro le puella, nec con te, nec con alcun altere, nam finalmente tu me prendera lo que tu me dava; ma de le altere cosas que io ha juxta le nave nigre rapide, tu non pote prender los contra mi voluntate. E si non, prova lo, pro que illes se informarea etiam; tosto tu negre sangue fluerarea circa mi lancea."

Post haber disputate de iste maniera con rationes contradictorie, illes se levava e dissolvava le consilio que se celebrava presso le naves achaee. Le filio de Peleo se dirigeva verso su tendas e su ben proportionate navios con Patroclo e altere amicos. Le Atrida lanzava un veloce nave al mar, selectava vint remeros, cargava le victimas del hecatombe pro le deo, e conducendo Criseida, le belle facie, ille la embarcava etiam; le ingeniose Ulisse esseva le capitano.

Tan tosto como illes se embarcava, illes comenciava a navigar per le planicie liquide. Le Atrida mandava que le homines se purificarea, e illes faceva le lustrationes, jectante le impuritates in le mar, e sacrificava perfecte hecatombes de tauros e de capros in honore de Apollo sur le playa. Le vapor del adipose attingeva le celo, arrotolandose circa le fumo.

In tal cosas le armata se occupava. Agamemnon non oblidava le minacia que ille faceva a Achilles in le conflicto, e diceva a Taltibio e Euribates, suos araldoes e diligente servitores: "Irate al tenda de Pelide Achilles, e prendente per le mano Briseida, le belle facie, e portate le hic; e si ille non te la da, io e altere ira a prender la e ille lo sentirá plus durmente."

Parlante assi, con voce altaneire, ille les dimitteva. Contra lor voluntate, le araldoes partiva per le orilla del sterili mar, arrivava al tendas e le navios del Myrmidones, e trovava le rege presso su tenda e su nave nigre. Achilles, a veder les, non alegrava se. Illes se turbase, e faceva un inchino, stava silente sin dicente o demandante alcun cosa. Ma le heroe comprendeva tote, e diceva:

"Salute, araldoes, messagers de Jupiter e del homines! Accostatevi, que pro me vos non es le culpabile, ma Agamemnon qui vos manda pro le juvene Briseida. Veni, Patroclo de linaje jocose! Tira foras le moza e dala a illes. Essite ambe testigos ante le beate deos, ante le homines mortale e ante iste crudele rege, si ille alique vices ha necessitate de me pro liberar se de calamitates funeste; que su corde es possedite de furor e non sa pensar al mesme tempore sur le futuro e le passate, proque le Acheos pote salver se combattente junte al navios."

Assi parlava. Patroclo, obediante a su amico, extrageva Briseida, con belle facies, del taberna e la davava a illes pro portar la. Le heroldos partiva verso le naves aquee e le femina iba con illes a malgrat suo. Achilles rompeva in lacrimas, se separava de su compagnos, e se sedeva al bordo del mar spumose con le ocules fixate in le immenso ponto e le manos extendite, e dirigeva a su matre multe preces: "Matre! Jupitere altissime, qui me creava de curte vita, deberea honorar me e non face illo in ulle maniera. Le potentissime Agamemnon Atrida me insultava, a causa de mi premio que ille mesme me habeva raptate."

Tali verba diceva plorante. Su venerabile matre lo audiva desde le fundo del mar, ubi se trovava vicin al vetule patre, e immemoriate appariva, quasi nebula, ex le spumose undas. Ella se sedeava al latere de ille qui plorava, lo carezzava con le mano e lo parlava in iste modo:

"Filio! Pro que ploras? Qual dolor te ha arrivite al anima? Parla; non celar me lo que tu pensa, pro que nos duo lo cognosce."

Emissante profunde suspiras, Achilles, con los pedes ligiere, respondite: "Tu sape. Per que referer lo que tu jam cognosce? Nos venite a Thebas, le sacrate citate de Eetion; le pillava e le spolia que nos reportava esseva distribute justo inter le Aqueos, e le belle Criseida habeva essite assignate al Atrida. Postea, Crise, le sacerdote del sagittari Apollo, veniente con immenso pretio e con le bandeiras del sagittari Apollo, que pendeva del su auree sceptro, supplicava a tote le Aqueos e particularmente al duo Atridas, le ductores de le populos, de redimer su filia. Omne le Aqueos approbava clamorosamente que se debera respectar le sacerdote e acceptar le splendidissime pretio; ma Atrida Agamemnon, que non placeva le concorde, faceva le sacerdote ir a malamodo con un linguage minaceante. Le vetule se retira colerice; e Apollo, atendente su supplicas, proque ille le amava multo, tirava in le Aqueos le fatidic flecha: homines moriva sequente homines, e le sagittas del deo volava in tote le ampli campo del Aqueos. Un sagace augure interpretava nos le vaticinio del sagittari, e io esseva le prime aconsiliar que on placava le deo. Atrida se inflammava de ira; e levetante, ille faceva mi un menacia que jam se realisava. Le Aqueos, con ocules vive, conduci ille a Chryse in velerosa nave con presentes pro le deo; e le filia de Brises, que le Aqueos me dava, heraldo veniva leportar desde mi tenda. Tu, si tu pote, succurre al tuo bon filio; va al Olimpo e prega a Jupiter, si alcuna vice le portasti conforto al su cor con parolas o con obras. Multe vices, trovandone in le palatio de mi patre, audiva te gloriarte de haber evitate, tu sol inter le immortales, un affrontose disgratia al Saturnio, que amontona le obscur nubes, quando altere deos olympic voleva ligarlo, Juno, Neptuno e Palas Minerva. Tu, oh dea, adveniva e libereva illo del ligamines, invocante le vasto Olimpo le centimano nomine Briaero, que le deos nomina e tote le homines Egeon, le qual es superior in fortia al su proprio patre, e se sede a lato de Jupiter, fier del su gloria; timide los beate deos e renunciava al lor intention. Rememora illo, sedia te al suo latere e abraza le sue genas: fortasse ille decidera favorisar le teucros e acorralar le aqueos qui seran occidite inter le pupas, presso le mar; pro que tote gaudia de lor rege e Agamemnon Atrida comprende le potentia del error que illo ha committite non honrando le melior del aqueos.

Tetis respondeva, versando lagrimas: "O filio mio! Proque te nutrive, si io te portava in un hora infelice? Utinam tu esses in le naves sin ploro ni dolor, ja que tu vita debe esser breve, non longe duracione! Nunc es simultaneemente de brevi vita e le plus infortunate de omnes. Con nefasto destino io te parturiva in le palatio. Io mesme ira al nivoso Olimpo e parllara con Jupiter, qui place in lanciar fulminos, pro si illo se pote persuader. Tu remane in le naves de ligero andar, conserva le collera contra le aqueos e abstene te complete del combater. Heri Jupiter se absenteava verso le Oceano, verso le pais del probi etiopes, pro assistere un banquet, e tote le deos lo sequiva. De hic a dece dies ille retornara al Olimpo. Tunc io accurrea al morada de Jupiter, sustenite in bronzo, io lo abraçarea le genibus e spera que io lo pote persuader."

Dicite iste parolas, illa partiva, lasciante Achilles con le corde irritate a causa del mulier de belle cintura que le habeva rapite violentemente e contra su voluntate.

Interim, Ulises arrivava a Crisa con le victimas pro le sacra hecatombe. Quando illos arribava al profunde porto, illes diminuiva le velas, ponente los in le nigre nave; illes abbattava per medie de cordas le masto usque al cubierta; e illes portava le nave, per le forza del remos, al ancorate. Illes jectava ancres e ligava le cablos, saltava al plage, disimbarcava le victimas del hecatombe pro le sagittator Apollo, e Criseida sortiva del nave que travessa le ponto. Le ingeniose Ulises portava le moecha al altare e, ponendola in le manos de su patre, diceva:

«Oh Crises! Agamenón, le rege del homines, manda me a te con le filia e offere un sacre hecatombe a Apollo pro beneficio del danaos, pro leniar iste deus que ha causate un terribile dano al aqueos.»

"Ille diceva, e ponite le filia amate in su manos, que ille recipieva con allegressa. Immediatemente, illes ordinava le sacre hecatombe circa le ben construite altare, lavava lor manos e prenneva farina con sale. E Crises orava con voce alte e con le manos elevate:"

"«Escuta me, tu qui portas le arco de argento, protege Crisa e le divin Cila e impera potentemente in Tenedos! Tu me audiva quando ego supplicava te, e pro honorar me, tu opprimite durmente le exercito aqueo; ergo nunc, comple me iste voto: elimina ja le abominabile pestilentia del danaos!»"

"Tunc su preces esseva, e Apollo Phoebus le audiva. Postquam le preces esseva finite e le farina con sale esseva distribuite, illes prendeva le victimas per le capite, que illes tirava a retro, e illas occideva e pellava; tunc illes dissecava le femures, e post haber los coperte con un duple strato de grassa e carne crue in peciettos, le seniore los poneva super le igne accendite e los aspergeva con vino nigre. Jovene proxime illo teneva spetas de cinque punetas in lor manos. Post le rostimento del femures, illes assapiava le entratas; e post le dissection del resto, illos lo transpierceva con spetas, lo rostiva con cura e lo removeva del foco. Post le fin del labor e le preparation del banquete, illes mangiava, e nulle mancava su respective portion. Post haber satisfacite le desiro de mangiar e biber, le juvene impleva le crateras e distribueva le vino a omne presente post haber offerite le primicias in copas. E durante le die, le aqueos placava le deo con canto, intonante un belle pean al flechator Apollo, que les audiva con le corde complacite."

Quando le sol se ponite e veniva le nocte, illes dormiva presso le amarras del nave. Ma, como appariva le filia del matino, le Aurora con le digitos rose, illes navigava al grande campo aqueo, e le flechator Apollo les mandava un vento prospero. Ascendite le masto, discepinge le veles, que le vento inflava, e le undas purpure resonava circa le carena durante que le nave sequente su cammino. Un vice que illes arriva al vasto campo del aqueos, illes extrahiva le nave nigre in terra e le collocava super le sablo, supportandola con grande lignos. Et postea illes se dispergeva per le tentas e le barchas.

Le filio de Peleo e discendente de Jove, Achilles, le homine de pedes agiles, continuava esser irritate in le naves velere, e ni frequentava le assemblyas ubi homines gania fama, ni cooperava al guerra; ma ille consumeva su corde, remanente in le bajeles, e extrañava le clamores e le combatto.

