Il viandant

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Il viandant  (1932) 
Kahlil Gibran


Larmas e risadas
[edit]

Ina saira èn sa scuntrads ina hiena ed in crocodil a la riva dal Nil. Els han salidà in l’auter e la hiena ha ditg: «Co vai, mes signur?»

Il crocodil ha respundì: «Cun mai vai mal! Mintgatant bragel jau da spira dolur e quità e tut che pretenda che jau bragia be ‹larmas da crocodil› e quai ma fa mal.»

La hiena ha respundì sin quai: «Ti discurras da tia dolur e da tes quitads. Ma pensa ina giada er a mai! Jau ves la bellezza dal mund e ses miraculs e ri da tut smirvegl. E tge din ils abitants da la tschungla: ‹Igl è be la risada d’ina hiena!›»


Sin fiera
[edit]

Ina bella matta da la champagna gieva ina giada a fiera. Sia fatscha sumegliava gilgias e rosas, ses chavels traglischavan sco ina rendida dal sulegl e sin ses lefs rieva l’aurora da la damaun.

Uschespert che quest’estra è cumparida sin fiera, è ella stada circumdada dals giuvens. In vuleva sautar cun ella, l’auter vuleva mangiar cun ella in toc turta. E tuts vulevan bitschar la matta, perquai ch’igl era fiera.

La matta era schoccada e spretschava quests giuvens umens. Ella admoniva ils giuvens da sa depurtar en urden ed ad in dad els ha ella schizunt dà ina schlaffada. Alura è ella scumparida.

Sin via a chasa ha ella ditg a sasezza: «Quant malcurtaschaivels ed incultivads che quests giuvens èn. Insupportabels!»

Igl è passà in onn. Entant ha la matta udì bler da fieras e da mats giuvens. Alura è ella puspè ida a fiera e sia fatscha traglischava anc adina sco gilgias e rosas, ses chavels glischavan sco ina rendida dal sulegl e sin ses lefs rieva l’aurora da la damaun.

Ma ils giuvens che la vesevan, evitavan il contact cun ella. L’entir di è ella restada suletta ed ignorada.

La saira sin via a chasa ha ella puspè ditg a sasezza: «Quant malcurtaschaivels ed incultivads che quests giuvens èn. Insupportabels!»


La perla
[edit]

In’austra ha ditg ad in’austra vischina: «Jau hai ina gronda dolur en mai. Ella è greva e radunda ed jau patesch fitg.»

E l’autra austra ha respundì en tun superbi e plain cuntentientscha da sasezza: «Per fortuna dal tschiel e da la mar n’hai jau nagina dolur en mai. Jau sun sauna e salva tant endadens sco ordadora.»

En quel mument è passà sperasvi in crab ed ha udì a discurrer las duas austras. Ed el ha ditg a quella ch’era sauna e salva: «Gea, ti es sauna e salva; ma la dolur che tia vischina porta en sai è ina perla d’ina bellezza extraordinaria.»


Il retg
[edit]

Ils umans dal reginavel Sadik avevan decidì da revoltar cunter lur retg; els eran sa radunads enturn ses palaz e faschevan ina gronda ruaida. Qua è il retg vegnì da la stgala da ses palaz nauagiu, tegnend en in maun la curuna ed en l’auter il scepter. Si’apparientscha maiestusa ha fatg taschair la fulla. El è sa fermà davant la glieud ed ha ditg: «Mes amis che n’essas betg pli mes subdits, qua surdun jau a vus curuna e scepter. Da qua davent vi jau esser in da vus. Jau sun be in singul um, ma sco tal ma vi jau stentar ensemen cun vus da meglierar nossa sort. In retg na dovri betg. Lain pia ir sin ils ers ed en las vignas ed als cultivar maun en maun. Be che vus ma stuais dir, sin tge er u en tge vigna che jau duai ir, pertge che uss essas vus tuts retg.»