Post iste die, quando le duodecime aurora appariva, le deitates immortale retornava al Olimpo con Jupiter in testa. Thetis tunc non oblidava le message de su filio: sortiente de inter le ondas del mar, ascendeva al grande celo e al Olimpo al matina, e trovava le longavidente Saturnio sedite separate del altere deitates in le summitate del monte. Jacente accanto a ille, abbraciava su genubi con le mano sinistre, toccava su barba con le dextre e dirigeva iste supplica al soveran Jupiter Saturnio:

"Patron Jupiter! Si io umquam te ha essite utile inter le immortales con verbes o actiones, attinge iste voto: Honora mi filio, le heroe de plus breve vita, nam le rege de homines Agamenon lo insultava, privante illo del recompensa que illo retene ancora. Vinda a illo, providente Jupiter Olympico, concedente victoria al teucros usque que le aqueos satisfacerea a mi filio e lo honora a satis. "

Assi parlava. Jupiter, qui accumula le nubes, non respondeva alcun cosa, guardando silentio multo longe. Ma Thetide, qui restava ancora abrazzate a su pedes, supplicava ille de nove:

"Promitte clarmente, accedendo o negando, proque io sappia quante despice io es inter tote le divinitates."

Jupiter, qui accumula le nubes, respondeva con affliction: "Funeste actiones! Tu face me rivalisar con Juno quando io es increpate per illa con injuriose parolas. Sin causa illa me blama sempre ante le divos immortale, dicente que io favora le teucros in le batalias. Ma nunc vade, proque Juno non debe apprender ulle cosa; ego me preoccupara proque isto se realisa. E si tu vole, io face le signo de affirmation con le capite, proque tu ha confidentia. Isto es le signo le plus secure, irrevocabile e veridic pro tote le immortales; e illa es realisate alique al que io accede con mi capite."

Diceva le Saturnio, e inclinava le negre supercilios como signal de assentimento; le divin capellos tremeva super le capite del regente immortale, e sub su influentia le vasto Olimpo tremeva.

Post haber deliberate de iste maniera, illes se separava: ella saltava al profunde mar a partir del splendente Olimpo, e Jove retornava al su palatio. Le deos se levava al vider lor patre, e nulle expectava que ille veniva, ma tote sortiva a su encounter. Jupiter se sedeva in le throne, e Juno, proque illa habeva vidite, non ignorava que Tetis, con su argentate pedes, filia del senior del mar, habeva conversate con ille, dirigeva immediatemente injuriose parolas a Jove Saturnio.

«Quel deitade, o fraudulente, ha conversate con te? Sempre te place, quando tu es longe de me, pensar e resolver qualcosa in clandestinitate, e nunquam tu ha dignate dicer un singul parola de lo que tu acorda.»

Respondeva le patre del homines e del deitates: "Juno! Non spera cognoscer tote mi decisiones, nam anque essendo mi sposa te essera difficile. Que poterea esser dicite, nulle deitate o homine lo saperia ante tu; ma que io vole resolver sin contar con le deitates, non illo demanda o cerca cognoscer lo."

Respondeva Juno venerabile, con le grande oculos: "Terrific Saturnio, quales parolas tu pronuntiava! Non es multe le que ego te ha demandate o volite discoperir, proque meditas tranquillamente que te place. Ma ora mi cor trepida multo que Tetis, con le pies de argento, filia del senior del mar, te ha seductite. Al diluculo, se ha sedite prope te e ha abbraciate tu ginocchia; e io pensa que tu, assentiente, ha promittite a onorar Achilles e causar un grande massacre juxta le naves aquee."

Jupiter, qui amassa le nubes, respondeva: "Ah, infelice! Sempre tu suspectas, e ego non te celo alcun cosa. Tu non potera obtiner alcun cosa excepte distantiarte de mi corde, que ancara sera plus difficile pro te. Si es ver que tu suspectas, assi debe esser mi grate. Sedete in silento; obedi le mi parolas. Ne face tal que non ti valera illes omne deuses in Olimpo, si ego ti prende con mi manos invincibile."

Isto diceva. Juno venerabile, co grandi oculos, timeva; e frenando su corage, sedeva in silentio. Indignate se trovava nel palatio de Jove li deuses celestiales. E Vulcano, illestrissime artefice, comenciava a orar les pro consolar su matre Juno, co le bracios nivee:

«Funest e inacceptabile essera lo que occurrera, si vos alterca per le mortales e instiga tumultos inter le deuses; nec etiam in le festa on posset trovar alcun placer, quia le pejor prevale. Io consilia mi matre, quamquam ista jam habe ration, que obsequie le carissime patre, pro que iste non reprocha a ille e perturba nostre festa. Nam si le Olympico fulminator vole expeller nos ab nostre sede... ille nos supera multo in poter. Ma blandi ille con parolas de amicitia e ben presto le Olympico nos essera propitie.»

Assi ille parlava, e prenente un calice duple, ille offeriva lo a su matre, dicente: "Supporta, matre mia, e tolera tote le cosa, mesmo si tu es afflicite; pro te, tanto amate, mi oculos non vide que tu es battite sin que io pote adjutar te, proque es difficile resistere le Olympico. Ja un altere vice quando io voleva defender te, ille me prendeva per le pede e me jectava del divin umbrales. Io roldava tote le die e al occasione del sol, io cadeva in Lemnos. Un pauco de vita remaneva a me e le sinties me colligeva immediatemente quam ego cadeva."

Assi diceva. Juno, le dea del nivose brachios, sorrideva; e con un sorriso, prendeva le duple coppa que su filio presentava. Vulcan, le celebre artefice, comenciava a versar un dolce nectare pro le altere divinitates, extrahente illo del cratera; e un risa inextinguibile surgeva inter le beate deitates al vider con qual zelo ille les serviva in le palatio.

Tote le die, usque al occaso del sole, illes celebrava le festin; e nemo mancava su respective portion, nec defalliva le belle citara que sonava Apollo, nec le Musas qui con bell voce cantava alternante.

Ma, quando le splendide luce del sol attingeva le occidente, le deitates se retirava a lor respective palatios construite per Vulcan, le famose zoppo con ambes pedes, con sapiente intelligentia. Jupiter olympic, fulminator, se dirigeva verso le lecto ubi ille soleva dormir quando le dolce somno le superava. Ascendeva e se acostava; e al suo latere se riposava Juno, de aureo throno.

II

1 Le altere deitates e le homines qui combatte in carros dormiva tote le nocte; ma Jupiter non gustava le dolcias del somno, proque su mente cercava le modo de honorar Achille e causar grande massacro juxta le naves aquee. Finalmente, credeva que le melior essera inviar un noxio somno al Atrida Agamemnon, e pronunciava iste parolas alate:

8 "Vade, noxio Somno, dirige te al velerose naves aquee, intrude in le tenta de Agamemnon Atrida, e dicite lo que io va demandar. Dicite le que armate le aquees de longe crines e los face sortir al campo: illo nunc pote capturar Troia, le citate con large stratas, proque le immortales que ha Olympicos palacios non es plus discordante, proque Juno los persuadeva con su preces, e un serie de infortunios minacia le troianos."

16 Iste diceva. Somno partiva a auzir le mandate, veniva instantaneemente al velerose naves aquee, e trovava dorminte in su tenta le Atrida Agamemnon - circa le heroe habeva se diffundite le somno immortale - e se installava super su testa, e prendeva le forma de Nestor, filio de Neleo, qui esseva le senior al qual ille honorava le plus. Iste transfigurate, le divin Somno diceva: "Dormi, filio del bellicose Atreo, domitor de cavallos? Non debe dormir tote le nocte le princeps a qui se ha confiate le guerreros e le cosas a cui ille ha tante responsabilitates. Prenda attencion, io veni como un messagero de Jupiter; qui, ancora essente distante, se interessa multo in te e te compatite. Illo te ordina de armate le aquees de longe crines e los face sortir al campo: illo nunc pote capturar Troia, le citate con large stratas, proque le immortales que ha Olympicos palacios non es plus discordante, proque Juno los persuadeva con su preces, e un serie de infortunios minacia le troianos per le voluntate de Jupiter. Grava mi parolas in tu memoria, pro que illo non esquece quando le dolce somno te abandonara."

35 Ille diceva, partiva, e illo lassava Agamemnon a ruminar super lo que non era da cumplir. Imaginava se que illo prendera le citate de Troia iste mesme die. Insensate! Illo non sapeva lo que Jupiter stava tramando, que causarea nove malesas e ploro inter troianos e danais per medio de terribile luctas. Quando ille despertava, le voce divine resonava ancora circum illo. Ille se incorporava e, post si sedere, vestiva le toga fin, belle e nova; ille si lanciava le grande mantello, calciava lor pedes con belle sandalias e appendeva del spalla le spatha puntejate de clavos argente. Ille prendeva le scetro impereceder de su patre e se dirigeva verso le navios de aqueos de loricas de bronze.

48 Le divin Aurora ascendeva al vasto Olympo pro annunciar le die al Jupiter e le altere deos, quando Agamemnon mandava que le hiraldos de voce sonora convoqua le aqueos de longe crines a un concilio. Illos los convocava, e illos se reuniva immediatemente.

53 Ma un consilio de magnanimes proceres se celebrava previemente juxta le nave del rege Nestor, native de Pylos. Agamemnon los appella pro facer les un discrete consultation:

56 "Oite, amicos! Io dormiva durante le nocte immortale, quando un divin Sogno simil al illustre Nestor in forma, stato e natura se acostava a me. Ille se poneva super mi capite e diceva iste parolas: 'Dormi, filio del bellicose Atreus, domator de cavallos? Non debe dormir tote le nocte le princeps a qui se ha confiate le guerrieros e le responsabilitate de tant cosas. Atende me, nam io veni como nuncio de Jupiter; ille, benque distante, se interessa multo pro te e te compati. Arma le aqueos de longe crines e extrahite tote le multitudine: nunc tu pote prender Troia, le citate de plate vias, proque le immortales qui ha palacios olympic non es discordante, que Juno persuadeva con lor supplicas, e una serie de malaventuras minacia le troianos per le voluntate de Jupiter. Inscribe mi parolas in tu memoria.' Ille diceva isto e volava via, e le dolce somno me abandonava. Veni, vide como nos pote conseguir que le aqueos prende le armas. Pro probar les al debite, io les consiliara que fuge in le navios con multe bancos; e vos, parlando alcunes ab le un parte e alcunes ab le altere, cercara detener les."

76 Post se haber expressate in iste termos, ille se sedeva. Postea, Nestor, qui era rege del sabulose Pylos, se levava e benigne les adloquiva dicens:

79 "Amicos, capitaines e principes de le Achaos! Si qualcunque altro Achaio narra nos iste sonio, nos lo crederiam false e haberea ancora plus de suspicion; ma ille lo habeva, qui se glorifica de esser le plus potente de le Achaos. Ite, vide como nos pote mobilisar le Achaos pro prendre le armas."

84 Haviendo dicite iste parolas, ille se departiva del consilio. Le reges qui porta le sceptro se levava, obediiente al pastore de homines, e le gente de populo veniva pressurose. Como de le apertura de un rupes sempre emerge coperos essaimos de abeias que vola in gruppos super le flores primaveral e unes vola a iste latere e alteres a ille, talmente le multitudinari familias de guerrereros caminava in gruppos, per le basse rivas, ab le navios e tentas verso le congregation. In le medio, Fama, messagera de Jupiter, inflammate, los incitava avenir e illes se reuniva. Le congregation agitateva, le terra gemeva e tumultuosa e le homines prendeva lor locos. Novem araldo clamava pro silence e que le reges, discipulos de Jupiter, essera auscultate. Finalmente, illes se sedeva, benque con difficultate, e se quedava silente tan tosto como illes occupava le sedes. Tunc le rege Agamemnon se levava, portante le sceptro que Vulcanus habeva facite pro le supreme Jove Saturnius – iste lo donava al messagero Argicida; Mercurio lo donava al excellente cavaliero Pelops, qui a su turno lo dava a Atreus, pastore de homines; Atreus lo legava a Tiestes, ric in ganado, e Tiestes lo dava a Agamemnon pro regnar in multe insulas e in toto le pais de Argos – e, appoggiante se super le cetro, le rege parlava asse a le Achaos:

110 «Amicos, heroios danaos, ministros de Marte! Jupiter m'ha involute in un grave infortunio. Cruel! El me promitteva e assecurava que io non partirea sin destruer le ben murate Ilio, e tote esseva un funeste engano; pois ora ille me commanda retornar a Argos sin gloria, post haber perdite tantos homines. Assi illo es placente al prepotente Jupiter, qui ha destructite le fortificationes de multe citates e destructira ancora alteres, proque su potentia es immense. Vergonios sera pro nos que le homines de deman lo sape. Un exercito aqeo tal e tan grande face un guerra vane e inefficace! Combatere contra un numero minusculo de homines e non saper quando le lucta finira! Proque si danaos e troianos, iurante pace, vole contar se, e congregate tote le troianos qui habita lor domos e organize in decadas, e cata una de istas elige un troiano pro libar le vinum, multe decadas mancara un libator. In tanto, danaos supera troianos qui mora in Ilio! Ma multe homines de multe citates, qui sape brandir le lance, veni in lor adjuta, que me separa del mi intention e non me permitte, como io voleva, prender le populose citate de Troya. Nove annos del grande Jove jam passava; le lignos de le naves putrefacta e le cordages se disfaci; nostre sposas e filios nos attende in le palacios; e ancora nos non terminava le empresa pro le quales venivamus. Va, agissemos omnes como io dice: Fugimos in le naves al nostre patria, proque nos jam non prendera Ilio, le de amples stratas.»

Iste diceva; e omne ille qui non habeva assistite al consilio sentiva un commotion in su corde. La congregation se agitava como le grande ondas in le mar Icaro que elevate le Euro e le Notus cadente con impetu ex le nubes amassate per le patre Jove. Como le Zephyrus move con violenti flato un campo de tritico e flamma inter le spicas, similemente le tota congregation se moveva. Con grande clamore e levantante nubes de pulvere, illes curriva verso le naves; illes se exhortava a traher los naves pro botarlos in le divin mari; illes puliva le canales; illes removeva le supportos, e le clamore de illes qui se prepara a retornar a lor patria attingeva le celo.

155 E si le retorno del Argivos, per le ample dorso del mar, a lor patria se effectionarea entonces, ante le designio del destino, si Juno non haberea dicite a Minerva:

157 "Oh deitates! Filia de Jupiter, qui porta le egida! Deitate indomitabile! Fugira le Argivos a lor casas, a lor terra per le ample dorso del mar, e lassarán como trophaeo a Priamo e a le Troianos le argiva Helena, pro le qual tantos Aqueos perdeva in Troia, distante de lor patria? Va inmediatemente al exercito del Aqueos, de loricas de bronse, detene con parolas placide a cata guerriero e non permitte que se botte al mar le corvate navios."

166 Sic diceva. Minerva, le deitate de brillante oculos, non esseva disobediente. Descendente con rapide volo del culmines del Olimpo, illa arribava promptemente al navios Aqueos e trovava Ulisses, equal a Jupiter in prudentia, qui remaneva immobile e sin tocar le nigre navio de multe bancaes proque le dolor perveniava su corde e anima. E ponendose a su latere, diceva Minerva, le deitate de brillante oculos:

173 "Filio de Laertes, de jovial lignage! Ulisses, fecunde in ressources! Fugirás a tu casas, a le terra patria, embarcate in le navios de multe bancaes, e lassaras como trophaeo a Priamo e a le Troianos le argiva Helena, pro le qual tantos Aqueos perdeva in Troia, distante de lor patria? Va inmediatemente al exercito del Aqueos e non cessas: detene con parolas placide a cata guerriero e non permitte que se botte al mar le corvate navios."

182 Ille diceva. Ulisses cognosceva le voce del dea; ille deponeva su mantello, que le heraldo Eurybates de Ithaca prendeva, qui se trovava con ille; ille correva verso Agamemnon, le Atrida, proque ille le dava le indestructibile sceptro de patre; e con iste in le mano, ille se dirigeva verso le naves de aqueos, con lorigas de bronzo.

188 Quando ille trovava un rege o un excellentissime capitano, ille s'arrestava e ille lo deteneva con parolas suaves:

190 "Illustre! Non es digno de te tremblar como un codardo. Arrestate e fa que le alteres se arresta etiam. Tu non cognosce clarmente le intention de le Atrida: nunc ille nos prova e presto ille va punir aqueos. Non omnes comprehendeva in le consilio lo que ille diceva. Non sia que, irritate, ille maltratta aqueos; le collera de rege, discepolos de Jove, es terrible, proque lor dignitate proviene del providente Jove e iste los ama."

198 Quando ille trovava un homine del populo qui clamava, ille lo colpeva con le sceptro e ille lo increpava in iste modo:

200 "Infelix! Sta quieto e ausculta illes qui te supera in bravura; tu, debile e incompetente pro le guerra, non es stimabile nec in le combatto nec in le consilio. Non omne aqueo pote esser rege; non es un bon cosa que multes regera; un solo sia princep, un solo rege: ille a qui le filio del astute Saturno donava sceptro e leges pro regnar super nos."

207 De iste maniera Ulisses, agente como supre chef, se imponeva al exército; e illes se affrettava a retornar de le tentas e le navios al congregation, con grande clamores, como quando le undulationes del tumultuose mar fremi sur le amplie riva e le ponto resona.

211 Tote se sedeva e remaneva tranquille in lor loco, excepte Tersite, qui, sin frenar su lingua, faceva tumulto. Ille sapeva multe parolas grosse pro disputar temerariemente, non de un modo decorose, con le rege; e lo que pareva a ille, faceva los ridiculose pro le argivos. Ille esseva le homine le plus fee que arripiava a Troia, proque ille esseva strabo e claudicante de un pede; lor spatulas curvate se retrahiva super lor pectore, e ille habeva le capite punctuose e coperte per rar capillatura. Aquiles e Ulises lo odiova de un modo special, a qui ille derideva; e alora, dando estridente voce, insultava le divin Agamenon. E, pro plus que le aqueos se indignava e se irritava multo contra ille, ille continuava a increpar con voce alta:

225 "¡Atrida! Proque te plaignes tu o que tu non habe? Tu tentas es plen de bronzo e tu habe multe e selecte mulieres que le aqueos offere a te ante a omne quando nos prende un citate. Necesitas, forsan, le oro que un troian porta a te de Ilion pro redimer le filio que io o un altere aqueo ha captivate? O, pro ventura, un juvene con qui tu possede le amore e que tu solmente possede? Non es justo que, essente le chef, tu causa tantos males al aqueos. Oh, codardes, homines sin dignitate, aqueos plus que aqueos! Regressa a casa in le naves e lasse lo hic, in Troia, pro devorar le spolia e saper si nos adjuta o non; proque ille offensi Aquiles, un homine multo superior, prenant le premio que ille ancora retene. Aquiles ha pauca ira in su pectore e su indolentia es grande; si illo non esseva assi, Atrida, isto esserea tu ultime insulto."

243 Tal parolas diceva Tersite, deridendo Agamenon, pastore de homines. Le divin Ulises stava al su latere; e, mirante lo con aspecto sever, lo increpava duramente:

246 «Tersites parlador! Ben que es un orator fecunde, tace e non quer disputar con le rege. Io non crede que ha un homine pejor que te inter tote illos qui ha venite a Ilión con le Atridas. Ergo, non prende le parolas de le rege in tu boca, ne injurias les, ne pensa in le retorno. Nos non sape ancora con certessa como isto finira e si le retorno del aqueos essera felice o infelice. Ma tu denuesta al Atrida Agamenon, proque le heroes danai le da multe cosas; per isto lo insultas. Lo que io va a dicer se realisara: Si io te trova delirante como ora, que Ulises non retene su testa super su spalas e que non sia appellite pater de Telemaco, si io non te spolia de tu vestimento (le mantello e le tunica que copre tu vergogna) e non te invia planjante de le concilio al veleras naves post que io te ha punite con ignominiose colpes. »

265 Ille diceva e con le sceptro ille dava un colpo sur le spalas e le humeros. Tersites se incurvava, durante que un grosso lachrima cadeva ex su oculos e un cruentos contusion appariva super su spalas sub le auree sceptro. Ille se sedeva, turbate e dolorose; ille regardava a omne con un aspecto simple e ille se essugava le lachrimas. Illos, ben que afflige, rideva con placere e non mancava qui diceva a lor vicino:

272 «Oh deos! Ulises faceva multe cosas bone, ja dando sanabile consilios, ja preparante le guerra; ma isto es le melior que ille ha realisate inter le argivos: facer tacer le insolente parlator, cui animo osate non impulsara in futuro a insultar con injuriante parolas le rege.»