Ed ils umans èn sa smirvegliads ed han taschì, pertge ch’il retg ch’els consideravan sco raschun per lur malcuntentientscha, als ha surdà en quest mument sia curuna e ses scepter ed è daventà in dad els.

Alura è mintga singul dad els ì per ses fatg ed il retg ha accumpagnà in um sin in er.

Ma cun il reginavel Sadik n’èsi er betg ì meglier senza retg. Anc adina era la tschajera da la malcuntentientscha rasada sur il pajais. Ils umans sin las plazzas da martgà pliravan e clamavan ch’els veglian vegnir guvernads e ch’els veglian ch’in retg regia sur dal pajais. Ed ils vegls ed ils giuvens schevan sco cun ina vusch: «Nus vulain avair enavos noss retg.»

Els han tschertgà il retg ed al han chattà sin l’er vi da la lavur; els al han manà enavos sin ses tron ed al han dà curuna e scepter. Ed els han ditg: «Uss regia sur da nus, ferm e gist.»

Ed el ha ditg: «Jau vi bain reger cun pussanza; ils dieus dal tschiel e da la terra ma gidian che jau regia er cun senn per giustia.»

Uss èn passads umens e dunnas davant el ed han raquintà d’in barun ch’als tractia mal e per il qual els na sajan nagut auter che servs. Immediat ha il retg fatg vegnir il barun ed ha ditg: «Sin la stadaira da Dieu paisa la vita d’in uman tuttina bler sco quella d’in auter. E perquai che ti n’es betg bun da pasar la vita da quels che lavuran sin tes ers ed en tias vignas, es ti bandischà e duais bandunar quest reginavel per adina.»

L’auter di è arrivada in’autra gruppa tar il retg ed ha fatg a savair ch’ina contessa da l’autra vart da las muntognas als tractia a moda crudaivla ed als haja fatg vegnir en miseria. Immediat è la contessa vegnida citada avant la curt, nua ch’il retg l’ha medemamain sentenzià schend: «Quels che cultiveschan noss funs e nossas vignas èn pli nobels che nus che mangiain il paun ch’els han preparà e bavain il vin or da lur torchels. E perquai che ti na sas betg quai, duais ti esser bandischada da quest pajais e star davent da quest reginavel.»

Alura èn arrivads umens e dunnas ch’han ditg che l’uvestg als haja cumandà da manar natiers crappa e da tagliar tiers quella per la catedrala. Ma el n’als paja betg persuenter e quai cumbain ch’els sappian che la trucca da l’uvestg saja emplenida fin a l’ur cun aur ed argient, entant che lur magun saja vid ed els stoppian endirar fom.

Il retg ha fatg clamar l’uvestg e cur che quel è arrivà, ha il retg pledà tar el e ditg: «La crusch che ti portas davant tes pez duess signifitgar ch’i vegnia dà vita a la vita. Ma ti has prendì vita a la vita e n’has dà nagut enavos. Perquai vegns ti a bandunar quest reginavel e mai pli a turnar enavos.»

Uschia èn vegnids di per di, durant in entir curs da la glina, umens e dunnas tar il retg, per al raquintar dals burdis ch’als eran vegnids adossads. E mintga di, durant in entir curs da la glina, è in oppressur vegnì bandischà dal pajais.

Ed ils umans da Sadik èn sa smirvegliads e lur cors eran plain allegria.

In di èn arrivads ils vegls ed ils giuvens, èn sa radunads enturn la tur dal retg ed han clamà suenter el. Ed el è vegnì nauagiu tegnend en in maun sia curuna ed en l’auter ses scepter.

Ed el ha discurrì tar els ed ha ditg: «Tge vulais vus da mai? Guardai, jau as dun enavos quai che jau dueva posseder tenor voss giavisch.»

Ma els han clamà: «Na, na, ti es noss retg legitim. Ti has liberà il pajais da vipras e stgatschà ils lufs e nus vegnin per ta dir engrazia. La curuna è tia en maiestad ed il scepter è tes en gloria.»