278 Tali modo parlava le multitudine. Ulisse, devastator de citates, levantava se con le sceptro in le mano (Minerva, con le ocules splendide, transfigurate in heraldo, se trovava a su latere e faceva tacer le aquivos pro que totes, del prime al ultime, audira le discurso e meditara sur le conselios) e, benigne, les incitava dicente:

284 "Atride! Le aquivos, oh rege, vole dishonorarte ante tote le homines de voce articulate e non compler le promissa que illes te faceva al venir de Argolide, creator de cavallos: que tu non irea sin destruer Ilio, ben fortificate. Como si illes essera infantes o viduas, illes lamenta se reciprocamente e vole retornar a lor domo. E es vermente dolorose que nos deva retornar afflictate. Certemente, cata un se impatia post un mense de separar se de su sposa, quando su nave multibancari es detenite per le tempestates hibernal e le mar agitate; e nos, con le presente, ha permanite hic durante nove annos. Non me irrito, donce, pro que le aquivos es impatiante juxta le concave naves; ma il esserea vergonionse haber permanite hic durante tanto tempore e retornar sin attinger nostre scopo. Ha patience, amicos, e attende un poco plus, pro que nos sape si le prediction de Calcas esseva veridic. Il es ben inscripte in nostre memoria, e tote vos, qui non esseva raptate per le Parcas, es testes de lo que occurreva in Aulide quando le naves aquee, que habeva de portar tantos mala a Priamo e a le Troianos, se reuniva. In sacre altari nos immolateva hecatombes perfecte al immortales, juxta un fonte e le umbra de un belle platan ubi mana le aqua cristallin. Ibi un grande portento se offereva a nos. Un terribile dracone de dorso rubie, que le mesme Olympico habeva portate a le luce, saltava sub le altari al platan. In le rama summital de iste, le filiettos recem-nascite de un avia, que se amassava timide sub le folios, se trovava; illes esseva octo, e con le matre qui los parava, nove. Le dracone devorava le passaros, que piava lamentosemente; le matre flutterava se lamentosemente, e ille la prendeva per le ala durante que illa clamava. Post que le dracone devorava le avia e su pullulos, le deo qui lo faceva apparer operava in illo un portento: le filio del astute Saturno transformava le in petra, e nos, immobile, admirava lo que occurreva. In iste modo, le grande e portentose actiones del deos interrupteva le hecatombes. E immediate Calcas, vaticinando, exclamavit: "Proque tacetis, aquei con longe capillos? Providente Jupiter es qui nos monstra iste grande prodigio, tardive, de remote completion, ma cuje gloria nunquam morira. Como le dragon devoravit le pullulos del ave e le ave mesme, que eran octo, e con le matre qui les dava le vita, nove, nos combatteremos illic equal numero de annos, e al decime prenderemos le citate con larges stratas." Tal esset lo que ille diceva e tote se comple. "Ea, aquei con belle grebas, remane tote usque que nos prende le grande citate de Priamo!"

333 Assi diceva. Le argivos, con acutes clamores que faceva tremblar horriblemente le naves, applaudiva le discurso del divin Ulisse. E Nestor, cavaliero gerenio, les arengava dicente:

337 "Oh deos! Vos parla como infantes qui non es exercitate in le bellicose laboros. Que es de nostre pactos e juramentos? Ha illos evanite in fumo, le consilios, le sudores de le guerrerios, le pactos consacrate con libationes de puro vin e le prensadas de manos in le quales nos confidava? Nos distrahe in luctar con parolas e sin motivo, e in tal longe periodo nos non ha potite trovar un efficace medie pro attinger nostre scopo. Atrida! Tu, como sempre, commanda con firme resolution le argivos in le duro combatimento e lassa consummar un o duo qui, discordante con le altere aqueos, desira, ben que non va realizar lor intento, regressar a Argos ante saper si le promessa de Jupiter, qui porta le egida, ha essite fals o non. Ego te assecura que le potent Saturnio nos monstra su favore, fulminante per le dextre parte e face-nos favorabile signales, in le die quando le argivos se imbarcava in le naves de rapide movimento pro portar al troyanos le morte e le destino. Nulle, dunque, se haste pro retornar a su casa, usque que ha dormite con le sposa de un troyano e ha vengite le fuga e le gemites de Helena. E si alcun tanto desira le retorno, tocca le nigre nave con multe banca pro que il sia occis ante tote e compli su destino. Oh rege! Non cessar de pensar tu mesme e sequer tamben le consilios que nos da. Non es despectibile lo que io te va dicer: Agrupa le homines, Agameone, per tribus e familias, pro que un tribu adjuva un altere tribu e un familia adjuva un altere familia. Si tu agis de iste maniera e le aqueos te obedi, tu sape ben presto que chefes e soldatos es codardes e qui valente, pro que illos pugnara distinctemente; e tu cognoscera si tu non pote prender le citate per le voluntate del deos o per le codardia de tu homines e lor imperitia in le guerre."

369 Le rege Agamemnon respondeva: "Ancore, o sage, tu superas in le concilio omne le Achaeos. Oh, que io haberea inter le Argivos decem consiliarios simile! Tunc le urbe del rege Priamo essera presto prendite e destroyite per nostre manos, per Jupiter, qui porta le égide, me manda penas, embrogliante me in disputas e luctas inutile. Achille e io pugnavimus con opposte rationes pro un puella, e io esseva le prime a esser irritate; si nos duo procederea concordemente, le ruina del Troianos non se differerea un sol momento. Nunc, vadite a manducar, pro que nos pote combatere postea; cata uno affila le lancea, prepara le scuto, da nutrimento a le velocissime equos e inspecta le carro, preparandose pro le lucta; proque le horribile Marte nos va poner al prova durante tote le die. Non ha de haber ulle breve pausa, usque que le nocte obliga le brave guerrieros a separar. Le cingulo de le scuto que coverte le combattente se va impregnar de sudore alredor de le petto; le bracio se va fatigar per le maneo del lancea, e le equos se va sudar trahente le pulite carros. E illa qui volontariemente remane in le curvate navos, lonte del battalia, si io la vide, non se va librar de le canes e de le aves de rapiña."

394 Assi parlava. Le Argivos faceva grande clamore, como quando le undas, movite per le Notos, bate un alte rupie que avancia super le mar e non las lassa quando le ventos spirat in directiones opposte. Depostea, levante se, illes se dispersava per le navos, accendeva foco in le tentas, prendeva le cibo e offereva sacrificios, alcunes a un, alcunes a un altere de le deos immortale, pro que los salvarea de morir in le battalia. Agamemnon, le rege de homines, immolava un pingu bove de cinque annos al potentissime Saturnio, ha invitava a su tenta le principal caudillos de omne le Aqueos: Nestor e le rege Idomeneo, postea ambes Ajax e le filio de Tideo, e in sexte loco Ulisse, equal in prudentia a Jupiter. Spontaneemente se presentava Menelao, valorose in le pugna, proque ille sapeva que su fratre se preparava. Omnes se collocava alredor del bove e prendeva farina con sale. E con illo in medio, le potentissime Agamemnon precativa dicente:

412 "Iupiter gloriosissime, maxime, qui accumulas le nubes obscur e qui vives in le aethere! Que le sol non se pon e que le obscur nocte non veniante antequam ego destrue le palatio de Priamo, dat lo al flamma; que un flamme vorace afflige le portas; que io frange con mi lance le lorica de Hector in su mesme pectore, e que io vide multes de su companieros cader a lor facie in le pulvere e mordere le terra!"

419 Illo diceva; ma Saturnio non consentiva e, acceptante le sacrificios, preparava lor un labor non invidiabile. Poste le petition e distribute le farina con sal, illes prendeva le victimas per le capite, que illes traherea verso retro, e los decollava e scortificava; illes seccionava le femures, le copereva con duple strato de adipose e de carne crudite in peciettas, e los ardeva con ligna sin folias; e atravessante le intestinos con le asadores, illes los poneva al foco. Burnite le femures, illes probava le intestinos; e dissectante le resto, illes le prendeva con brochettos, illes lo arrostiva con attention e lo removeva del foco. Finite le labor e preparate le festin, illes mangiava e nemo carceva de lor respective portion. E quando illes habeva satisfacte le desiro de mangiar e de bibere, Nestor, le cavaliero gerenio, comenciava a dicer les:

434 "Atrida gloriosissime, rege de homines Agamemnon! Non occupemus nos a parlar, neque diffiramus plus longe le empresa que un deo pone in nostre manos. ¡Ea! Le heraldoes del achaos, de loricas de bronzo, annuncie que le exercito se reuni proxime al navios, e nos peregrine insimul le spatios campamento pro promover le plus tosto possibile un vive combate."

441 Tales esseva lor parolas; e Agamemnon, rege de homines, non disobediava. Immediatemente, ille facieva que le heraldoes de voce sonore convocarea le achaos de longe crines pro le battalia; le annuncio essera facite, e illes se reuniva promptemente. Le Atrida e le rege, discepolos de Jupiter, facieva formar le guerrieros, e les acompaniava Minerva, le de claros oculos, portante le precios immortale egida que non invecchia e de qua appendeva cento auree pompons, ben laborate e con un valor de cento boves cata un. Con illa in le mano, le dea se moveva inter le achaos, instigante les a sortir al campo e ponente fortessa in lor cordes pro combatter sin cessation. Preste, illes trovava plus amabile le battalia que retornar a lor terra patral in le concave navios.

455 Qual un columbra del distante horizon le splendore de un incendio, quando le vorace flamma se propaga per le vasta selva in le cima de un monte, talmen le splendore del lor loricas de bronzo del achaos in marcia attingeva le celo per le aethere.

459 Simil a como le aves leger—anas, grues o cygnos colo-longe—se posa in numeroses grupos e chiando sur le prato de Asio, proxime al rio Caistro, volante hic e illic con lor alae exultante, e le campo resona, talmen le numerosos hostes afluiva del navios e tentas al planicie de Scamandre e le terra resona horribilmente sub le pedes del guerrieros e del cavallos. E il habeva tante, quante le folios e flores que nasce in le primevera, que se reuniva in le floride prato de Scamandre.

469 Simil a copiose sciamas de muscas que vola congregate per le stabulo del pastor in le temporada primaveral, quando le lacte plena le vases, in un tal grande numero se reuniva sur le planicie le aqueos de capillos longe, cupidose de finir con le teucros.

484 Dicite ora, Muse, qui possedite palatios olympic e qui omne le vide e cognosce como deitatas, alora que nos solmente audiva le fama e non sapeva nihil certo, qui eran le ductores e principes del danai. Al multitudine non poteva enumerarlos ni nominarlos, anque ille haberet dece linguas, dece bocas, voce infatigabile e corde de bronze: solmente le Muse olympic, filias de Jupiter que porta le egida, poterea dicer quantos se dirigeva verso Ilio. Ma io nominara le ductores e tote le navios.

494 Comandava le beotios Penelo, Leito, Arcesilao, Protoenor e Clonio. Ille qui cultivava le campos de Hiria, la petrose Aulide, Skeno, Escolo, Eteono frondosa, Tespia, Grea e le vasto Micaleso; ille qui morava in Harma, Ilesio e Eritras; ille qui resideva in Eleon, Hila, Peteon, Ocalea, Medeon, urbe ben construite, Copas, Eutresis e Tisba, in palomas abundante; ille qui habitava in Coronea, Haliarto herbosa, Platea e Glisante; ille qui possedeva le ben edificate citate de Hypotebas, le sacre Onquesto, le deliciose silva de Neptuno; e le citates de Arna, abundantemente dotate con uvas, Midea, Nisa divina e Antedon a le frontiera: tote iste veniva in cinquanta navios. In cata se habeva imbarcate cento viginti beotios.

511 De illes qui habitava in Aspledón e Orcómeno Minieo eran le duces Ascálafo e Yálmeno, filios de Marte e de Astioque, que los habeva portate al mundo in le palatio de Áctor Azida. Astioque, qui era un ruborose virgine, ascendeva al piano superior e le terribile deo se univa con illa in clandestinitate. Trenta concave navios sequiva los.

517 Mandava le Focenses Esquedio e Epístrofo, filios del magnanimo Ifito Naubólida. Illes de Cipariso, Pitón petrose, Crisa divine, Dáulide e Panopeo; illes qui viveva in Anemoría, Hiámpolis e le orillas del divin Cefiso; illes qui possedeva le citate de Lilea in le fontes del supramentionate fluvio: omne illes habeva venite in quaranta navios nigre. Le duces organisava entonces le lineas del Focenses, qui in le battalias combatteva a sinistra del Beocios.

527 Guidava le Locrénse, qui viveva in Cino, Opunte, Calíaro, Besa, Escarfa, Augías amen, Tarfa e Tronio, al rive del Boagrio, le levi Ayax de Oileo, minusculo, multo minusculo que Ayax Telamonio: ille era basse in statura, portava un lorica de lino e superava a tote le Helene e aqueos in le manejo del lancia. Quaranta navios nigre sequiva ille, in que illes veniva le Locrénse qui viveva ultra le sacre Eubea.

511 De illes qui habitava in Aspledon e Orcomenus Minea eran le ductores Ascalaphus e Ialmenus, filios de Marte e Astyoche, qui los habeva date a lux in le palatio de Actor Azidas. Astyoche, qui era un virgine rubicunde, ascendeva al superiore plano, e le terribile deus se uni clandestinamente con illa. Trente naves concave les sequeva in ordine.

517 Comandava le Focenses Eschedius e Epistrophus, filios del magnanimo Iphitus Naubolides. Illi de Cyparissus, roccose Pytho, divin Chrissa, Daulea e Panopeus; illi qui habitava in Amormeus, Hyampolis e le riva del divin Cephisus; illi qui possedeva le citate de Lilea in le fontes del mentionate fluvio: omnes iste habeva venite in quaranta naves nigre. Le ductores tunc ordina le files del Focenses, qui in le battalias combateva a sinistra de le Beotianos.

527 Guidava le Locrinenses, qui viveva in Cynus, Opuntia, Calydon, Bessa, Scarpha, la amena Augias, Thronium e Tarpha in le ripa del Boagrius, le levi Ajax de Oileo, minus, multo minus que Ajax Telamonius: ille era de basso statura, portava un coraza de lineas e superava a omne le Greco e Aqueos in le manejo de le lancia. Quaranta naves nigre lo sequeva, in le quales habeva venite le Locrinenses qui viveva ultra le sacrate Eubea.

536 Le Abantes de Eubea, qui resideva in Calcis, Eretria, Histia in le abundantissime uvas, maritima Cerinthus, Dia, le excelse citate, Carystus e Styra, era comandate per le magnanimo Elephenor Calchodontiada, progenie de Marte. Con tal ductor arriva le levi Abantes, qui lasseva crescer le capillos in le parte posterior del capite: illi era bellicose e voleva sempre franger con lor lanceas de fraxino le loricas in le pectorales del inimicos. Quaranta naves nigre los sequeva.

546 Illi qui habitava in le ben edificate citate de Athenas e constituiva le populo del magnanimo Erectheus, qui era crescite per Minerva, filia de Jupiter—ille habeva date a lux le fertile terra—e installate in su rico templo de Athena, ubi le joven Athenenses offeriva cata anno sacrificios propitiatori de tauros e agnos al dea, habeva como chef Menestheus, filio de Peteus. Nulle homine del terra sapeva como poner in ordine de battalia, tanto ille qui combateva in carettas, como ille armate con scutos; solmente Nestor competeva con ille, proque ille era plus vetule. Cinquanta naves nigre lo sequeva.

557 Ajax habeva departite de Salamina con dece naves, que ille placiva proxime al falanges Athenenses.

536 Le Abantes de Eubea, qui resideva in Calcis, Eretria, Histiea con ricas vites, Cerinto maritima, Dio, una città eccelsa, Caristo e Estira, era guidate per le magnanimo Elefenor Calcodontíada, discendente de Marte. Con tal leader, le ligere Abantes veniva, qui permitteva le capello crescere in le parte posterior del capite; illes era bellicose e voleva sempre perforar con lor lancias de fraxinus le armuras in le pectori del ennemigos. Quarenta naves nigras les seguiva.

546 Le habitantes de le ben-edificate citate Athenas e le populo del magnanimo Erecteo, qui habeva essite nutrite per Minerva, filia de Jupiter, e generate per le fertile terra. Ille esseva collocate in su rico templo de Athenas, ubi le juvene Athenenses offereva sacrificios de toros e agnios pro propitiation al dea, habeva como chef Menesteo, filio de Peteo. Nulle homine in le terra poteva organisar le battalia como ille, tanto le combattentes in le chariots como le pedites armate de scuta; solmente Nestor rivalisava con ille, proque ille esseva plus vetule. Cinquanta naves nigras les seguiva.

557 Ajax habeva partite de Salamina con dece naves, que ille placiava presso le phalanges Athenese.

559 Le habitantes de Argos, Tirinto murate, Hermíona e Ásina localisate in profunde golfo, Trecena, Eyonas e Epidauro con ricas vites, e le juvene Aqueos de Egina e Masete, esseva guidate per Diomedes, forte in le battalia; Sténelo, filio del famose Capaneo, e Euryalus, simile a un deo, qui habeva como patre le rege Mecisteus Talayónida. Diomedes era le chef supremo, forte in le battalia. Octanta naves nigras les seguiva.

569 Illes qui possedeva le ben-construite citate de Mycenas, le opulentissime Corintho e le ben-edificate Cleonas; illes qui cultivava le terra in Ornia, Aretirea con amene vites e Sicion, ubi anticamente regnava Adrasto; illes qui resideva in Hyperesia e Gonoesa eccelsa, e illes qui habitava in Pelene, Egio, le intere Egialo e le spatioso Helice: tote iste veniva in cento naves sub le commando del re Agamenon Atride. Multe e forti viros ille princepe conducea, qui portava in ille tempore le relucente bronse, fidente de exceller inter le heroes pro su valore e pro mandar un plus grande numero de homines.

581 Illos de la honda e cavernose Lacedemonia que resideva in Faris, Sparta e Mesa, in colombos abundante; habitava in Brísis o Augias amena; possedeva le citates de Amiclas e Helos maritima, e habitava in Laa e Etilo: tote illos arribava in sixty naves al commando del fratre de Agamemnon, de Menelao, valente in le combate, e se armava como unitate a parte. Menelao, impulsate per su proprie ardore, les animava a combatter e anhelava in su cor vengiar le fuga e le lamentationes de Helena.

591 Illos qui cultivava le campo in Pilos, Arena deliciosa, Trio, vadum del Alpheus, e le ben edificate Epi, e illos qui habitava in Ciparissa, Anfigeneia, Pteleon, Helos e Dorio (ubi le Musas, occurrite a Tamiris le Tracian, le privava del canto quando ille reveniva del casa de Eurytus le Eclee; nam ille se gloriava que ille triumpharea, ben que mesme le Musas, filias de Jupiter que porta le égida, cantarea, e iste irritate le cegava, le privava del divin canto e le faceva oblidar le arte de pulsar le citara), tote illos era commandate per Nestor, cavaliero gerenio, e illes habeva arrivate in ninety concave naves.

603 Illos qui habitava in Arcadia al pede del alto monte de Cilene e juxta le tumulo de Epitius, pais de bellicose guerrieros; illos de Pheneo, Orcomene con multe ovines, Rypa, Stratie e windy Enispe; e illos qui possedeva le citates de Tegea, le deliciose Mantineia, Stinfale e Parrasia: tote illos arribava sub le commando del rege Agapenor, filio de Anceus, in sixty naves. In cata uno de istes navigava multe Arcadios exercitate in le guerra. Agamemnon mesme les forniva le naves con multe bancos, pro traversar le vineose ponto; nam illos non se occupava de cosas del mar.

615 Illos qui habitava in Buprasio e in le resto del divin Elida, a partir de Hirmina e Mirsino, le qual es le frontieras de un latere e le petra Olenia e Alisio del altere, habeva quattro ductores, e cata un de illes mandava decem naves velere occupate per multe Epeos. Anphimaco e Talpio eran le chefes del prime duo divisiones, le prime essendo le filio de Cteato e le secunde le filio de Eurito e nepotes de Actor. Diores Amarincida, un forte heroe, regiva le tertie division e Polixeno, le filio del rege Agastenes Augeida, era le chef del quarte division.

625 Le insulas sacre Equinas e Duliquio, situates al altere latere del mar contra Elida, era regite per Meges Philides, simile a Marte, que habeva nascite de Phileo, un cavaliero car a Jupiter, quando ille fuit exiliate in Duliquio post disaccordo con su patre. Quarenta naves nigre sequiva ille.

631 Ulisses, equal a Jupiter in sagacitate, commandava le magnanimes Cephelenios, includente illes de Ithaca, Nerytos frondose, illes qui cultivava le campos de Crocylea e le asperge Egilipe, illes qui habitava in Zancle, Samos e lor vicinitates, illes sur le continente e illes qui occupava le riva contra. Duodecim naves con proas rubie sequeva Ulisses.

638 Toante, le filio de Andromon, regiva le etolos qui habitava in Pleuron, Oleno, Pilene, Calcis maritima e Calidon pedregose. Le filios del magnanime Eneo e iste mesme habeva jam morte, e post que le rubie Meleagro anque moriva, tote le potentia del etolos era transferite a Toante, qui regiva illes. Quaranta naves nigre sequiva ille.

645 Le cretenses era regite per Idomeneo, famose pro su lancea, includente illes de Cnoso, Gortina amurallate, Licto, Mileto, Licasto blanco, Festo e Ritio, citates populese e illes qui occupava le insula de Creta con su cento citates. Meriones, simile al homicida Marte, compartiva le commando con Idomeneo. Octoge naves nigre sequiva illes.

653 Tlepólemo Heraclide, valorose e alto de corpore, dirigeva in noves nave le feroci rodios qui viveva, separate in tres populates, in Lindo, Yaliso e Camiro le blanco. De illes Tlepólemo era le guida, famose pro su lancea, qui Astioquia concipiteva del robuste Hercule quando le heroe la portava de Efira, del rivo del Seleente, post haber devastate multe citates defendite per nobile juvenes. Quando Tlepólemo, nutrite in le magnific palatio, habeva adjuvate al juventute, ille occideva al ancian patruo de su patre, Licimnio, progenie de Marte; e quando le altere filios e nepotes del forte Hercule lo minaciava, ille construeva naves, reuniava multe gente e fugeva per mar. Errante e patiente afflictiones, ille poteva arrivar a Rhodos, e illic se stabiliva con su gente, qui formava tres tribus. Illes deveniva amate per Jupiter, qui regnava super le deos e le homines, e le Saturnio les dava abundantia de ricchessas.

671 Nireus dirigeva ex Sima tres nave ben proportionate; Nireus, filio de Aglaya e le re Caropus; Nireus, le plus belle de le danai qui partiva a Troya, excepte le excellente Pelide; ma ille era timid e un pauco de gente ille dirigeva.