Qua ha ditg il retg: «Betg jau, betg jau. Vus sezs essas retg. Cur che vus m’avais tegnì per in regent flaivel e schlet, eras vus sezs regents flaivels e schlets. Ed uss prosperescha il pajais, perquai che vus vulais quai uschia. Jau sun be in pensament en voss senn ed jau n’exist betg auter ch’en voss agir. I na dat nagin regent. I dat be ils regids che regian sasezs.»

Ed il retg è puspè returnà cun sia curuna e ses scepter en sia tur. Ed ils vegls e giuvens èn ids mintgin per ses fatg ed eran cuntents.

E mintgin dad els aveva il sentiment dad esser in retg cun ina curuna en in maun ed in scepter en l’auter.


Scrit en il sablun
[edit]

In um ha ditg a l’auter: «Avant blers onns hai jau scrit da mar auta cun il piz da mia channa ina lingia en il sablun. Ed ils umans sa ferman anc adina per la leger e fan attenziun ch’ella na vegnia betg lavada davent.»

«Er jau hai scrit ina lingia en il sablun», ha ditg in auter um, «ma igl è stà da mar bassa e las undas èn idas suravi e l’han stizzà. Ma di a mai, tge has ti scrit?»

«Jau sun quel che jau sun», ha respundì l’emprim. «E tge has ti scrit?»

«Jau sun be in dagut en il grond ocean», ha respundì l’auter.


La statua
[edit]

En ina vischnanca muntagnarda viveva ina giada in um che possedeva ina statua fitg veglia ch’in maister aveva creà. Ella giascheva sper l’entrada da sia chasa cun la fatscha vers la terra, e l’um na fascheva nagin stim dad ella.

Qua è passà in um da la citad sper sia chasa; in um scort. Cur ch’el ha vis la statua, ha el dumandà il possessur, sch’el veglia vender quella.

Il possessur ha respundì riend: «Ma tgi cumpra quest crap tschuf e senza nagina traglischur?»

«Jau ta dun quest dinar d’argient per la statua», ha ditg l’um da la citad.

Il possessur è stà tut surstà ed intgantà. E la statua è vegnida transportada en la citad sin il dies d’in elefant.

Blers mais pli tard è l’um da las muntognas ì en la citad. Entant ch’el spassegiava tras las vias, ha el vis ina massada glieud davant ina butia. In um clamava cun auta vusch: «Entrai e guardai la pli bella e custaivla statua dal mund! Be dus dinars d’argient, e vus vesais in’ovra maisterila, grondiusa!»

L’um da las muntognas ha pajà dus dinars ed è ì en butia. Qua ha el vis la statua ch’el aveva vendì per in dinar.


Il barat
[edit]

In pover poet ed in ritg tgutg èn s’entupads ina giada ad ina cruschada ed han discurrì in cun l’auter. Ma tut quai ch’els schevan, tradiva be lur gronda malcuntentientscha.

Qua è vegnì sperasvi l’anghel da la via ed ha mes als umens ses mauns sin ils givels. E guarda qua, igl è capità in miracul: ils dus umens avevan barattà lur possess. Ma cur che mintgin è ì per ses fatg, n’ha il poet chattà en ses mauns nagut auter che sablun sitg; ed il tgutg ha serrà ses egls, e ses cor n’ha vis nagut auter che nivels che passavan sperasvi.


Il nar
[edit]

En il curtin d’ina chasa da malsauns da spiert hai jau entupà in um giuven cun ina fatscha pallida, ma bella e misteriusa da guardar. Jau sun sesì sper el sin il banc ed hai dumandà:

«Pertge es ti qua?»