676 Illes qui habitava in Nisiro, Crapato, Caso, Cos, citate de Euripilo, e le insulas Calidnas, habeva como chefes Fidipo e Antifo, filios del re Tésalo Heraclide. Trenta naves cave les sequiva.

681 Quantos occupava l'Argos pelàsgic, le habitantes de Alo, Álope e Traquina e le possessoras de Ptia e Hélade de belle mulieres, e se appellava mirmidones, helenos e aqueos, habeva como capitano a Aquiles e habeva arribate in cinquanta navios. Ma illes non curava del combatto horribile, proque illes non habeva qui los portava al battalia: le divin Aquiles, le de pedes levi, non sortiva del navios, irritate pro le juvene Briseida, de belle capillos, que ille captivava in Lyrnesso, quando post grande fatigas ille destructeva iste citate e le muros de Tebas, dando morte a Mines e Epístrofo, filios del rege Eveno Selepíada. Affligite per isto, ille se dava al otio, ma presto ille se levare.

695 Le habitantes de Phylace, Pyrasus florida, que es un loco consacrate a Ceres; Iton, creator de oves; Antron maritima e Pteleo herbose, esseva conducite per le bellicose Protesilao durante su vita, quoniam ille yaceva in le negre terra: un dardano lo occideva quando ille saltava del nave multo antea que le altere aqueos, e in Phylace remaneva su desolate sposa e le casa medio-construite. Con toto isto, illes non mancava de capitan, ben que illes sentiva le nostalgie pro illo qui illes habeva ante, proque Podarces, filio de Marte, filio del opulente Iphicles Philacida e fratre minor del animose Protesilao, les ordina pro le battalia. Iste era plus grande e plus valorose. Su homines, dunque, non esseva sin capitan, ma illes sentiva le nostalgia pro illo qui habeva essite si coragiose. Quaranta naves nigre sequiva illes.

711 Le habitantes de Feras, situate al rivos del laco Bebeis, Beba, Glafiras e Yaolco ben-edificate, habeva arribate in dece-un navios al commando de Eumelo, filio amate de Admeto e de Alcestis, divine inter le mulieres, que esseva le plus belle de le filias de Pelias.

716 Illes qui cultiva le campos de Metona e Taumacia e illes qui possedeva le citates de Melibea e Olizon fragosa, habeva como capitano a Philoctetes, un experte sagittario, e arrivava in septem navios: in cata un de illos embarcava cinquanta rematores experte in le combate valorose con le arco. Ma Philoctetes se trovava, suffrendo dolorosissime dolor, in le divin insula de Lemnos, ubi le aqueos lo abandonava quando ille esseva mordite per un reptile venenose. Il remaneva ibi afflicite; ma ben presto le argivos rememorava del rege Philoctetes in le navios. Illos non mancava de un chef, ben que illes extrañava lor caudillo, proque le combate era dirigite per Medonte, filio bastardo de Oileo, devastator de citates, que lo habeva de Rena.

729 De Trica, Itoma con le solo rivos e Ecalia, le citate de Eurito le ecaleo, duo filios de Esculapio e excellente medico - Podalirio e Macaón - esseva capitani. Trenta navios concave les sequiva in ordine.

734 Illes qui possedeva le citate de Ormenio, le fonte Hiperea, Asterio e le cimas nivose del Títano, esseva mandate per Eurípilo, filio clar de Evémon. Quaranta navios nigre lo sequiva.

738 Al habitantes de Argisa, Girtona, Orta, Elona e le citate blanc de Oloosón, era regite per le intrepide Polipetes, filio de Pirítoo e nepote de Jupiter immortale (il nascite del celebre Hipodamia mesme die quando Pirítoo, puniente le hirsute Centauros, les expulsava de Pelion e les obligava a retroceder verso le Etiques). Con ille divideva le comando Leonteo, prole de Marte, filio del animose Corono Cenida. Quaranta navios nigre les sequiva.

748 Guneo conduci de Cifo in vintiduo navios le audace e intrépide perebi enienese; illes habitava in le frigide Dodona e illes cultivava le campos al rivos del belle Titaresio que versava su cristallin aqua in le argentine vortex de Peneo; ma il non se mescla con illo, sed flota super illo como oleo, proque il es un rivulo del aqua de Styx que es invocate in le terribile juramentos.

756 Protoo, filio de Tentredón, dirigeva le magnetes. Illi qui habitava in le rivos del Peneo e in le frondejante Pelion habeva Protoo, le lesto, como lor chef. Quaranta naves nigre le sequiva.

760 Illes erant le ducos e principes del danoi. Dic me, Musa, qual esseva le melior del homines e quales le plus excellentes cavallos de omnes qui arrivava con le Atridaes. Inter le equos se distinctiva le jumentas del Feretiada, que dirigeva Eumelo: eran leger como aves, appellate, e del mesme etate e altezza; Apolo, qui portava un arco de argento, les habeva create in Perea, e portava con se le terror de Marte. Inter le guerrieros le plus coragiose esseva Ajax, fillio de Telamon, durante que la ira de Achille durava, proque ille le superava multo; e le plus bon cavallos era illos que portava le excellentissime Pelide. Ma Achille remaneva illo tempore in le naves curve que travessava le ponto, proque ille esseva iracate contra Agamemnon Atrida, pastore de homines; su gente se divertiva in le littore jectante dischos, javelinas o sagittas; le equos mangiava lotos e apio palustre presso le charretas del capitanes qui remaneva in le tendas, e le guerrieros, mancante lor jefe, car al Marte, circulava in le campo e non pugnavan. Le alteres procedeva como un incendio que se propagava per tote le region; e como le terra geme quando Jupiter, qui place lanzar fulminas, iracate la batte in Arimo, ubi on dice que le lecto de Typhoeus se trova; similemente gemeva sub le passo del caminantes e travessava con ligere passea le planitie.

780 Le alteres jam avantiava como un incendio que propagava per tote le region; e como le terra geme quando Jupiter, qui se place in lanciar fulgures, irato la flagella in Arimos, ubi on dice que se trova le lecto de Typhoeus; similmente gemeva sub le pedes de illes qui ambulava e transiteva con leger passo le planitie.

786 Dios dava al teucros le triste nova Iris, con pedes legier como le vento, a quem Jupiter, portante le égida, habeva inviate como messagero. Omnes, juvenes e vetere, se habeva reunit in le porticos del palatio de Priamo e delibereva. Iris, con pedes legier, appariva lor assumendo le figura e voce de Polites, filio de Priamo, qui, confiante in su agilitate, se sede como vigia del teucros sur le sommitate del tumulo del antiquo Esietes e observava quando le aqueos partiva de lor naves pro combatter. Transfigurate, Iris diceva, con pedes legier:

796 «Oh seniore! Ti place le discursos interminabile como quando nos habeva pace, e un obstinate guerra se ha promovite. Io ha viste multe battalias, ma nunquam io ha viste un exercito tal e tan grande como ille qui veni a combatter contra le citate, formate per tante homines como le folios o le arenas. Hector! Io te recommenda con forte emphase que tu procede in iste modo: Como in le grande citate de Priamo ha multe auxiliarios e homines de paisos tan diverse non parla le mesme lingua, cata uno mande illes de quales ille es le prince e dirige su concitatanos, post les haber formate in ordine de battalia.»

807 Assi se exprimeva; e Hector, cognoscendo le voce del dea, dissolvia le concilio. Illi se affrettava a prender le armas, aperiva tote le portas, le armata de infantes e de illes qui combattiva in carros sortiva, e un grande tumulto se produciva.

811 Il ha in le planicie, contra le citate, un alte collina isolat del altere e accessibile per omne partes, que le homines appella Batiea e le immortales tumulo del agil Mirina: ibi le Trojanos e lor auxiliarios formava lor ordine de battalia.

816 Le Trojanos esseva mandate per le grande Hector Priamida, con su tremolante cimiero. Con ille armava se le truppas le plus copiose e valorose, que ardeva de desir portar lor lancias.

819 Del dardanos, Enea, le valorose filio de Anquises, que Venus divine generava post que le dea se jungeva con le mortale in un silva del Ida, era le conductor. Con Enea, duo filios de Antenor compartiva le commando: Archeloco e Acamante, habile in omne sorta de combatto.

824 Le ric Trojanos qui habitava in Zelea, al pede del Ida, e bibe le aqua del fluente Esopo, esseva governate per Pandaro, le nobile filio de Licaon, a qui Apollo mesme donava le arco.

828 Ille qui possideva le citates de Adrastea, Apeso, Pitiea e le alte monte de Terea, esseva al ordines de Adrasto e Amphio, con cotes de linio. Ambos esseva filios de Meropes, le persio qui cognosceva le arte de divination como nulle altere, e non voleva que su filios ireva al guerre homicide; ma illes non obediiva, impellite per le destino que les tractava verso le nigre morte.

835 Ille qui habitava in Percote, a rive del Practio, e ille qui viveva in Sesto, Abido e le divine Arisbe esseva commandate per Asio Hirteida, princepe de homines, qui le ardente et potente cavallos portava del Arisbe, del ripa del fluvio Seleente.

840 Hypotoo dirigeva le tribus del valorose pelasgos qui habitava in le fertile Larisa. Ille e Pileo, discipulo de Marte, filio del pelasgo Leto Teutamida, commandava les.

844 Le Tracios, qui viveva a rive del turbulente Helesponto, esseva dirigite per Acamante e le heroe Pirous.

846 Eufemo, filio de Treceno Céada, alumnus de Jupiter, esseva le capitano del bellicose Cicones.

848 Pirecmes dirigeva le peones, con lor arcos curvate, de le remote Amidon, del ripa del larfe Axio, le cui aquas clare s'extendeva per le terra.

851 Le Paphlagonios, proveniente del pais de Enotos, ubi se nutre le mules silvatic, esseva guidate per Pilemenes, de corde varonil. Illes possedeva le citate de Citoro, cultivava le campos de Sesamo e habitava magnific casas a rive del Partenio, in Cromna, Egialo e le alte montes Eritinos.

856 Halizones esseva governate per Odio e Epístrofo e proveniva de longe: de Alibe, ubi es minieras de argento.

858 Misios esseva governate per Cromis e le augure Enomo, qui, nonobstante le presagios, non pote salvar se del nigre morte; nam succumbite al manu de Eácida, le de pedes levi, in le fluvio ubi ille anque occidite altere teucros.

862 Forcis e le deiforme Ascanio dirigeva le frigios, qui veniva de remote Ascania e anhelava entrar in battalia.

864 Meonios esseva governate per Mestles e Antifo, filios de Talemene, qui esseva portate per le lacuna Gigea. Tales esseva le chefes de Meonios, nascite al pede del monte Tmolo.