Tut surstà m’ha el guardà e ditg: «Quai è ina dumonda che na sa cunfa betg, ma jau ta la vi respunder. Mes bab vuleva far da mai in spievel da sasez ed er mes aug ha vulì far il medem. Mia mamma ha manegià che jau stoppia daventar sco ses bab famus. Mia sora giavischa che jau suondia l’exempel da ses um ch’è navigatur e mes frar ma cusseglia da daventar tuttina sco in grond atlet.

Ed er mes magisters, il professer da filosofia, il musicist ed il logicher, els tuts eran fermamain persvas da far da mai in spievel d’els sezs.

Perquai sun jau vegnì nà qua. Quest lieu è pli sanadaivel per mai. Almain qua poss jau esser mamez.»

Tuttenina è el sa vieut ed ha dumandà: «Ma di a mai, has ti er stuì vegnir nà qua pervi da ti’educaziun e pervi d’intenziuns bainmanegiadas?»

«Na, jau sun in visitader», hai jau respundì.

«Aha», ha el manegià, «alura es ti pia in da quels che vivan en la chasa da malsauns da spiert da l’autra vart dal mir.»


Las raunas
[edit]

Ina damaun da stad ha ditg ina rauna a sia dunna: «Jau tem ch’ils abitants da la chasa sper il lai vegnian disturbads en lur sien entras nossa chantada nocturna.»

Sia dunna ha respundì: «Bain, ma na disturban els betg er nus durant il di cun lur tschantscherlim?»

«Betg emblida che nus chantain dad aut bunamain durant l’entira notg», ha ditg la rauna.

«E betg emblida ch’els discurran e sbragian d’in cuntin durant il di», ha respundì sia dunna.

«E co statti cun il rustg-bov che fa vegnir nar tut ils vischins cun ses terribel quac quac», ha dà da pensar la rauna.

Sia dunna ha respundì: «E tge dis ti dals politichers, dals plevons ed oraturs che vegnan sper il lai ed empleneschan l’aria cun lur baterlim?»

«Bun», ha ditg la rauna, «alura vulain nus esser megliers che quellas creatiras umanas. Lain respectar il silenzi da la notg e tegnair noss chant en noss cors, perfin sche la glina spetga nossas chanzuns e las stailas noss versins. Lain empruvar, almain duas u trais notgs!»

«Jau sun d’accord», ha ditg la dunna, «nus vegnin a vesair, tge che tes bun cor vegn da muventar.»

Quella notg han las raunas taschì, sco er la notg sequenta e la terza notg.

La dunna baterlusa ch’abitava en la chasa sper la riva dal lai è vegnida la terza damaun ad ensolver schend a ses um: «Jau n’hai insumma betg pudì durmir las davosas notgs. Uschè ditg che jau udiva las vuschs da las raunas, n’aveva jau naginas difficultads da durmir. I sto esser capità insatge. Dapi trais dis n’aud jau betg pli las raunas e la mancanza da sien ma fa vegnir narra.»

Cur che la rauna ha udì quai, è ella sa vieuta a sia dunna ed ha ditg: «E nus essan vegnids bunamain balurds dal taschair, u betg?»

«Gea, il taschair durant la notg è stà fitg grev», ha confermà la dunna, «ma uss na datti nagin motiv pli da taschair per spir resguard sin quels che ston emplenir lur vid cun canera.»

E quella notg n’han la glina e las stailas betg spetgà adumbatten las chanzuns ed ils versins da las raunas.


Il construider da la punt
[edit]

Ad Antiochia, nua ch’il flum Assi sbucca en la mar, è vegnida construida ina punt per colliar ina mesadad da la citad cun l’autra. Ils immens quaders da crap ch’ins ha duvrà per la construcziun, èn vegnids transportads dals milets d’Antiochia sin lur dies giu da las muntognas enfin al flum.

Cur che la punt è stada construida, han ins engravà la suandanta inscripziun en grec ed arameic: ‹Questa punt è vegnida construida dal retg Antiochus II›.

Da qua davent traversava la glieud il flum Assi sin la bella punt nova.