867 Nastes era al capite del carios con barbare lingua. Illes qui occupava le citate de Mileto, le frondose Pytiro, le orillas del Meandro e le altos montes de Micale habeva Nastes e Amphimaco, preclares filios de Nomion, como lor chefes; Nastes e Amphimaco, qui iba al combatto coperte de auro como un puella. Insonsciente! Non per isto ille salvava se del triste morte, nam ille succumbite in le fluvio al manu de Eácida, del guerriero Achille, le de pedes levi; e ille prendeva le auro.

876 Sarpedon e le eximio Glauco dirigeva illes qui proveniva del remote Licia, del orillas del rapid Janto.

III

1 Ordinate in ordine de battalia con lor respective capi, le Teucros procedeva ululante e gridante como aves - sic emitte lor voces le grullas in le celo, quando, pro fugir le frigido e le pluvias torrenzial, vola crocante super le flumine del Oceano e portava ruina e morte al pigmeos, movendo les ab le aere crude guerra - e le Acheos procedeva silente, respirante corage e dispose a adjutarse reciprocamente.

10 Tanto como le Notus diffunde in le summitates de un monte le nebula tan impopular al pastor e plus favorabile que le nocte pro le ladron, e solmente vide se le spatio ubi un jacta petra pote attinger; similemente, un dense pulvere se elevava sub le pedes de illes qui iniciava lor marcha e travessava con grande celeritate le planitie.

15 Quando ambes le exercitos se approximava al un del altere, appariva in le prime fila de Teucros Alexander, simile a un deo, con un pelle de leopardo super le spatulas, le arcu curvate e le spatha; e brandiente duo lanceas con punctas de bronza, ille defiava le plus brave Argivos a soster un terrible combatte con ille.

21 Menelao, cara a Marte, vide ille approchar con passo arrogante al fronte del tropa, e como le leon esuriente que ha trovat un grande corpore de cervo cornute o capra montan, se alegra e lo devora, ben que canes agil e jovenes robuste lo persigue; sic Menelao se alegra vide con su proprie oculos al divin Alexandre - se figer que pote punir le colpevole - e al momento saltava del curru al solo sin abandonar le armas.

30 Ma Alexandre, simile a un deo, a pena distinguiva Menelao inter le combattentes del fronte, sentiva que su corde se cobriva, e pro liberar se del morte, retrocedeva al gruppo de su amicos. Como ille qui discopre un dragon in le densitate de un monte, se retrae con prestezza, trembla le carne e se allontana con le pallore depictate in su guancias; sic le divin Alexandre, timente le filio de Atreo, desappareva in le turba de le orgoliose Teucros.

38 Hector notava Paris e lo reprendeva con parolas injuriose: "Miserabile Paris, le plus belle, mujerieg, seductor! Utinam tu non esseria inter le natos o que tu habeva morte celibe. Io voleva que illo essera assi e essera melio pro te que non esser le verecundia e l'opprobrio del tue gente. Acheos con capellos longe se rideva te, como un campion coragiose pro bellezza, quando in tu cor non habeva ne fortia ne valor. E tante essendo, tu collectava amicos, traversava le mares in naviculos legier, visitava extraneos, e de un terre remote, portava un belle puella, sposa e cognate de homines bellicose, que es un grande peste pro tu patre, le citate, e le populo toto, causa de gaudio pro tu inimicos e vergonia pro te mesme? Tu non expecta Menelao, car al Marte? Tu cognoscera le homine de qui tu habeva le florente sposa, e tu non sera salvate per lyra, dones de Venus, capellos e bellezza, quando tu essera per terra. Troyanos es multo timide, nam si non, tu haberea jam essite investite con tunica de petras pro le mala que tu les portava."

58 Le divin Alejandro respondeva: "Hector! Tu me increpa con motivo e non plus de juste; ma tu cor es inflexible como le securi que incide un ligno e multiplica le fortia de qui la maneja habilmente pro cortar lignos de nave: tam intrépido es le animo que esconde in tu pectore. Non me reprocha le amabile dones del auree Venus, que non es despicable le excellente presentes de le deos e nulle pote seliger los secundo lor placere. E si tu nunc vole que io lucta e combate, detene le altere teucros e tote le aqueos, e permitte que nos duo - Menelao, car a Marte, e io - pugna pro Helena e su thesauros: le victor, pro esser le plus coragiose, portara ad su casa mulier e thesauros; e post jurar pace e amicitia, vos sequera in fertile Troia e illes retornara al Argolide, le creator de cavallos, e al Acaya, de belle feminas."

76 Sic ille diceva. Hector audite lo con intense gaudio, e correva al centro de ambes exercitos con le lance prendite per le medio, e deteneva le phalanges troyan, que subito remaneva immobile. Le aqueos, con le longe crine, lanceava sagittas, spicula e lapides. Ma Agamemnon, le rege del homines, les clamava con forte voce:

82 "Detenetevos, Argivos; non tirate, juvene Acheos; que Hector, con casco tremulante, nos vole dicer algo."

84 Sic se exprimite. Abstinis de combatter e presto tacis. E Hector, colocandose inter unes e alteres, diceva:

86 "Audi de mi labios, teucri e achaici, de bellas grebas, le oferta de Alexandro per qui le contenda ha surget. Illo propone que teucri e achaici relinquera lor belle armes sur le fertile solo, e ille e Menelao, car al Marte, combaterea in le medie pro Helena e su totes su riquezas: ille que gani, pro esser plus valorose, portara a su cassa mulier e riquezas, e le altere iurara pace e amicitia."

95 Sic diceva. Omnes se taceva e silenciava. E Menelao, valorose in le combatte, les parlava de iste modo:

"Nunc, auscultate etiam me. Mi cor es transpassate de dolor, e io crede que argivos e teucros ja debe separar se, nam multe male ha experite pro causa de mi litigio que Alexander iniciava. Ille de nos, cui le destino e morte essera preparate, decease; e le alteres separa se tosto. Adducite hic un cordeiro albe e un ove nigre pro le Terra e le Sol; nos adducera un altere pro Jupiter. Conduce huc Priamo pro que ille personalmente sanctiona le jurationes, nam su filios es superbe e infidel. Esse que alcun commette un transgression e violate le jurationes prestite invocante Jupiter. Le anima de juvene es instabile, e le senior, quando ille interveni, considera le passate e le future pro que il es realisate le plus conveniente pro ambes partes."

Tal dixit. Aquellos de Aquea e Teucri gaudeva con sperantia que illo poner fin al calamitose guerre. Illes deteneva lor cavallos in li files, descendeva del carros e, lassante lor armatura sur li terra, illes se metteva multo proxim li un li altri. Un curt spatio separa le duo exercitos.

Hector misse duo araldoes al citate pro que on portarea immediatemente le victimas e invocarea Priamo. Pro su parte, le rege Agamemnon mandava Taltibio a le concave navios pro un cordeiro. Le araldo non disobediiva al divin Agamemnon.

Tunc, le messagera Iris cercava Helena, con le forma de su sororella Leodice, le sposa del rege Helicaon Antenorida, qui era le plus belle del filias de Priamo. Illa trovava in le palatio, tessente un grande drappo duplice purpuree, in le qual illa insereva multe opera que le teucros, domator de cavallos, e le argivos, con loricas de bronzo, habeva sufrite pro illa in le martiale conflicto. Iris, con pedes levi, stava vicin Helena, e diceva:

«Ven, cara ninfa, pro que tu pote spectar le admirable factos del teucros, domator de cavallos, e del argivos, con loricas de bronzo. Illos qui ante, avidemente pro le funeste conflicto, portava Marte luctuose super le planicie unes contra alteres, ora sedit—proque le battalia ha essite suspendite—e permaneva silentiose, reclinate super lor scudos, con lor longe hastas fixate in le terra. Alexander e Menelaus, car al Marte, pugnara pro te con immenses lances, e ille qui vince te clamara su amate sposa.»

139 Post ille parola, el messenger infundeva in su corde dulce desiro de su precedente marito, de su citate e de su parentes. E Helena exibiva immediatemente del camera, covrite con un velo blanc, fundente tendre lacrimas, ma non sol, perque duo ancillas, Etra, filia de Piteo, e Climene, con le grandios ocules, la acompaniava. Tosto, illes arriveva a le portas Esceas.

IV

Sedite in le auree pavimento al latere de Jupiter, le deos celebrava un consilio. Le venerabile Hebe serviva nectar, e illes successivemente recipeva le cuppa de oro e contemplateva le citate de Troia. Ben tosto le Saturnio essayava ad offendere Juno con su pungente parolas, e parlando hypocritemente, diceva:

"Dos son le deas qui protege Menelao, Juno argive e Minerva alalcomenia; sed sedite a distantia, illes se contenta con observar lo; durante que le risibile Venus semper accompagna le altere e libera illo del Parcas, e nunc illo ha salvate quando ille mesme credeva morir. Ma como le victoria esseva pro Menelao, cara a Marte, deliberem super su futur consequentias; si es conveniente promover un novelele funeste conflicto e terribile combatto, o reconciliar ambes populos. Si a omnes place e accepta, le citate del rege Priamo continuarea esser povlate e Menelao portarea con illo Helena argive."

Assi se expressava. Minerva e Juno, qui habeva los sediles contigue e pensava in causar damno a le troianos, se mordite lor labios. Minerva, ben que furiose contra su patre e possedite per feroce ira, restava silente e nihil diceva; ma Juno non habeva loco pro ira in su pectore, e exclamava:

"O Saturnio crudelissime! Quales parolas tu proferiva! Tu vole que mi labore e sudore sia vane e ineficace? Mi cavallos se lassava, quando io congregava le armea contra Priamo e su filios. Face que tu dice, ma non omne deos te approbara."

Jupiter, qui accumula le nubes, le respondeva indignate: "Desfortunata! Qual es le graves offensas que Priamo e su filios te infligeva proque tu continue aspirar a destruer le ben edificate citate de Ilion? Si, transponente le portas del alte muros, tu consumeva crudemente Priamo, su filios e le altere troianos, forsan tu ira se pacificarea. Face lo que tu place; non permitte que de iste altercation surde un grande litigio inter nos. Altere cosa que io debe dicer te que tu debe fixar in memoria: quando io ha vehemente desiro de destruer alcun citate ubi tu amicos vive, non retarda mi ira e lassa me agir; ja que io te la cede spontaneemente, ben que contra le impulsos de mi anima. Del citates que le homines terrenale habita sub le sole e le cileo stellate, le sacrate Troya era le preferite de mi corde, con Priamo e su populo armate con lanceas de fresno. Mi altare nunquam mancava in illo de libaciones e victimas, que tali es le honores que nos debe esser date."

Respondeva Juno venerabile, con su grandioses oculos: «Tres es le citates que io ama plus: Argos, Sparta e Micenas, le citate con larges stratas; destrue los quando tu cor lo odio, e io non los defendera, e non me oppose nempe. E si io oppose e non te permitte de destruer los, io non poterea facer multo, proque tu potentia es multo plus grande. Ma es necesse que mi labore non sia inutile. Ego anque es un deitate, nostre linage es le mesme, e le malveulente Saturno me generava, le plus venerabile, pro mi pedigree e pro portar tu nomine de sposa, de tu, qui regnas super tote le immortales. Ni transiger, io con te e tu con me, e tote le altere deitates nos seguera. Manda presto a Minerva, que va al campo del terribile battalia de le teucros e aqueos, e fa que le teucros comencia a offender, contra lo que illes jurava, le vanitose aqueos.»

68 Ille diceva tal. Le patre de homines e deos non disobeiva, e, dirigendose verso Minerva, proferiva iste alate parolas:

70 «Vade celeremente al campo del teucros e aqueos e face que le teucros comencia a offender, contra lor juramento, le vanitose aqueos.»

73 Con tal parolas ille la incitava a facer lo que ella mesme desirava; e Minerva discedeva in rapide volo del culminos del Olympo. Quale fulgid stella que, emittite como signo per le filio del artere Saturno a le navigator o a un grande exercito, emittite multe scintillas; similemente Pallas Minerva se lanceva verso le terra e cadeva in medio del campo. Omnibus qui la videva, sia le teucros, domitores de cavallos, sia le aqueos, de belle grebas, assestupeva, e il habeva nulle qui diceva a su vicino:

82 «O le funeste conflictus e le terribile belligera reincepi, o Jupiter, arbiter del guerre human, ponera amistate inter ambos populos.»

85 Assi parlava unes del aqueos e del teucros. Le dea, transfigurate in un homine - simile al forte combattente Laodoco Antenoride - penetra in le exercito teucro cercante le divin Pandaro. In fine ille trovava le eximie e forte filio de Licaone in le medio del fila de valorose homines protegite per scudos, qui habeva venite con illo del rivos del Esopo. Stoppante accanto a illo, le dice iste alate parolas:

93 «Vole tu obeder me, filio valorose de Licaone? Tu osarías lancear un rapide sagitta contra Menelao! Tu alcansarea gloria inter le teucros e totes te gratularia, specialmente le princeps Alexandro; ille face te splendidissime donos si ille vide que le bellicose Menelao essera portate al triste pira, morte per un de tu sagittas. Vamos, lancea un sagitta al illustre Menelao, e promette sacrificare a Apollo Licio, celebre per su arco, un hecatomba perfecte de agnello primogenite quando tu retornara a tu patria, le sacrate citate de Zelea.»

Asse diceva Minerva. Le insensate se lassava persuader, e teneva immediatemente l'arcu pulite facite con le cornes de un capreolo lascive montan, a qui ille habeva sequite e vulnerate al petto quando saltava de un rocca: le animal cai de dorsos sur le petra, e su cornes de decesex palmos esseva accipate e pulite per un experte artifice e ornate con anellos de oro. Pándaro tendeva le arco, inclinandolo verso le terra, e su valorose amicos le protegeva con le scudos, pro que le bellicose aqueos non attaccarea ille ante que Menelao, aguerrite filio de Atreo, esseva vulnerate. Ille aperiva le carca e prendeva un nove flecha, alate, causa de acere dolor; Ille adaptava al corda del arco le amar flecha e promitteva a Apollo Licio sacrificar un hecatomba perfecte de agnios primogenite quando ille returnarea a su patria, le sacre citate de Zelea. E prendente simultaneemente le pinnas e le nervo bovin, ille tirava verso su petto e accostava le punta de ferro al arco. Armate de iste maniera, le grande arco circular strideva, le corda creak, e le acute flecha saltava desirante de volar super le multitudine.

127 Le felice e immortale deos non si scordarono di te, oh Menelao, e specialmente la figlia di Giove, che comanda nelle battaglie; essa, ponendosi davanti, deviò l'amara freccia: la allontanò dal corpo come la madre scaccia una mosca dal suo bambino che dorme placidamente, e la diresse verso il luogo dove gli anelli d'oro reggevano la cintura e la corazza era doppia. L'amara saetta attraversò la stretta cintura, opera di artigiano; si conficcò nella magnifica corazza, e rompendo la lamina che l'eroe portava per proteggere il corpo dalle frecce e che lo difese molto, graffiò la pelle e all'istante la nera sangue fluì dalla ferita.

Assi comme un mulier cariana o meonia tintea in purpura le ebore que debe ornar le freno de un cavallo, multe cavalieros desira portar lo, e illa illo guarda in su casa pro un rege, que illo sia ornamento pro le cavallo e causa de gloria pro le cavaliero; similemente, oh Menelao, tu ben formate femures, crura e belle malleolos se tingeva de sanguine.

Le rege del homines Agamemnon tremeva al vider le nigre sanguine qui emanava del ferita. Anque Menelao, cara a Marte, tremeva. Ma como ille videva que le nervo e plumas se habeva remanite in tacto, ille recuperava su corage. E le rege Agamemnon, prendente le mano de Menelao, diceva inter profunde suspires mentre le compagnones gemeva:

"Fratre amate! Pro tu morte celebravimus le pactione jurate quando te ponevamus in fronte de tote le Achaos pro combatter solmente con le Troianos. Hoc es como illes te ha vulnerate, con lor pedes superbe super nostre fidelitate jurate. Ma non es van illa pactione, le sanguine de le agne, le libationes de vin pur, e le salutation de manu in que nos confideva. Si le Olímpico non les puni nunc, ille lo fara postea, e illes pagara toto que illes faceva con grande dolore: con lor proprie capite, lor mulieres, e lor infantes. Mi intelligentia lo cognosce bene, e mi cor lo previdite: illo venira le die que Ilión, Priamo, e lor populo armate con lanceas de fresno perirar; le excellente Jove Saturnio, qui vive in le aere, irate pro iste fraude, agitara su terribile égida contra illes. Toto isto debe succeder irremediabilmente. Ma mi dolor sere grande, oh Menelao, si tu mori e attingi le fatal limite de tu vita, e io debo retornar con opprobrio al aride Argos; pro le Achaos rememorara immediatemente lor terra natial, e nos relinquera Helena argive como trophaeo in le manu de Priamo e le Troianos, e tu ossos putrira in Troya pro causa de un non consummate enterprise. E un de le Troianos superbe clamara, saltante super le tombe del gloriose Menelao: 'Assi realisa Agamemnon su tote vengentias como ista; pro ille duce un vacue flotta Achaia a nostre terra, abandonante hic le valorose Menelao. E quando ille dicera isto, le vasto terra deve aperir se sub me'."

Pro tranquilisar lo, Menelao le respondeva: "Ha corage e non mette panico in li Aquei. Li acute sagitta non ha fatalmente ferite me, car me protegeva exterimente li ciselate zono e interimente li faso e la placa fabricate per li bronciario."

Le rege Agamemnon respondeva: "Oh sperem que sia tal, car amate Menelao! Un medic recognoscera le ferita e applicara drogas que attenuara le terribile dolor."

Il diceva e immediatemente il dava iste ordine al divin heraldo Taltibio: "Taltibio! Appella rapide Macaon, le filio del famose medic Esculapio, proque il recognosce le coragiose Menelao, filio de Atreo, qui ha essite sagittate per un habil arciere Troian o Lycian; gloria pro illo e lachrymas pro nos."

Tal esseva su parole, e le heraldo, a su audi, non disobediiva. Il caminava inter le Aqueos, qui portava lorigas de bronzo, cercava con su vista le heroe Macaon e lo trovava inter le fortissime files de homines con scuto, qui lo seguiva ab Trica, le criator de cavallos. E fermando su position proxime a illo, il dirigeva iste alate parolas:

"Ven, filio de Esculapio! Le rege Agamemnon te appella proque tu recognosce le coragiose Menelao, le leader de Aqueos, qui ha essite sagittate per un habil arciere Troian o Lycian; gloria pro illo e lachrymas pro nos."

Asse diceva, e Macaon sentiva que su animo se commoveva in le pectore. Illos traversava le spatiose campo de Aqueos, penetrante inter le gente, e arrivava al loco ubi le rubie Menelao habeva essite ferite (ille apparava como un deo inter le primari leaders qui congregava se circa ille). Macaon extraheva le sagitta del ceinctura ajustate; ma quando ille traheva lo, le pinnas se rumpava, e pro to ille disligava le cinctura splendide e removava le faso e la placa fabricate per le bronciario. In le mesme momento que ille vidit le ferita causate per le crudele sagitta, ille suggeva le sanguine e applicava expertemente le drogas attenuante que Quirone habeva datate a su patre in testimonio de amicitia.

Durante le tempore que illes se occupava in curar Menelao, le valorose in le combatto, le cohortes de scutatos Teucros arrivava; illes vestiva lor armatura e solmente pensava in combatter.

Tu non haberea viste que le divin Agamenón dormiva, trembla o evitava le combatto; ille se precipitava verso le battalia, ubi le homines alcanca gloria. Ille abandonava le cavallos e le carro con ornamentos de bronzo —Eurimedonte, filio de Ptolomeo Piraída, remaneva a certe distantia con le fervorose equos— e committava al auriga que ille non se absente, pro si ille es fatigate durante que ille dirigeva le commando sur ille multitudine de homines, e ille comenciava a percurrer le lineas de guerrieros a pedes. Ille incitava le danais, con su agiles cavallos, qui se preparava al combatto, dicente:

234 «Argivos! Vostre impetuose valor non deve ceder. Le patre Jupiter non protegera le perfide; como illes ha violate le juro, lor tenere carnes essera alimento de vulturios e nos portera lor sposas e filios in nostre naves quando nos prendera le citate.»

A illes que ille viderea remisse a marciar verso le odios combatte, ille increpava con voces iracunde:

242 «Argivos, qui solmente sapite combatter con arco, homines reprehensibile! Non verecundamini vos? Pro qual causa trovo vos attonite como cervos que, postcurrite per ample campo, cessa quando alcun vigor remane in lor pectori? Tali es vosotros: stupefacte e sin combatte. Fortasse attendite que le Teucros arriva al playa ubi nos habemus le naves de belle popas, pro vider si Saturno extende su mano super vos?»

Agamenón, rege de homines, perambulava inter la multitud de guerreros comandante general, revisando les lineas. In su percurso, ille pervenit al loco ubi le Cretenses vestiva lor armaturas con le belicoso Idomeneo. Iste, simile a un jabalo per su ferocitate, trovava se in le prime lineas, e Meriones inspirava le soldatos de le ultime falanges. Vident les, Agamenón, rege de homines, se alegrava e diceva a Idomeneo con voces dulce:

«Idomeneo! Io te honora de un modo particular inter le danaos, de agiles cavallos, tanto in le guerra quanto in ulle altere impresa, e in le convivio, quando le proceres argive beve le vin nigre de honore mesclate in le crateras. A le altere achaie de longe crines on dá lor part; ma tu semper ha le cupa plen, como io, e tu beve quamque tu placera. Nunc curre al battalia e monstra le corage que tu jacta.»