Ina saira è sa laschà in giuven, che blers tegnevan per in zichel balurd, giu sin il quader cun l’inscripziun, ha stritgà ils pleds cun charvun e scrit suravi: ‹Ils craps da questa punt èn vegnids transportads dals milets d’Antiochia giu da las muntognas. Tgi che traversa la punt, passa sur lur dies. Els èn ils vairs construiders da questa punt.›

Cur ch’ils umans han legì, tge ch’il giuven aveva scrit, rievan tschertins, auters eran surprendids e puspè auters schevan: «Nus savain tgi ch’ha scrit quai. Betg per nagut din ins, ch’el saja balurd.»

Ma in milet ha ditg riend a l’auter: «Sas ti anc, co che nus avain tratg natiers quests crappuns? Co pudeva insatgi be pretender ch’il retg Antiochus haja construì questa punt?»


En viadi per Zaad
[edit]

En viadi per Zaad ha in viagiatur entupà in um ch’abitava en in dals vitgs vischinants. Il viagiatur ha mussà cun il maun sin in vast champ ed ha dumandà: «N’è quai betg stà il champ da battaglia, sin il qual retg Ahlam ha battì l’inimi?»

Il pledentà ha respundì: «Qua n’ha mai gì lieu ina battaglia! Sin quest champ steva ina giada la gronda citad da Zaad, la quala è vegnida messa en fieu e flomma; ma uss è qua in champ fritgaivel.»

Il viagiatur è ì vinavant e suenter ina mesa miglia ha el entupà in auter um. Puspè ha el mussà sin il champ e ditg: «Quai è pia la plazza, nua ch’era situada pli baud la citad da Zaad?»

L’um ha respundì: «Qua n’hai mai dà ina citad, mabain ina claustra, la quala è vegnida destruida da l’armada dal sid.»

Suenter in temp ha il viagiatur entupà sin la via vers Zaad in terz um. Puspè ha el mussà sin il champ e dumandà: «È quai la plazza, nua che sa chattava pli baud ina gronda claustra?»

Il pledentà ha respundì: «Qua n’hai mai dà ina claustra! Noss perdavants han raquintà ch’in meteor saja ina giada crudà sin quest champ.»

Tut pensiv ha il viagiatur cuntinuà ses viadi. Qua ha el scuntrà in um fitg vegl. El ha salidà il vegl e rapportà: «Mes signur, sin questa via hai jau entupà trais umens che vivan en vischinanza. Jau als hai dumandà tuts davart quest champ e mintgin m’ha raquintà in’autra istorgia ed ha snegà quai ch’ils auters avevan ditg avant.»

L’um vegl ha guardà si ed ha ditg: «Mes ami, mintgin da quests umens ha ditg ina part da la vardad; ma be paucs da nus èn abels da cumbinar las vardads parzialas ad in maletg cumplessiv.»


Glina plaina
[edit]

La glina plaina è s’auzada maiestusamain sur la citad e tut ils chauns han cumenzà ad urlar si per ella.

Be in chaun n’ha betg urlà, mabain ha ditg cun vusch spretschanta: «Cun voss urlim na vegnis vus ni da svegliar il ruaus, ni da far vegnir la glina sin terra!»

Qua han ils chauns chalà dad urlar ed han taschì plain respect. Be il chaun ch’aveva pledà tar els, ha urlà l’entira notg.


Dieu e Dieus
[edit]

Sin ils stgalims dal tempel da la citad da Kilafis steva in sofist e predegiava l’existenza da plirs Dieus. Ils umans pensavan per sasezs: «Quai savain nus gia daditg, na vivan els betg cun nus e suondan nus, nua che nus giain?»

Suenter curt temp steva in auter predicatur sin la plazza da fiera e scheva al pievel: «I na dat nagin Dieu!» Blers ch’al han udì, sa legravan da quest messadi, perquai ch’els temevan ils Dieus.

Curt temp pli tard cumpara in auter um che discurriva cun grond’eloquenza: «I dat sulettamain in Dieu!» Ils umans èn sa snuids, perquai ch’els temevan uss la sentenzia d’in sulet Dieu dapli che quella da plirs Dieus.

Suenter in mument vegn in auter predicatur e cloma: «I dat trais Dieus che avdan sur ils vents sco in sulet Dieu; els han ina buna mamma ch’è a medem temp lur consorta e sora.»

Qua eran tuts confortads, perquai ch’els schevan: «Trais Dieus en in sulet Dieu vegnan bain a sa cuntradir en lur giudicats da noss putgads, e la mamma misericordaivla vegn ad embratschar nus umans flaivels ed ad esser nossa intercessura.»

E fin il di dad oz sa dispitan ils umans da la citad da Kilafis, sch’i dettia blers Dieus, in Dieu, nagin Dieu u schizunt trais Dieus en in Dieu cun ina mamma misericordaivla.


La dumonda
[edit]

Avant milli onns èn dus filosofs s’entupads en ina val dal Libanon ed in ha dumandà l’auter: «Nua vas ti?»

E l’auter ha respundì: «Jau vom en tschertga da la funtauna da la giuventetgna, da la quala jau sai ch’ella nascha tranter questas collinas. Jau hai chattà scrittiras che rapportan ch’ella culia vers il sulegl. E ti, tge tschertgas ti?»

«Jau tschertg il misteri da la mort», ha respundì l’emprim.

Qua ha mintgin dals dus filosofs gì l’impressiun che l’auter giaja vias pulainas; ed els han cumenzà a sa dispitar ed a reproschar in l’auter tschorvadad spiertala.

Durant ch’els sa dispitavan, è vegnì sperasvi in ester che valeva en la citad sco tabalori. Vesend el ils dus en grond disput, è el sta airi ed ha tadlà lur arguments.

Alura è el ì vi tar els ed ha ditg: «I ma para che vus appartegnias omadus a la medema scola filosofica e che vus discurrias da la medema chaussa, be cun differents pleds. L’in da vus tschertga la funtauna da la giuventetgna, l’auter il misteri da la mort. Ma en vardad è quai il medem, ed igl abita sco unitad er en vus dus.»

In mument han ils dus filosofs guardà in sin l’auter senza dir pled, alura ha in dad els ditg: «Sche bun pia, na vulain nus betg ir communablamain en tschertga?»


La senda
[edit]

En in vitg en las muntognas dal Libanon viveva ina dunna cun ses figl ch’era ses sulet uffant. Quest figl è mort da la fevra, entant ch’il medi era anc preschent.

Tut desperada ha la mamma implorà il medi: «Di a mai tge ch’ha retegnì sia vita e fatg tschessar sia chanzun?»

Il medi ha respundì: «La fevra.»

«Tge è quai, fevra?», ha vulì savair la mamma?

«Igl è grev d’explitgar», ha ditg il medi. «Igl è insatge immens pitschen che nus na pudain betg vesair cun noss egls. Igl entra en noss corp ed al destruescha.»

La saira è arriva il plevon a consolar la mamma. Ella ha bragì pitramain ed ha ditg: «Pertge hai jau stuì perder mes figl, mes sulet figl?»

«Mes uffant», ha ditg il plevon, «quai è stà la veglia da Dieu.»

«Tgi è Dieu e nua è el?», ha dumandà la dunna. «Jau al vi vesair per che jau al possia avrir mes cor e sponder mes sang avant ses pes. Di a mai, nua che jau al chat.»

«Dieu è d’ina grondezza infinita», ha ditg il plevon, «e nus n’al pudain betg vesair cun l’egl uman.»

Qua ha clamà la dunna: «L’immens pitschen ha mazzà mes figl per cumond dal grond infinit! Tgi essan nus?»

En quest mument è entrada la mamma da la dunna cun il ponn da bara. Ella aveva udì ils pleds dal plevon e da sia figlia. Ella ha mess da la vart il ponn, ha prendì il maun da sia figlia en ses mauns ed ha ditg: «Mia figlia, nus sezs essan l’immens pitschen ed il grond infinit e nus essan la senda che maina d’in a l’auter.»


Pasch contagiusa
[edit]

Ina frastga flurinta ha ditg a l’autra: «Quai è propi in di lungurus, senza vita!»

«Igl è propi in di vid e lungurus», ha respundì la vischina.

En quest mument è sgulà natiers in pasler sin la frastga, e bainspert è sa platgà in auter sin la frastga vischina.

«Mia dunna m’ha bandunà», ha tschivlà in dals paslers.

E l’auter ha raquintà: «Er mia dunna è sgulada davent e na turna mai pli. Ma pertge duess jau far quitads?»

Ils dus paslers han cumenzà a dispitar. Lur dispita vegniva adina pli gronda e ferma ed els faschevan ina tarmenta canera. Tuttenina èn sgulads natiers dus auters paslers ed èn sa tschentads senza far mucs dasper ils dus paslers che sa dispitavan. Pauc pli tard regiva quietezza e pasch ed alura èn els sgulads davent dus a dus.

Sinaquai ha ditg la segunda frastga a sia vischina: «Quai è stà in terribel lamentim!»

L’autra frastga ha respundì: «Numna quai sco che ti vuls! En mintga cas regia uss pasch e quietezza. E sch’i vegn fatg pasch si qua en l’aria, stuessan nus sin terra emprender da quels. Na vuls ti betg vegnir pli damanaivel da mai cun agid dal vent?»

«Pertge betg», ha respundì l’emprima frastga, «per amur da la pasch, ed avant che la primavaira va a fin.»

Ed ella s’ha laschà purtar dal vent vi tar la vischina e l’ha embratschà.


La sumbriva
[edit]

Ina damaun il zercladur ha il pastg ditg a la sumbriva d’in ulm: «Ti ta movas vi e nà senza ruaus e disturbas mia pasch.»

La sumbriva ha respundì: «Betg jau ma mov, guarda ensi! Là vesas ti ina planta che sa mova en il vent tranter il sulegl e la terra.»

Il pastg ha guardà siadora ed ha vis per l’emprima giada la planta. Ed el ha pensà per sai: «Guarda qua, i dat pastg ch’è bler pli grond che jau.»

E da qua d’envi ha el taschì.


Ils dus chatschaders
[edit]

In di da matg èn l’allegria e la tristezza s’entupadas sper in lai. Ellas èn sesidas a la riva ed han discurrì ina cun l’autra.

L’allegria ha raquintà da la bellezza da la terra, dals miraculs quotidians da la vita en il guaud ed en la muntogna e da las chanzuns che resunan la damaun e la saira.

La tristezza ha consentì tut quai che l’allegria scheva, pertge ch’ella enconuscheva l’intgant da questas uras. Ed uschia ha ella raschunà eloquentamain dal matg sin ils champs ed en las muntognas.

L’allegria e la tristezza han discurrì ditg e bain ina cun l’autra ed ellas eran perina en tut.

Qua èn vegnids sperasvi dus chatschaders da l’autra vart dal flum. In dad els ha dumandà: «Tgi èn questas duas persunas a l’autra riva?»

«Has ti ditg dus?», ha respundì l’auter. «Jau ves be ina persuna.»

«Na, igl èn duas», ha insistì l’emprim.

«Jau ves be ina persuna», ha ditg l’auter, «ed en l’aua hai be in maletg reflectà.»

«Na, igl èn duas persunas e dus maletgs reflectads en l’aua», ha cuntraditg l’auter.

«Jau ves be ina contura!»

«Ed jau ves cler e bain duas!»

E fin oz pretenda in dals chatschaders che ses collega vesia dubel, entant che l’auter è persvas che ses ami saja mez tschorv.